Teologia wobec astronomii – ujęcie Bernharda Pünjera. Metodologiczne podstawy recepcji prac astronomicznych Johanna Zöllnera na gruncie teologii w kontekście kontrowersji pomiędzy nauką a religią w Niemczech w XIX wieku
DOI:
https://doi.org/10.15633/ss.576Słowa kluczowe:
Pünjer Bernhard, Zöllner Johann, science and religion, astronomy, German philosophyAbstrakt
The main aim of this article is to investigate the methodology of Bernhard Pünjer’s theology in relationship to Johann Zöllner’s astronomy. These two scholars lived in the 19th century, in which several kinds of science spectacularly developed. How did Pünjer react to the growth of science, for instance to Zöllner’s idea of astronomy? The paper presents Pünjer’s position as contrasted with Zöllner’s main point of view.
Bibliografia
Barbour I. G., Jak układają się stosunki między nauką a teologią?, [w:] Refleksje na rozdrożu. Wybór tekstów z pogranicza wiedzy i wiary, red. S. Wszołek, Kraków–Tarnów 2000.
Cebula P., Istnienie realnym predykatem? Spór G. Fregego z B. Pünjerem na temat istnienia, „Logos i Ethos”, 2008, nr 1(24), s. 165–171.
Cebula P., Reakcja myśli teologicznej Uniwersytetu Jeneńskiego wobec rodzącego się darwinizmu Ernsta Haeckla, „Semina Scientiarum”, 2010, nr 9, s. 97–131.
Coreth E., Ehlen P., Schmidt J., Filozofia XIX wieku, tłum. P. Gwiazdecki, Kęty 2006.
Dębicki W. M., Wielkie bankructwo umysłowe. Rzecz o nowoczesnym skrajnym sceptycyzmie naukowo–filozoficznym. Z dodatkiem studium: Koniec wieku XIX-go pod względem umysłowym. Charakterystyka znamion szczególnych, Warszawa 1895.
Haeckel E., Zarys filozofji monistycznej, tłum. K. S., Warszawa–Lwów 1905.
Heller M., Życiński J., Wszechświat – maszyna czy myśl, Kraków 1988.
Hujer K., On the History of Biela’s Comet and the Origin of Periodic Meteors, “Ithaca”, 1962, 57, s. 773–776.
North J., Historia astronomii i kosmologii, tłum. T. i T. Dworak, Katowice 1997.
Pabjan T., Paradoks grawitacyjny, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, 2011, XLVIII, s. 111–126.
Pünjer B., Der Positivismus in der neueren Philosophie. III. Verwandte Erscheinungen in der Deutschen Philosophie, „Jahrbuch für protestantische Theologie“, 1879, 5, s. 3–121.
Pünjer B., Ueber das Verhältnis des Darwinismus zu Religion und Sittlichkeit, „Jahrbuch für protestantische Theologie“, 1877, 3, s. 59–83.
Smith B., Modernism’s history: a study in twentieth-century art and ideas, University of New South Wales Press, 1998.
Wróblewski A. K., Historia fizyki, Warszawa 2006.
Yeomans D. K., Komety. Od starożytności do współczesności w mitach, legendach i nauce, tłum. A. S. Pilski, Warszawa 1999.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Piotr Cebula
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
