Ontologiczne podstawy antropologii bł. Antonia Rosminiego
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3872Słowa kluczowe:
Rosmini, filozofia, osoba, personalizmAbstrakt
Bł. ks. Antonio Rosmini (1797–1855) to niezwykle wszechstronny i płodny pisarsko myśliciel włoski. Jego spuścizna naukowa obejmuje prawie 100 książek z różnych dziedzin: od filozofii poprzez teologię aż po nauki polityczne. Był niezrozumiany przez swoje pokolenie. Jego dwie prace: O pięciu ranach Kościoła Świętego (Delle cinque piaghe della santa Chiesa) oraz Konstytucja według sprawiedliwości społecznej (La Costituzione secondo la giustizia sociale) zostały wpisane na Indeks ksiąg zakazanych. Po wielu latach zrehabilitowany, został ogłoszony błogosławionym w 2007 r.
Domeną jego zainteresowań była filozofia, a szczególnie metafizyka i antropologia. Dzięki stworzeniu spójnej i oryginalnej koncepcji osoby jest nazywany ojcem europejskiego personalizmu. Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia rosminiańskiej wizji osoby ze szczególnym zwróceniem uwagi na ontologiczne podstawy jego teorii.Bibliografia
Źródła drukowane
Rosmini A., Antropologia in servizio della scienza morale, Roma 1981.
Rosmini A., Antropologia sopranaturale, t. 1, Roma 1983.
Rosmini A., Catechismo disposto secondo l’ordine delle idee, Roma 1898.
Rosmini A., Chiamata di tutti gli uomini alla santità in Cristo, Stresa 2007.
Rosmini A., Filosofia del diritto, t. 27/A, Roma 2014.
Rosmini A., Filosofia del diritto, t. 28/A, Roma 2015.
Rosmini A., Filosofia della politica, Roma 1997.
Rosmini A., Il principio della morale, Bari 1914.
Rosmini A., Introduzione alla filosofia, Roma 1979.
Rosmini A., L’introduzione del Vangelo secondo Giovanni commentata, Roma 2009.
Rosmini A., Lettera ad Alessandro Manzoni, Milano, 6 febbraio 1827, Carteggio Alessandro Manzoni Antonio Rosmini, Milano 2003.
Rosmini A., Logica, t. 2, Milano 1942–1943.
Rosmini A., Opuscoli politici, Roma 1978.
Rosmini A., Psicologia. Libri dieci, Roma 1988.
Rosmini A., Saggio sulla speranza contro alcuni errori di Ugo Foscolo, Charleston 2012.
Rosmini A., Scritti politici, Stresa 1997.
Rosmini A., Storia dell’amore ricavata dalle divine Scritture, Padova 1975.
Rosmini A., Teosofia, t. 2, Roma 1999.
Rosmini A., Teosofia, t. 3, Roma 1999.
Opracowania
Addante P., Antonio Rosmini. La persona umana, malessere, diagnosi e terapia dell’amore, Reggio Calabria 2008.
Borkowski P., Bibliografia polska Antonia Rosminiego, „Człowiek w Kulturze” 18 (2006), s. 197–202.
Campanini G., Capograssi e Rosmini, w: Due convegni su Giuseppe Capograssi (Roma–Sulmona 1986), red. F. Mercadente, Milano 1990.
Castagnetta A.V., La teoria dell’appagamento nella filosofia politica di Antonio Rosmini, w: Il pensiero di Antonio Rosmini a due secoli dalla nascita, t. 1, red. G. Beschin, A. Valle, S. Zucal, Brescia 1999.
Cioffi M., Persona e diritto in Rosmini, Roma 2005.
Cossiga F., Monsignor Rosmini, „30giorni” 46 (2007), z. 7, s. 2.
Dossi M., Il santo proibito. La vita e il pensiero di Antonio Rosmini, Trento 2017.
Evain F., Notizie storico-critiche, w: A. Rosmini, Antropologia in servizio della scienza morale, Roma 1981, s. 517–530.
Gilson E., Langan T., Mauer A.A., Historia filozofii współczesnej. Od Hegla do czasów najnowszych, Warszawa 1977.
Gogacz M., Tomizm egzystencjalny na tle odmian tomizmu, w: W kierunku Boga, red. B. Bejze, Warszawa 1982, s. 3–39.
Kowalczyk S., Nurty personalizmu. Od Augustyna do Wojtyły, Lublin 2010.
Liszka P., Znaczenie terminu „subsystentność” w teologii chrześcijańskiej, „Teologia w Polsce” 12 (2018), z. 1, s. 41–54.
Maryniarczyk A., Przygodność bytów, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 8, Lublin 2007.
Mellano M.F., Anni decisivi della vita di A. Rosmini (1848–1854), Roma 1988.
Muratore U., Conoscere Rosmini. Vita, pensiero, spiritualità, Stresa 1999.
Muratore U., Idea di persona in Antonio Rosmini, w: Rosmini e Stefanini. Persona, etica, politica. Atti del Convegno, Treviso, 14–15 novembre 1997, Milano 1998, s. 37–52.
Muratore U., Manzoni e Rosmini: le ragioni di un’amicizia spirituale, „Rivista di Filosofia Neo-Scolastica” 98 (2006) nr 1, s. 131–137.
Nowicki A., Współczesna filozofia włoska, Warszawa 1977.
Ottonello P.P., Rosmini „inattuale”, Venezia 2011.
Petrillo F., La lezione di Antonio Rosmini-Serbati. Principi giuridici fondamentali e diritti umani, Chieti 2012.
Sciacca M.F., Il composto umano nel pensiero di Antonio Rosmini, „Atti del IV Convegno Nazionale di Medicina Omeopatica”, Roma, 15–18 Sett. 1969, w: M.F. Sciacca, Interpretazioni rosminiane, Milano 1971.
Sciacca M.F., Il problema dell’essenza della religione nella storiografia filosofica italiana, w: Opere complete, t. 38, Milano 1973.
Sgroi A., La „corporalità” secondo Rosmini, „Bioetica e Cultura” 21 (2012), nr 1, s. 71–80.
Skrzypczak R., Filozofia i teologia osoby bł. Antoniego Rosminiego – ojca personalizmu europejskiego, Kraków 2013.
Skrzypczak R., Osoba – substancja – relacja. Antonio Rosmini jako prekursor personalizmu europejskiego, „Ethos” 29 (2016), nr 4, s. 23–41.
Tadini S.F., Il problema di Dio nella metafisica rosminiana, Milano 2015.
Wierzbicki A., Osoba jest prawem. Komentarz do Antonio Rosminiego personalistycznej koncepcji prawa, „Ethos” 12 (1999), nr 1–2, s. 95–108.
Wojtyła K., „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, Lublin 2000.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 2001.
Wroczyński K., Człowiek, osoba i prawo w świetle definicji Antonia Rosminiego, „Człowiek w Kulturze” 18 (2006), s. 97–111.
Zama R., La persona e la libertà in Rosmini, Stresa 2006.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Tomasz Orzeł
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
