Between Ideology and Utopia. Recent Discussions on John Paul II’s Theology of the Nation
DOI:
https://doi.org/10.15633/thr.3955Słowa kluczowe:
John Paul II, Messianism, theology of the nation, political theologyAbstrakt
In my book Liturgia dziejów [The Liturgy of History] I proposed an interpretation of the thought of John Paul II in terms of Polish messianism. The book sparked many interesting discussions. In this article, I attempt to address some doubts about my interpretation of John Paul II’s theology of the nation. First, I clear up certain misunderstandings related to the ontological status of the nation. Then, I defend the necessary political dimension of Christianity. Finally, I point out the essentially utopian nature of Polish messianism. I aim to show that – contrary to the suggestions of some critics – a properly understood theology of the nation of John Paul II does not lead to the subordination of religion to politics; just the opposite, it provides criteria for Christian evaluation for any political order.
Bibliografia
Bartnik C. S., Dziejowe posłannictwo Polski, “Nasz Dziennik” September 16–17, 2017, p. 12–14.
Bartoś T., Jan Paweł II. Analiza krytyczna, Warszawa 2008.
Buttiglione R., Karol Wojtyła. The Thought of the Man Who Became Pope John Paul II, Grand Rapids 1997.
Draguła A., Teologia narodu bez teologii, “Więź” 3 (2017), s. 226–232.
Ehrlich E., Remarks on Some Aspects of Messianism, transl. by K. Popowicz, “Theological Research” 7 (2019), p. 29–59.
Gałkowski J., Naród i Objawienie. Spór o status teologii narodu, in: Społeczeństwo teologiczne. Polska teologia narodu 966–2016, red. P. Rojek, Kraków 2016, p. 175–194.
Hebblethwaite P., Slav pope gripped by messianic mission: he sees self spared to teach values to West, “National Catholic Reporter” June 17, 1994, p. 8.
Herrmann H., Papst Wojtyla: Der Heilige Narr, Reinbek 1983.
Janion M., List do Kongresu Kultury, in: Spór o mesjanizm, red. A. Wawrzynowicz, t. 2: Recepcja krytyczna, cz. 2, Warszawa 2017, p. 210–212.
Koehler K., Mesjanistyczna koncepcja Jana Pawła II w ujęciu Pawła Rojka, in: Prawa człowieka, prawa narodów, red. Z. Zarębianka, Kraków 2018, p. 109–116.
Kolbuszewski S., Autograf wiersza Słowackiego “Pośród niesnasków”, in: S. Kolbuszewski, Romantyzm i modernizm. Studia o literaturze i kulturze, Katowice 1959, p. 215–235.
Krystek J., Neomesjanizm, czyli rozpacz i semantyka, “Czas Kultury” 2 (2020), p. 149–156.
Łozińska K., Więc oto idzie papież słowiański… Romantyczne tło mitycznego wizerunku Jana Pawła II, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne” 27 (1990), p. 37–46.
Masłowski M., Jean-Paul II: messianisme ou universalisme éthique?, “Theological Research” 7 (2019), p. 91–107.
Masłowski M., Polska na krzyżu, in: Mickiewicz. Wieszcz i przewodnik, red. A. Fabianowski, E. Hoffmann-Piotrowska, Warszawa 2019, p. 241–254.
Masłowski M., Słowiański papież. Stosunek romantyków do Kościoła, “Znak” 661 (2010), p. 71–87.
Mrówczyński-Van Allen A., P. Rojek, “Liturgia dziejów,” “Scripta Theologica” 50 (2018) no. 1, p. 191–194.
Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych, red. K. Dybciak, Warszawa 2019.
Piwowarczyk J., Katolicka etyka społeczna, t. 1, Londyn 1960.
Riccardi A., Giovanni Paolo II. La biografia, Cinisello Balsamo 2014.
Ricoeur P., L’idéologie et l’utopie, Paris 1997.
Rojek P., Everything You Know About John Paul II’s Early Lectures on CST Is Wrong, “Church Life Journal” May 12, 2020, https://churchlifejournal.nd.edu/articles/everything-you-know-about-john-paul-iis-early-writings-on-cst-is-wrong/ (12.05.2020).
Rojek P., Integrální mesianismus, transl. J. Mlejnek, in: Panbičkáři. Odkud se vzal Polák-katolík?, ed. M. Ruczaj i L. Skraba, Brno 2016, p. 73–123.
Rojek P., Liturgia dziejów. Jan Paweł II i polski mesjanizm, Kraków 2016.
Rojek P., Our Slavic Pope: The Mission of Slavs according to John Paul II, in: Alexei Khomiakov: The Mystery of Sobornost’, eds. A. Mrówczyński-Van Allen, T. Obolevitch, P. Rojek, Eugene 2019, p. 229–245.
Rojek P., Poľský mesianismus, “Impulz” 3–4 (2016), p. 38–77.
Rojek P., John Paul II and the Polish Messianism. Introduction to the Liturgy of History, “Theological Research” 7 (2019), p. 9–27.
Rojek P., Świat to nie poczekalnia. Rozmawiał Marcin Müller, “Tygodnik Powszechny” November 26, 2017, p. 14–17.
Rzewuski P., Jan Paweł II jako polski mesjanista, “Kronos” 4 (2017), p. 297–305.
Setlak W., Mesjanizm według Jana Pawła II albo Paweł Rojek wypełnia luki, “Topos” 6 (2017), p. 118–121.
Signifredi M., Visione messianica e realismo della storia in Giovanni Paolo II, “Theological Research” 7 (2019), p. 69–90.
Słowacki J., Amid Discord God Strikes, transl. L. Krzyżanowski, “The Polish Review” 24 (1979) no. 2, p. 5–6.
Spór o mesjanizm, red. A. Wawrzynowicz, t. 1: Rozwój idei, Warszawa 2015.
Strzelczyk G., Kłopoty z teologią narodu, “Więź” 1 (2016), p. 34–42.
Suskiewicz M., Messianism and Modernity: Commentary to Paweł Rojek’s Liturgy of History, “Theological Research” 7 (2019), p. 53–67.
Tverdislova E., Pol’skoe messianstvo: kak religioznaia ideia iz natsional’noi stanovitsia ideologicheskoi, “Chasha” 3 (2018), p. 105–116.
Wierzbicki A. M., Kruche dziedzictwo. Jan Paweł II od nowa, Warszawa 2018.
Williams G. H., The Mind of John Paul II. Origins of His Thought and Action, New York 1981.
Wojtyła K., Katolicka etyka społeczna, Lublin 2018.
Woroniecki J., O narodzie i państwie, przeł. R. Maliszewski, Lublin 2004.
Woroniecki H., Quaestio disputata de natione et statu civili, “Divus Thomas” 29 (1926), p. 25–54.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autrzy publikujący w czasopiśmie "Theological Research" zgadzają się na następujące zasady:
a. Autorzy przenoszą na rzecz Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie (UPJPII) autorskie prawa majątkowe do swoich tekstów.
b. UPJPII udostępnia teksty na platformie wydawniczej, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska, która umożliwia ich pobieranie i udostępnianie (np. w repozytoriach naukowych), o ile zostaną spełnione warunki:
- podany autor i tytuł tekstu,
- podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego tekstu),
- tekst będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny.
