Antropologiczne wątki rytu hiszpańsko-mozarabskiego z perspektywy euchologii In initio anni
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3273Słowa kluczowe:
pryscylianizm, arianizm, natura, łaskaAbstrakt
Teksty euchologiczne rytu hiszpańsko-mozarabskiego kryją w sobie wiele wątków antropologicznych, które są rezultatem okoliczności historycznych, w jakich kształtowała się liturgia na Półwyspie Iberyjskim (dyskusje z arianizmem, adapcjanizmem czy pryscylianizmem). Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej zostaje przeanalizowany formularz mszy na rozpoczęcie roku w rycie hiszpańskim, który wydobywa ramy chronozoficzne refleksji nad człowiekiem w dynamizmie stawania się i jego największych aspiracji. Następnie w drugiej części przywołuje się mozarabskie rozumienie natury ludzkiej i jej relacji do łaski Bożej, cielesności i duchowości, aby skupić się na wybranych kategoriach antropologicznych, takich jak affectio, devotio czy vota, wokół których konfiguruje się antropologia (indywidualna i wspólnotowa) rytu hiszpańskiego.
Bibliografia
Arocena F. M., Ryt hiszpańsko-mozarabski, „Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne” 1 (2010), s. 5–15.
Berry J., What makes us human? Augustine on interiority, exteriority and the self, „Scientia et Fides” 2 (2017), s. 87–106.
Brzeziński D., Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 2010.
Caballer A., La Historia de la Salvación, a través del Antiguo Testamento de la Cuaresma, en las tradiciones A y B del Rito Hispánico, Valencia 2018.
Dekert T., Filozofia rytuału. Problemy podejścia racjonalistycznego, w: Znaki tajemnicy. Sakramenty w teorii i praktyce Kościoła, red. K. Porosło, R. J. Wozniak, Kraków 2018, s. 167–190.
Engemann W., How People Are Treated During Worship: Problems of an Implicit Liturgical Anthropology, „International Journal of Practical Theology” 2 (2017), s. 259–280.
Liber Ordinum en usage dans l’Église wisigothique et mozarabe d’Espagne du V au X s., red. M. Ferotin, Paris 1904.
Granados J., Cuerpos sacramentales: cómo abrir espacios cristianos en la era secular, „Revista Espanola de Teologia” 1 (2018), s. 101–126.
McGrath A., Re-imagining nature: the promise of a Christian natural theology, Oxford 2017.
Rivera J. F., El adopcionismo en Espana, siglo VIII: historia y doctrina, Toledo 1980.
Roszak P., Mozarabowie i ich liturgia. Chrystologia rytu hiszpańsko-mozarabskiego, Toruń 2015.
Roszak P., Spanish-Mozarabic funeral rituals: a contribution to the eschatology of the rite, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 21 (2016), s. 207–225.
Szulakiewicz M., Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury, Toruń 2011.
Wolterstorff N., Knowing God liturgically, „Journal of Analytic Theology” 4 (2016), s. 1–16.
Zatwardnicki S., Kościół zgorszenia – tajemnica obrazy, Katowice 2018.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
