Some remarks on the conflict between faith and science
DOI:
https://doi.org/10.15633/pch.1658Słowa kluczowe:
Faith, science, conflict between faith and science, separation, catharsis, complementarityAbstrakt
This paper deals with the conflict between faith and science. Since the issue is extensive, only selected aspects of this question are discussed. At first, the origin of the problem is outlined – it is argued, that the fundamental difference between the language and the method of science on one hand and of theology understood as a rational reflection on the truths of faith on the other is responsible for the conflict. Afterwards, two aspects of the conflict are presented – the first one concerns inconsistencies which appear on the plane of content – when some scientific statements or theorems seem to deny some theological claims; the second one involves differences in mentality and in worldview which appear on the plane of attitude. It is argued, that the content discrepancies can be eliminated with the help of two methods: of separation and of catharsis. But the differences in mentality which appear on the plane of attitude cannot be so easily eliminated. So finally the characteristics of these two different attitudes – of faith and of science – is discussed. It is argued, that a fundamental dissimilarity between the character of scientific knowledge (especially its empiricism) and of religious faith is a basic source of mutual estrangement and alienation.Bibliografia
Clements T., Nauka kontra religia, Warszwa 2002, Wydawnictwo Da Capo.
Collins F. S., The Language of God. A Scientist Presents Evidence for Belief, London 2007, Pocket Books.
Coyne G. V., Heller M., Pojmowalny Wszechświat, Warszawa 2007, Prószyński i S‑ka.
Davies J. J., On the Scientific Method, London 1968, Longmann.
Dennett D., Plantinga A., Nauka i religia. Czy można je pogodzić?, Kraków 2014, Copernicus Center Press.
Gould S. J., Skały wieków. Nauka i religia w pełni życia, Poznań 2002, Wydawnictwo Zysk i S‑ka.
Gutowski P., Józefa Życińskiego koncepcja relacji pomiędzy religią a nauką, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 1 (2013) 85, p. 15–30.
Hajduk Z., Metodologia nauk przyrodniczych, Lublin 2002, Wydawnictwo KUL.
Heller M., Nowa fizyka i nowa teologia, Tarnów 1992, Biblos.
Heller M., Teologia i wszechświat, Tarnów 2009, Biblos.
Heller M., Wszechświat i Słowo, Kraków 1994, Wydawnictwo Znak.
Kotowicz W., Józefa Życińskiego meta‑przedmiotowe ujęcie relacji pomiędzy nauką a religią, „Roczniki Filozoficzne” 60 (2012) 4, p. 249–260.
Ladrière J., La science, le monde et la foi, Tournai 1972, Casterman.
Matematyczność przyrody, M. Heller, J. Życiński, A. Michalik (ed.), Kraków 1992, OBI.
McGrath A., McGrath J. C., Bóg nie jest urojeniem. Złudzenie Dawkinsa, Kraków 2012, Wydawnictwo WAM.
McGrath A., Nauka i religia, Kraków 2009, Wydawnictwo WAM.
Minois G., Kościół i nauka, Warszawa 1996, Wydawnictwo Bellona.
Mundle C. W. K., Perception. Facts and Theories, Oxford 1971, Oxford University Press.
Namer E., Sprawa Galileusza, Warszawa 1985, Czytelnik.
Pabjan T., O tym co istnieje i co nie istnieje, in: In Nomine Domini. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Biskupa Jana Styrny w 50. rocznicę posługi kapłańskiej, S. Sojka, S. Ewertowski (ed.), Wydział Teologii UWM w Olsztynie, Olsztyn – Elbląg 2015, p. 491–501.
Palacz R., Od wiedzy do nauki. U źródeł nowożytnej filozofii przyrody, Warszawa 1979, Wydawnictwo PAN.
Pedersen O., Konflikt czy symbioza? Z dziejów relacji między nauką i teologią, Tarnów 1997, Biblos.
Sprawa Galileusza, J. Życiński (ed.), Kraków 1991, Wydawnictwo ZNAK.
Tałasiewicz M., Nauka i teologia: konflikt wyobrażeń, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 44 (2009), p. 116–146.
Tegmark M., Nasz matematyczny wszechświat. W poszukiwaniu prawdziwej natury rzeczywistości, Warszawa 2015, Prószyński i S‑ka.
Wigner E. P., Niepojęta skuteczność matematyki w naukach przyrodniczych, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 13 (1991), p. 5–18.
Wróblewski A. K., Historia fizyki, Warszawa 2009, PWN.
Życiński J., Bóg i ewolucja, Lublin 2002, Wydawnictwo KUL.
Życiński J., Transcendencja i naturalizm, Kraków 2014, Copernicus Center Press.
Życiński J., Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody, Lublin 2009, Wydawnictwo KUL.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Tadeusz Pabjan
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
