Around the Idea of Compromise. The activity of the Polish Peasant Party „New Liberation” on the forum of the State National Council and Parliament (with a particular emphasis on education)
DOI:
https://doi.org/10.15633/pch.2191Słowa kluczowe:
Polish Peasant Party „New Liberation”. Stanislaw Bańczyk, State National Council, Ignacy Klimaszewski, Legislative Sejm, Tadeusz RekAbstrakt
PSL „New Liberation” tried to win the villages. It highlighted its association with one of the major pre‑war left‑wing peasant parties: PSL „Liberation”. Before the war it had gathered many village teachers, focusing its attention on the modernization and development of education. The „New Liberation” declared great concern for the state (including education); it emphasized the importance of religion; it ensured that in the new political realities, an educated peasant „should not be a laughing stock, as it used to be previously, but a citizen enjoying full rights”. The party emphasized the role of peasant educational organizations: „the tremendous importance of this work, which seeks to abolish the eternal harm suffered by the neglected peasant child.” „New Liberation” persuaded the peasants that they should abandon their rivalry with the Communists and Socialists. The aim was to cooperate on equal terms. But, the idea of „New Liberation” to partially represent the interests of the village in the parliament was unreal. The „liberators” failed to notice the insincerity in PPR policy. The aim of this article is to recall the main activities of the Polish Peasant Party “New Liberation” on the forum of the State National Council and Parliament.Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
„Nowe Wyzwolenie” 1946.
„Sprawozdanie Stenograficzne z Posiedzeń Krajowej Rady Narodowej”, 11 (1946).
Mauersberg S., Walczak M., Oświata polska 1944–1956. Wybór źródeł, cz. 1, Warszawa 1999, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Dziubka K., Władza, administracja i samorząd w koncepcjach polskiego ruchu ludowego 1944–1949, Wrocław 1992, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Krasuski J., Ruch ludowy wobec szkolnictwa i oświaty wiejskiej w Polsce w latach 1939–1949, Kielce 1993, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Lewandowski Cz., Kierunki tak zwanej ofensywy ideologicznej w polskiej oświacie, nauce i szkołach wyższych w latach 1944–1948, Wrocław 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Romanek J., Powstanie i działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego „Nowe Wyzwolenie” w województwie lubelskim, „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” 27 (2011), pp. 129–141.
Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej (1947–1952), ed. M. Rybicki, Wrocław – Warszawa 1977, Ossolineum.
Skrzyński T., Kompromis czy kapitulacja. Poglądy PSL „Nowe Wyzwolenie”, PSL „Lewica” i „odrodzonego” PSL na ustrój, rolę i zakres państwa w latach 1946–1949, in: Partie i ruchy chłopskie i ludowe w Europie wobec problemów współczesności. Państwo – forma, rola i zadania, eds. J. Gmitruk, A. Indraszczyk, S. Stępka, Warszawa 2014, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego i Wydział Nauk Społecznych SGGW, pp. 33–55.
Skrzyński T., Miejsce na scenie politycznej i losy PSL „Nowe Wyzwolenie”, PSL „Lewica” oraz „odrodzonego” PSL w latach 1946–1949 (1950), Warszawa 2015, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
Skrzyński T., Reprezentacja PSL „Nowe Wyzwolenie”, PSL „Lewica” i „odrodzonego” PSL w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” 32 (2016), pp. 55–80.
Szpytma M., Próby dezintegracji ruchu ludowego w Polsce południowej na przykładzie Małopolskiej Grupy „Jedność Ludowa” (1946–1947), in: Represje wobec wsi i ruchu ludowego 1944–1956. Materiały z konferencji naukowej, 1, ed. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, IPN, pp. 115–132.
Szuba L., Polityka oświatowa państwa polskiego w latach 1944–1956, Lublin 2002, Towarzystwo Naukowe KUL.
Turkowski R., Polskie Stronnictwo Ludowe w obronie demokracji 1945–1949, Warszawa 1992, Wydawnictwo Sejmowe.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Tomasz Skrzyński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
