Trzy modele relacji między nauką a wiarą w "Dziennikach gwiazdowych" Stanisława Lema
DOI:
https://doi.org/10.15633/ss.1773Słowa kluczowe:
Stanislaw Lem, science and faith, philosophy of religion, science‑fictionAbstrakt
The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between science and faith presented in his The star diaries. The author discusses three stories: The twenty‑second voyage, The twenty‑first voyage, and The twentieth voyage. The following questions are considered during the analysis of these novels: Does theology (as depicted by Lem), despite having no competence in the area, attempt to solve scientific problems? Does Lem suggest that Christian claims are potentially falsifiable? Can science lay the foundations of theodicy? The answers to these questions appear helpful in explicating three models of the relationship between science and faith embedded in Lem’s stories: conflict regarding content, conflict regarding form, and cooperation.Bibliografia
Barbour I., Jak układają się stosunki między nauką a teologią?, tłum. S. Cyran i in., „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” (1993) 15, s. 3–22.
Dawkins R., Bóg urojony, tłum. P. Szwajcer, Warszawa 2008.
Dyskusja o nauce i wierze [udział wzięli: J. A. Kłoczowski, M. Heller, S. Grygiel, S. Lem], „Znak” (1978) 291, s. 1139–1152.
Gomułka J., Dlaczego dowody na istnienie Boga nie są konkluzywne?, [w:] (Nie)konkluzywność dowodów na istnienie Boga, red. Z. Sajdek, D. Bentke, Kraków 2013, s. 9–36.
Gould S. J., Nonoverlapping Magisteria, „Natural History” (1997) 106, s. 16–22.
Interdyscyplinarny Panel Naukowy „Lem i problemy nauki”, red. E. Twardoch, „Bez Porównania” (2009) 7, s. 33–85.
Heller M., Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu, Kraków 2013.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, http://adonai.pl/jp2/pliki/fer.pdf (7.1.2016).
Jan Paweł II, Magisterium Kościoła wobec ewolucji, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 18 (1997) 1 (189), s. 18–19.
Jan Paweł II, Posłanie Jego Świątobliwości Ojca Świętego Jana Pawła II do ojca George’a Coyne’a, Dyrektora Obserwatorium Watykańskiego, tłum. J. Dembek, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” (1990) 12, s. 2–12.
Jaźniewicz W., Fenomen Stanisława Lema w świecie rosyjskojęzycznym, „Bez Porównania” (2009) 7, s. 9–20.
Lem S., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 1982.
Lem S., Fantastyka i futurologia, t. 2, Warszawa 2009.
Lem S., Sława i Fortuna. Listy do Michaela Kandla 1972–1987, Kraków 2013.
Libet B., Do we have free will?, „Journal of Consciousness Studies” (1990) 8–9, s. 47–57.
Libet B., Unconscious cerebral initiative and the role of conscious will in voluntary action, „The Behavioral and Brain Sciences” (1985) 8, s. 529–566.
Okołowski P., Materia i wartości. Neolukrecjanizm Stanisława Lema, Warszawa 2010.
Pabjan T., Czy nauka dowodzi istnienia Boga? Naukowa apologetyka Piusa XII, „Studia Philosophiae Christianae” (2009) 45/2, s. 277–294.
Pius XII, Encyklika Humani generis. O błędach przeciwnych wierze katolickiej (12 VIII 1950), Warszawa 2002.
Płaza M., O poznaniu w twórczości Stanisława Lema, Wrocław 2006.
The Big Bang and Georges Lemaître, ed. A. Berger, Dordrecht–Boston–Lancaster 1983.
Wszołek S., List Jana Pawła II do George’a Coyne’a S.J. na tle encykliki „Fides et Ratio”, [w:] Wiara i nauka. Materiały z sesji naukowej i dyskusji panelowej, red. J. Mączka, Kraków 2010, s. 55–67.
Życiński J., Bóg i ewolucja, Lublin 2002.
Życiński J., Trzy kultury, Poznań 1999.
Życiński J., Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody, Lublin 2009.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Zofia Sajdek
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
