Sexual abuse of minors by clergy in cinematography: unrecognized signs of the times
DOI:
https://doi.org/10.15633/pch.4247Słowa kluczowe:
paedophilia, film, Church, loci theologiciAbstrakt
Contemporary theologians apply the historic notion of loci theologici also to media and film. Films that show the Church in a critical way are also theologically significant. Therefore, one should be aware of the appearance of documentaries and feature films, which raise the issue of sexual abuse against the youngest (paedophilia) also in the Church. The article presents the most important films, produced since the end of the 20th century, whose authors present the crime of paedophilia, its victims, the mechanisms leading to its concealment and silence not only in the Church, but also in the media and society. Films about paedophilia, which are a recognisable voice of victims in the public space, a cry for truth and justice, can also be useful tools for media education.
Bibliografia
Aschmann B. (ed.), Katholische Dunkelräume. Die Kirche und der sexuelle Missbrauch, Paderborn 2021, Brill Schöningh.
Benedict XVI, Pastoral Letter of The Holy Father Pope Benedict XVI to The Catholics of Ireland (19.03.2010), https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/letters/2010/documents/hf_ben-xvi_let_20100319_church-ireland.html (17.01.2022).
Carroll M. et al., Church allowed abuse by priest for years, “The Boston Globe” 6.01.2002, https://www.bostonglobe.com/news/special-reports/2002/01/06/church-allowed-abuse-priest-for-years/cSHfGkTIrAT25qKGvBuDNM/story.html (7.05.2021).
Cegiełkówna I., Kalwaria, “Kino” (2015) 8, p. 90.
Cegiełkówna I., Wątpliwość, “Kino” (2009) 2, p. 71.
Cholewa M., Studnicki P. (eds.), Wykorzystywanie seksualne osób małoletnich. Ujęcie interdyscyplinarne, Kraków 2021, “scriptum”.
Cyganek B., Dzieciństwo. Ciężar samotności, in: T. Lubelski (ed.), Odwieczne od nowa. wielkie tematy w kinie przełomu wieków, Kraków 2004, Rabid, pp. 27–49.
Damberg W., Missbrauch. Die Geschichte eines internationalen Skandals, in: B. Aschmann (ed.), Katholische Dunkelräume. Die Kirche und der sexuelle Missbrauch, Paderborn 2021, Brill Schöningh, pp. 3–22.
Dąbrowska D., Obrazy polskiego kleru we współczesnym filmie fabularnym – “W imię…” Szumowskiej i “Kler” Smarzowskiego, “Kultura – Media – Teologia” (2020) 42, pp. 37–51.
Dines G., Pornoland. How Porn Has Hijacked Our Sexuality, Boston 2010, Spinifex Press.
Gorlewska P., Polityka wstrętu, moralność obrzydzenia, “Kino” (2018) 10, pp. 52–55.
Helman A., 100 arcydzieł kina, Kraków 2000, Rabid.
Janicka B., A kto by zgorszył…, “Kino” (2016) 3, p. 97.
Jewkes Y., Media & Crime, London 2015, SAGE.
John Paul II, Letter to Artists, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/letters/1999/documents/hf_jp-ii_let_23041999_artists.html (17.01.2022).
John Paul II, Message for the 29th World Communications Day “Cinema: Communicator of Culture and of Values”, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/messages/communications/documents/hf_jp-ii_mes_06011995_world-communications-day.html (17.01.2022).
Kaczmarczyk J., Zranieni. Rozmowy o wykorzystywaniu seksualnym w Kościele, Kraków 2021, WAM.
Kawecki W., Teologia wobec kultury wizualnej, in: W. Kawecki et al., Miejsca teologiczne w kulturze wizualnej, Kraków – Warszawa 2013, “scriptum”, pp. 15–29.
Kieślowski K., Kieślowski on Kieślowski, D. Stok (ed.), London – Boston 1993, Faber and Faber.
Kmieciak B., Uzależnienie od pornografii – między prawem a społeczeństwem, in: P. Morciniec (ed.), Zniewoleni działaniem. Uzależnienia behawioralne a rodzina, Opole 2013, Red. Wyd. WT UO, pp. 77–92.
Kusz E., Kościele – jaki jesteś? Kryzys Kościoła w świetle skandalu wykorzystywania seksualnego, in: M. Lis (ed.), Kryzys w świecie, kryzys w Kościele, Opole 2020, Red. Wyd. WT UO, pp. 94–114.
Kwaśnicka A., Dzień Modlitwy i Pokuty za Grzech Wykorzystania Seksualnego Małoletnich, “Gość Opolski” z 19.02.2021, https://opole.gosc.pl/doc/6739727.Dzien-Modlitwy-i-Pokuty-za-Grzech-Wykorzystania-Seksualnego (7.05.2021).
Larraín P., Nie ma jasności bez mroku. Z Pablo Larraínem rozmawia Ola Salwa, “Kino” (2015) 10, pp. 32–33.
Legan M., Balthasar/Tarkowski. Teodramat w filmie. Koncepcja teodramatu w myśli teologicznej Hansa Ursa von Balthasara i twórczości filmowej Andrieja Tarkowskiego, Częstochowa 2012, Paulinianum.
Lis M., A. Garbicz (ed.), Światowa encyklopedia filmu religijnego, Kraków 2007, Biały Kruk.
Lis M., Co zrobić z prowokującymi filmami?, in: J. Stala (ed.), Dzisiejsi rodzice. Problemy i wyzwania, Tarnów 2009, Biblos, pp. 279–286.
Lis M., Figury Chrystusa w “Dekalogu” Krzysztofa Kieślowskiego, Opole 2007.
Luter A., Ksiądz w polskim filmie, in: M. Lis (ed.), Ukryta religijność kina, Opole 2002, Red. Wyd. WT UO, pp. 37–49.
Makarushka I.S.M., The Magdalene Sisters: How to Solve the Problem of “Bad” Girls, “Journal of Religion & Film” (2012) 16/2, Article 1, p. 22, https://digitalcommons.unomaha.edu/jrf/vol16/iss2/1 (7.05.2021).
McDavid J., Calvary, “Journal of Religion & Film” Vol. 18 Issue 1 (2014), Article 11, pp. 1–3, https://digitalcommons.unomaha.edu/jrf/vol18/iss1/11 (7.05.2021).
Pitrus A., Kościół tak, wypaczenia nie?, “Kino” (2019) 9, pp. 48–51.
Pittet D., Mon Père, je vous pardonne, Paris 2017, Ed. Philippe Rey.
Pralong J., Les larmes de l’innocence – L’enfance abusée et maltraitée, un chemin de reconstruction, Nouan-le-Fuzelier 2015, Editions des Béatitudes.
Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski, Wrażliwość i odpowiedzialność. Słowo biskupów do wiernych, 22.05.2019, https://episkopat.pl/biskupi-do-wiernych-nie-uczynilismy-wszystkiego-aby-zapobiec-krzywdom/ (7.05.2021).
Schneider S.J. (ed.), 1001 Movies You Must See Before You Die, London 2003, Quintet Publishing.
Syska R., Film i przemoc, Kraków 2003, Rabid.
Szymik J., W poszukiwaniu teologicznej głębi literatury. Literatura piękna jako locus theologicus, Katowice 1994, Księgarnia Św. Jacka.
Van Reeth M., Chercher l’essence des prix œcuméniques, trouver leur sens, in: SIGNIS and Cinema. Looking for God Behind the Screen, M. Lis (ed.), Opole–Bruxelles 2016, Red. Wyd. WT UO – SIGNIS, pp. 23–37.
Vogel A., Film as Subversive Art, New York 1974, Random House.
Warmuz-Warmuzińska E., Filmoterapia w edukacji i terapii dzieci i młodzieży szkolnej oraz dorosłych. Scenariusze zajęć z wykorzystaniem filmów, Warszawa 2013, Difin.
Wawrzynów K.J., Sztuka wyzwaniem dla Kościoła i teologii, “Wrocławski Przegląd Teologiczny” (2011) 19/1, pp. 149–167.
Wawrzynów K.J., Wojtyra W.Z. (eds.), Światłem i cieniem wydobywał prawdę o człowieku. W dwudziestą rocznicę śmierci Krzysztofa Kieślowskiego, Wrocław 2016, Wyższe Seminarium Duchowne Franciszkanów.
Wedding D., Boyd M.A., Niemiec R.M., Movies and mental illness: Using films to understand psychopathology (3rd rev. ed.), Cambridge 2010, Hogrefe Publishing.
Wieczorek B. (ed.), Teologia i film: perspektywy badawcze, Kraków 2017, “scriptum”.
Williams L., Screening Sex, Durham NC 2008, Duke University Press.
Zabin A., Conversations with a Pedophile: In the Interest of Our Children, Fort Lee NJ 2003.
Zamojska A., Nigdy więcej, Kraków 2019, Znak.
Zollner H., Wandel durch Bruch? Mentalitätengeschichtliche Betrachtungen zum Missbrauch in der katholischen Kirche, in: B. Aschmann (ed.), Katholische Dunkelräume. Die Kirche und der sexuelle Missbrauch, Paderborn 2021, Brill Schöningh, pp. 43–62.
Żak A., Wierzchołek góry lodowej. Kościół i pedofilia, Kraków 2019, WAM.
Żurawiecki B., El Club, “Kino” (2015) 10, p. 76.
Biała sukienka (White Dress), dir. Michał Kwieciński, 2003.
Birth of the Nation, dir. David Wark Griffith, 1915.
Calvary, dir. John Michael McDonagh, 2014.
El Club (The Club), dir. Pablo Larraín, 2015.
El crimen del Padre Amaro (The Crime of Padre Amaro), dir. Carlos Carrera, 2002.
Cud purymowy (The Purimspiel), dir. Izabella Cywińska, 2000.
Dear Daughter, dir. Louis Lentin, 1996.
Doubt, dir. John Patrick Shanley, 2008.
Evelyn, dir. Bruce Beresford, 2002.
Grâce à Dieu (By the Grace of God), dir. François Ozon, 2018.
Jagten (The Hunt), dir. Thomas Vinterberg, 2012.
Jeune et jolie (Young & Beautiful), dir. François Ozon, 2013.
Kinsey, dir. Bill Condon, 2004.
Kler (Clergy), dir. Wojciech Smarzowski, 2018.
Ksiądz (Priest), dir. Wojciech Smarzowski, 2017.
The Last Temptation of Christ, dir. Martin Scorsese, 1988.
Lolita, dir. Stanley Kubrick, 1962.
The Lovely Bones, dir. Peter Jackson, 2009.
The Magdalene Sisters, dir. Peter Mullan, 2002.
La mala educación (Bad Education), dir. Pedro Almodóvar, 2004.
Matka Joanna od Aniołów (Mother Joan of the Angels), dir. Jerzy Kawalerowicz, 1961.
The Mysterious Skin, dir. Gregg Araki, 2004.
Nic się nie stało (Nothing Happened), dir. Sylwester Latkowski, 2019.
Oczy diabła (Devil’s Eyes), dir. Grzegorz Barłog, Patryk Vega, 2021.
Pańcia (Young Miss), dir. Iwona Siekierzyńska, 1995.
Pedofile (Paedophiles), dir. Sylwester Latkowski, 2005.
Philomena, dir. Stephen Frears, 2014.
Piekło niebo (Hell, Heaven), dir. Natalia Koryncka-Gruz, 2004.
Pixote: A Lei do Mais Fraco (Pixote), dir. Hector Babenco, 1980.
Priest, dir. Antonia Bird, 1994.
Retaliation, dir. Ludwig Shammasian, Paul Shammasian, 2017.
Sex in a Cold Climate, dir. Steve Humphries, 1998.
Sleepers, dir. Barry Levinson, 1996.
Small World, dir. Patryk Vega, 2021.
Song for a Raggy Boy, dir. Aisling Walsh, 2003.
Spotlight, dir. Tom McCarthy, 2015.
States of Fear, 1999.
Suffer the Little Children, 1994.
Svećenikova djeca (The Priest’s Children), dir. Vinko Brešan, 2013.
Swimming Pool, dir. François Ozon, 2003.
Twarz (Mug), dir. Małgorzata Szumowska, 2017.
Twist of Faith, dir. Kirby Dick, 2004.
Tylko nie mów nikomu (Tell No One), dir. Tomasz Sekielski, 2019.
W imię… (In the Name of…), dir. Małgorzata Szumowska, 2013.
The Woodsman, dir. Nicole Kassel, 2004.
Zabawa w chowanego (Hide-And-Seek), dir. Tomasz Sekielski, 2020.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
