Tendencje w dawnym nazewnictwie kopalń. Rekonesans
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.09409Słowa kluczowe:
dawne nazwy kopalń, chrematonimia, firmonimy, górnictwo i hutnictwo w PolsceAbstrakt
This article is an introduction to research in the field of historical nomenclature related to the mining environment. Names of mines will be analysed from a cultural perspective. Historical works on mining and mining culture, monographs of individual mines, tourist materials, guides, as well as information available online, have been helpful in establishing or supplementing information about the collected names. In the article, the most important naming trends visible in the examined onimic resources will be presented on the basis of selected examples. The collected names of mines are a testimony to mining activities and also, constitute an important part of the cultural and civilisational heritage of Polish mining tradition.
Bibliografia
Adamczyk A., Dzieje kopalni węgla kamiennego Rydułtowy – Anna. Kopalnia Charlotte 1806–1945, Rydułtowy 2012.
Breza E., Nazwy kultowe na Pomorzu Gdańskim, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, 27 (1993), s. 15–21.
Breza E., Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy) [w:] Encyklopedia. Polskie nazwy własne, E. Rzetelska-Feleszko (red.), Kraków 2005, s. 343–361.
Chmielewska M., Kopalnie węgla kamiennego w Katowicach [w:] Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury 3, P.P. Zagożdżon, M. Madziarz (red.), Wrocław 2010, s. 50–59.
Encyklopedia powszechna PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/ [dostęp: 7.05.2023].
Gontaszewska-Piekarz A., Preidl W., Kopalnia „Bach” w Cybince – historia zastosowania metody zamrażania górotworu w górnictwie węgla brunatnego, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 65 (2020), nr 3, s. 9–28.
Horyń E., Nazwy własne podziemnych wyrobisk w żupach krakowskich (XVI–XVIII w.), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, 16 (2021), s. 84–94.
Horyń E., Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI–XVIII wieku na tle polszczyzny ogólnej, Kraków 2018.
Hwałek S., Gutman E., Kwiecień K., Historia polskiego przemysłu surowców chemicznych, Warszawa 2000.
Jaros J., Historia górnictwa węglowego w zagłębiu górnośląskim w latach 1914–1945, Kraków 1969.
Jaros J., Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, Katowice 1984.
Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego, H. Konopacki (red.), Warszawa 2000.
Kosyl C., Chrematonimy [w:] Współczesny język polski, J. Bartmiński (red.), Lublin 2001, s. 447–452.
Kowalski A., Gruchlik P., Początki górnictwa węglowego w Katowicach i problem płytkich wyrobisk górniczych, „Przegląd Górniczy”, 68 (2012), nr 1, s. 1–12.
Król P., Urban J., Kopalnie miedzianogórskie, Kielce 2007.
Krzyżanowski K., Wójcik D., Furmankiewicz M., Sztolnia Emanuel w Złotym Potoku [w:] Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury 5, P.P. Zagożdżon, M. Madziarz (red.), Wrocław 2013, s. 139–160.
Leksykon górniczy: praca zbiorowa, J. Olszewski (red.), Katowice 1989.
Łabęcki H., Górnictwo w Polsce: opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego pod względem technicznym, historyczno-statystycznym i prawnym, t. 1–2, Warszawa 1841.
Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
Mazurkiewicz M., Zarys dziejów górnictwa, Kraków 1991.
Mikoś T., Górnicze skarby przeszłości. Od kruszcu do wyrobu i zabytkowej kopalni, Kraków 2008.
Molenda D., Kopalnie rud ołowiu na terenie złóż śląsko-krakowskich w XVI–XVIII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.
Preidl W., Wójcik A.J., Kopalnia cynku i ołowiu w Siewierzu – problemy zagospodarowania obiektu pogórniczego, „Budownictwo Górnicze i Tunelowe”, 2 (2009), s. 10–22.
Preidl W., Wójcik A.J., Kopalnia węgla blanowickiego „Zygmunt” w Porębie koło Zawiercia, „Hereditas Minariorum”, 2 (2015), s. 27−49.
Preidl W., Wójcik A.J., Tajemnice dawnych kopalń, „Hereditas Minariorum”, 1 (2014), s. 199−204.
Słownik języka polskiego, W. Doroszewski (red.), https://doroszewski.pwn.pl/ [dostęp: 7.05.2023].
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 4.05.2023].
Stadtműller K., Stadtműller K., Słownik techniczny. Część niemiecko-polska, Kraków 1923.
Wielki słownik języka polskiego PAN, P. Żmigrodzki (red.), https://wsjp.pl/ [dostęp: 7.05.2023].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
