Przyczynek do badań nad myślą Czesława Białobrzeskiego: wizja relacji między nauką i religią
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3484Słowa kluczowe:
relacje nauka–wiara, Czesław Białobrzeski, religia, nauka, fizykaAbstrakt
Prezentowana praca ukazuje mało znany aspekt myśli Czesława Białobrzeskiego, jednego z najwybitniejszych polskich fizyków pierwszej połowy XX wieku. Relacje między nauką a religią stanowią interesujący punkt przemyśleń Białobrzeskiego, stanowiąc element w precyzyjnie konstruowanym, ogólnym opisie rzeczywistości. Godnym podkreślenia jest także niezwykle nowoczesny charakter spostrzeżeń polskiego fizyka w tym zakresie. Niemniej warta podkreślenia jest próba usytuowania relacji nauka wiara w kontekście społecznym.
Bibliografia
Barbour I. G., Ways of Relating Science and Theology, w: Physics, Philosophy, and Theology: A Common Quest for Understanding, ed. G. V. Coyne S.J. i in., Vatican City State 1988, s. 21–48.
Białobrzeski C., Nauka i kultura, w: Kultura i nauka, praca zbiorowa, Warszawa 1937, s. 1–33.
Białobrzeski C., Nauka ścisła o przyrodzie na tle ogólnych wartości kultury, Kraków 1935.
Białobrzeski C., Podstawy poznawcze świata atomowego, Warszawa 1984.
Białobrzeski C., Religia i nauka, „Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój” 13 (1930), s. 1–15.
Białobrzeski C., Rzeczywistość w ujęciu przyrodoznawstwa, „Przegląd Naukowy i Pedagogiczny” 1 (1916) nr 1, s. 29–43.
Białobrzeski C., Syntetyczny rozwój pojęć Fizyki, „Przegląd Filozoficzny” 40 (1937) nr 1, s. 8–18.
Białobrzeski C., Szkic autobiograficzny i uwagi o twórczości naukowej, „Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój” 6 (1927), s. 49–76.
Heller M., Nowa fizyka i nowa teologia, Kraków, 2015.
Isham C. J., Creation as a Quantum Process, w: Physics, Philosophy, and Theology: A Common Quest for Understanding, ed. G. V. Coyne S.J. i in., Vatican City State 1988, s. 375–405.
James W., The Will to Believe, „The New World” 5 (1896), s. 327–347.
Krakowska filozofia przyrody w okresie międzywojennym, red. M. Heller i in., t. 1–3, Tarnów 2007.
Kostro L., La philosophie de la physique de Czesław Białobrzeski et ses relations avec la philosophie aristotélicienne, Roma 1969.
Lambert D., Ryzykowne spotkanie teologii z nauką, Kraków 2018.
Motycka A., Czesław Białobrzeski’s Conception of Science, w: Polish Philosophers of Science and Nature in the 20th Century, ed. W. Krajewski, Amsterdam–New York, s. 188–195.
Natanson W., Nauka wobec świata. Przemówienie wygłoszone w dniu 7 października 1922 podczas uroczystości inauguracji roku akademickiego przez dra Władysława Natansona, Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa 1922.
Poincaré H., Dernières pensées, Paris 1913.
Polak P., Byłem Pana przeciwnikiem [profesorze Einstein], Kraków 2012.
Polak P., Spór wokół teorii ewolucji sprzed stu lat, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 41 (2007), s. 56–90.
Sawicki S., Cz. Białobrzeski jako filozof przyrody, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 7 (1985), s. 28–42.
Twarowska J., Zagadnienia z zakresu filozofii fizyki i filozofii przyrody u Czesława Białobrzeskiego, „Studia Philosophiae Christianae” 5 (1969) nr 2, s. 141–158.
Wojtysiak W., Panenteizm. W związku z poglądami Józefa Życińskiego, Charlesa Hartshorne’a i innych przedstawicieli zwrotu panenteistycznego, „Roczniki Filozoficzne” 60 (2012) nr 4, s. 313–337.
Wszołek S., Racjonalność wiary, Kraków 2003.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
