Tod der Płocker Bischöfe im Soldauer Konzentrationslager
DOI:
https://doi.org/10.15633/pch.497Słowa kluczowe:
Płock bishops, Nazi camp, Działdowo, Soldau camp, Nowowiejski, Wetmański, martyrdomAbstrakt
In September 1939 in Działdowo the Nazis established a transit camp for the war prisoners of the Polish September Campaign of 1939 in the former barracks of the 32 infantry regiment on Grunwaldzka Street. At the turn of 1939 and 1940 the police and the SS authorities in Königsberg transformed the Działdowo camp into the transit camp „Durchgangslager“. Priests imprisoned in the Działdowo camp from autumn 1939 to autumn 1941 constituted a special group of political prisoners. The archbishop Antoni Julian Nowowiejski and the bishop Leon Wetmański, Płock bishop suffragan, were brought to the Działdowo camp in 1941. The Płock bishops quickly became spiritual guides and the support for the prisoners in difficult moments of camp life. In order to prevent their contacts with the prisoners, the bishops were put in a separate cell number 12. They were subjected to different kinds of moral and physical torture, including the attempt to profane the cross. Difficult living conditions in the camp soon led to the death of the Płock priests: the archbishop Antoni Julian Nowowiejski died on 28 May 1941 and the bishop Leon Wetmański died on 10 October 1941. Apart from them, 47 priests and 1 seminarian lost their lives in the Działdowo camp in 1939–1945.
Bibliografia
Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1908–1941). W pięćdziesiątą rocznicę męczeńskiej śmierci, Hrsg. A. Suski, W. Góralski, T. Żebrowski, Płock 1991.
Dudzińska Z., Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny, Warszawa 1979.
Góralski W., Będziecie moimi świadkami, Płock 1992.
Grzybowski M.M., Martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w latach II wojny światowej 1939–1945, Włocławek-Płock 2002.
Jezusek W., Męczeński koniec arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego, biskupa płockiego (1858–1941), „Miesięcznik Pasterski Płock“ (1947).
Piwoński H., Życie religijne w hitlerowskim obozie w Działdowie w latach 1939–1945 (mps).
Wojtyska H.D., Krzyż przez nich zwyciężył, Przasnysz 2008.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Waldemar Graczyk

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.