Represje władz komunistycznych wobec radomskiego proboszcza ks. Jana Wiącka
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.2246Słowa kluczowe:
represje, władze komunistyczne, parafia radomska, Jan WiącekAbstrakt
Ks. dr Jan Wiacek (1900-1973) był duchownym diecezji sandomierskiej. Przez 13 lat był proboszczem w Radomiu, a następnie przez kolejne 20 lat w Koprzywnicy koło Sandomierza. Proboszczem parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Radomiu-Glinicach został w okresie okupacji niemieckiej latem 1941 r. Po zakończeniu wojny kontynuował budowę tamtejszego kościoła parafialnego. W 1949 r. bp Jan Lorek, ordynariusz diecezji sandomierskiej mianował go proboszczem eksponowanej parafii Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu, pełnił także funkcję dziekana. Jego zasługą było spłacenie sporych, przedwojennych długów parafii. Restrykcje ze strony władz państwowych dotknęły go w 1950 r. Początkowo były to sankcje finansowe (niewspółmiernie wysokie podatki). Władze chciały także przymusowo dokwaterować na plebanię dodatkowych lokatorów. Próbowano go zastraszyć, nękano nocnymi telefonami i pogróżkami. Naciskano, by włączył się w działania ruchu tzw. „księży patriotów”, wspierających władze państwowe i występujących z krytyką hierarchii kościelnej. Kiedy stanowczo odmówił, władze państwowe zażądały usunięcia go ze stanowiska. Do tego celu wykorzystano dekret z 9 lutego 1953 r. Bp Lorek bronił ks. Wiącka, kierował odwołania do władz centralnych. Spór trwał osiem miesięcy, a w końcu przymuszony hierarcha udzielił ks. Wiąckowi urlopu. W lutym 1954 r. przeniósł go na probostwo w Koprzywnicy. Mimo podejmowanych starań po odwilży politycznej na przełomie 1956/1957 r. władze państwowe nie dopuściły do jego powrotu do Radomia.Bibliografia
M. Kapłon, Diecezja przemyska w latach 1944—1964, Rzeszów 2015.
Sz. Kowalik, Fabrica ecclesiae. Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego (1843—1930), Radom 2016.
S. Makarewicz, Mistrzowie wiary. Błogosławieni męczennicy radomscy z grona 108 męczenników za wiarę z okresu drugiej wojny światowej, Sandomierz 2001.
F. Musiał, Jesteś księdzem więc musisz być wrogiem..." Przebieg tzw. procesu Kurii krakowskiej, [w:] Do prześladowania nie daliśmy powodu., Materiały z sesji poświęconej procesowi Kurii krakowskiej, red. R. Terlecki, Kraków 2003, s. 113—147.
F. Musiał M. Lasota, Kościół zraniony. Proces księdza Lelity i sprawa Kurii krakowskiej, Kraków 2003.
S. Piskozub, Ksiądz Jan Rutana — administrator i proboszcz parafii Libiąż Wielki, Kraków 2016, mps w Bibliotece UPJPII.
A. L. Sowa, Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945—2001), Kraków 2001
B. Stanaszek, Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej 1945—1967, t. 1, Problematyka personalno-organizacyjna, Sandomierz 2006.
B. Stanaszek, Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej 1945—1967, t. 2, Sandomierz 2006.
B. Stanaszek, „Kolega" prymasa Wyszyńskiego. Ks. Jan Wiącek (1900— 1973), „Nasz Dziennik" 2008, nr 34 (2051), s. 23—25.
B. Stanaszek, Konflikty władz wyznaniowych z biskupem sandomierskim o obsadę parafii radomskich w latach 1953—1956, „Studia Diecezji Radomskiej" 6 (2004), s. 483—512.
B. Stanaszek, Kosiński Wacław, [w:] Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945—1989, t. 1. Warszawa 2002, s. 123—124.
B. Stanaszek, Księża diecezji sandomierskiej więzieni przez władze komunistyczne po II wojnie światowej, Rzeszów 2008.
B. Stanaszek, Ślubowanie księży na wierność PRL w diecezji sandomierskiej w 1953 r., [w:] Historia świadectwem czasów. Księdzu Profesorowi Markowi Tomaszowi Zahajkiewiczowi, Lublin 2006, s. 431—446.
B. Stanaszek, Usunąć biskupa! Władze PRL wobec ordynariusza diecezji sandomierskiej Jana Kantego Lorka, Sandomierz 2004.
B. Stanaszek, J. Nowakowski, Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX—XX w., t. 1, Sandomierz 2014.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Bogdan Stanaszek
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
