Helena Grabschrift-Taffet, krakowska artystka urodzona w Tuchowie
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3958Słowa kluczowe:
sztuka, Kraków, Żydzi, lata międzywojenneAbstrakt
Helena Grabschrift urodziła się 18 kwietnia 1909 roku w Tuchowie. Od 1929 roku studiowała na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Jarockiego, Wojciecha Weissa i Stanisława Kamockiego. Pod koniec lat 30. XX wieku została członkiem krakowskiego Zrzeszenia Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy i okazała się jedną z najaktywniejszych osób w tym gronie, współorganizowała ostatnie przed wojną wystawy malarzy żydowskich w mieście. Po zakończeniu drugiej wojny światowej bardzo długo jej los był nieznany, uchodziła za osobę, która zmarła lub zginęła. Autorce artykułu udało się dotrzeć do źródeł świadczących, że artystka przeżyła wojnę oraz nawiązać kontakt z jej rodziną mieszkającą w Izraelu. Dzięku temu udało się odtworzyć wiele szczegółów z przedwojennej biografii artystki, wydarzenia z lat wojny oraz przytoczyć najważniejsze informacje dotyczące jej późniejszych losów w Izraelu, gdzie zamieszkała razem z mężem Henrykiem Taffetem. Niestety z przedwojennego dorobku artystki przetrwało niewiele, dlatego najważniejszym źródłem informacji o jej twórczości pozostaje międzywojenna prasa.Bibliografia
Antos J., Profesor Weiss i jego uczniowie: kapiści i koloryści, w: Wojciech Weiss w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, red. J. Antos, Z. Weiss-Nowina Konopka, Kraków 2010, s. 50–69.
„Biuletyn Związku Polskich Artystów Plastyków“ 1970, nr spec. w 25 rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem.
Brutalny występ adeptów sztuki, „Nowy Dziennik” 1931, nr 310, s. 11.
Draus J., Towarzystwo Studiów Irańskich w Teheranie w latach 1942-1945, „Rocznik Nauk Społecznych” 1985, t. XIII, z. 2. s. 59–72.
Helena Grabschrift-Taffet, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, red. M. Bardini, J, Białostocka, A. Ryszkiewicz, Wrocław 1975, t. 2, s. 452.
Katalog wystawy Związku Zawodowego Artystów Plastyków, Teheran 1943.
Kulczykowski M., Studenci – Żydzi Uniwersytetu Jagiellońskiego w Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2004.
Lista uzupełniająca pomordowanych przez Niemców, poległych i zmarłych w latach 1939-1946 artystów plastyków, „Głos Plastyków”, grudzień 1947, s. 7–8.
Na froncie zajść antyżydowskich w Krakowie, „Nowy Dziennik” 1931, nr 310, s. 11.
Niesłychany skandal w Akademii Sztuk Pięknych, „Nowy Dziennik” 1931, nr 311, s. 4.
Otwarcie wystawy obrazów Heleny Grabschriftówny, „Nowy Dziennik” 1939, nr 84, s. 17.
Potocka A. M., Ostatni wywiad z Jonaszem Sternem, „Odra” ,1988, nr 11, s. 30–41.
Protest krakowskich malarzy-Żydów, „Nowy Dziennik” 1931, nr 312, s. 4.
Samsonowska K., Wyznaniowe gminy żydowskie i ich społeczności w województwie krakowskim (1918-1939), Kraków 2005.
Styrna N., Zrzeszenie Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy w Krakowie 1931-1939, Warszawa 2009.
Ślesiński W., Studenci, w: Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1895–1939, oprac. J. E. Dutkiewicz, J. Jeleniewska-Ślesińska, W. Ślesiński, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, s. 203–444.
Weber H., Wystawa Heleny Grabschriftówny, „Nowy Dziennik” 1939, nr 94, s. 19–20.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Natasza Styrna
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
