E-mail do autora Chrzest jako misterium pieczęci w tradycji pierwszych trzech wieków
Abstrakt
Artykuł ukazuje, w jaki sposób w pierwszych trzech wiekach rozumiano chrzest jako misterium pieczęci. Ten aspekt chrztu był już podkreślany we wspólnocie z Qumran, a także w doświadczeniu chrztu Jana Chrzciciela, o czym w I wieku pisał Józef Flawiusz. Ojcowie Kościoła w II i III wieku używają wprost sformułowania pieczęć chrztu. Autor Pasterza Hermasa reprezentujący środowisko Rzymskie oraz Klemens Aleksandryjski uważali, że chrzest w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego pieczętował egzystencjalne wyznanie wiary w Jezusa jako Syna Bożego. Natomiast Tertulian z Kartaginy ukazał szerzej proces wzrostu egzystencjalnej wiary w ramach procedury inicjacji przedchrzcielnej, a także jej dalszy rozwój przygotowujący chrześcijan do przyjęcia chrztu krwi, czyli męczeństwa za wiarę w Jezusa. Chrzest Janowy, czyli chrzest nawrócenia i chrzest krwi były rozumiane przez chrześcijan symbolicznie i stanowiły niejako ramę dla jedynego chrztu, przez nich przyjmowanego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1951 (Sources Chrétiennes, 30), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.
Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1980 (Sources Chrétiennes, 278), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 2, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.
Ferguson E., Baptism in the Early Church. History, Theology, and Liturgy in the First Five Centuries, Grand Rapids 2009.
Folkemer L. D., A study of the Catechumenate, „Church History” 15 (1946), s. 286–307.
Górka B., Struktura inicjacji w tzw. dłuższym zakończeniu Ewangelii Marka (16,9– 20), w: tegoż autora, Kerygma i Ekklesia w kontekście inicjacji, Kraków 2016.
Haręzga S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.
Hermas, Pastor, Paris 1968 (Sources Chrétiennes 53), przekł. pol.: Hermas, Pasterz, w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum A. Świderkówna, Kraków 1998 (Biblioteka Ojców Kościoła, 10).
Johnson M. E., The Rites od Christian Initiation. Their Evolution and Interpretation, Collegeville 2007.
Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 18, 117, tłum. Z. Kubiak, J. Radożycki, Warszawa 1979.
Katechumenat i inicjacja chrześcijańska w Kościele starożytnym, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki, M. Ziółkowska, Lublin 2011.
Łucarz S., Disciplina arcani w „Kobiercach” Klemensa Aleksandryjskiego, w: Disciplina arcani w chrześcijaństwie, red. W. Gajewski, B. Górka, Kraków 2015, s. 75–91.
Łucarz S., Inicjacja w ujęciu Klemensa Aleksandryjskiego, w: Kondycja chrześcijaństwa dzisiaj a inicjacja chrześcijaństwa starożytności, Gdańsk 2005), s. 105–115 (Christianitas Antiqua. Commentationes, 1).
Malina A., Ewangelia według św. Marka (1, 1 – 8, 26), cz. 1, Częstochowa 2013.
Mateja L., Wtajemniczenie w bezgrzeszność w „De paenitentia” Tertuliana, w: Grzech i dyscyplina w kościele antycznym, red. W. Gajewski, Gdańsk 2015, s. 39–50 (Christianitas Antiqua,7).
Mokrzycki B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa 1983.
Rękopisy znad Morza Martwego. Qumran – Wadi Murabba’at – Masada, przekł. pol. P. Muchowski, Kraków 1996.
Tertullianus, De baptismo, Paris 1952 (Sources Chrétiennes, 35), przekł. pol.: Tertulian, O chrzcie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).
Tertullianus, De paenitentia, Paris 1984 (Sources Chrétiennes, 316), przekł. pol.: Tertulian, O pokucie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula Warszawa 1970 (PSP, 5).
Tertullianus, De praescriptione, Paris 1957 (Sources Chrétiennes, 46), przekł. pol.: Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).
Copyright (c) 2020 Leszek Mateja
Artykuły w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 3.0 Polska
© Polonia Sacra - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
ISSN 1428-5673, e-ISSN 2391-6575