Sytuacja Romów w Małopolsce jako przykład społecznego wykluczenia
DOI:
https://doi.org/10.15633/ssc.1611Słowa kluczowe:
Romowie, wykluczenie społeczne, mniejszość etniczna, integracjaAbstrakt
Wykluczenie społeczne wiąże się z ograniczeniem możliwości zaspokajania własnych potrzeb przez pewne jednostki bądź grupy społeczne. Za czynniki w największym stopniu łączące się z marginalizacją uznaje się ubóstwo oraz sytuację zdrowotną. Te z kolei związane są z sytuacją na rynku pracy i związanymi z nią problemami: bezrobociem, bezdomnością, niepełnosprawnością. Sytuacja Romów w Polsce po roku 1989 była bardzo trudna, co znalazło swój wyraz w krytycznych raportach międzynarodowych organizacji, zajmujących się badaniem sytuacji tej etnicznej mniejszości w państwach aspirujących do członkostwa w UE. Pierwszą konkretną próbą rozwiązania problemów tej grupy był Pilotażowy program na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim ustanowiony w 2001 roku. Pozytywny odbiór społeczny programu sprawił, że działania były kontynuowane na obszarze całej Polski. Artykuł przedstawia aktualną sytuację Romów zamieszkujących Małopolskę po 13 latach działań programów integracyjnych, szczególnie w wymiarze związanym z edukacją, zatrudnieniem oraz sposobem odbierania tej grupy przez resztę społeczeństwa.Bibliografia
Bartosz A., Nie bój się Cygana, Sejny 1994.
Bauman Z., Straty uboczne. Nierówności społeczne w epoce globalizacji, Kraków 2012.
Biuletyn Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie „es.O.es” 3 (2013) http://www.rops.krakow.pl/publikacje/kwartalnik‑es‑O‑es/2013.html (11.10.2014).
Drożdż M., W poszukiwaniu antropologicznych kontekstów wykluczenia społecznego. Inspiracje personalistyczne, „Studia Socialia Cracoviensia” 2 (2014), s. 83–95.
Ficowski J., Cyganie polscy, Warszawa 1953.
Gajewska A., Krótki przyczynek do dyskusji o sytuacji zdrowotnej społeczności romskiej w Polsce, [w:] Romowie 2013. Od działań systemowych do rozwiązań lokalnych, red. B. Weigl, M. Różycka, Warszawa 2013, s. 50–61.
Komisja Europejska, Przełamać zaklęty krąg wykluczenia Romów, http://ec.europa.eu/news/employment/100408_pl.htm (15.11.2014).
Kołaczek M., Mali Romowie w szkołach specjalnych w Polsce – wykluczenie z perspektywy kulturowej i społecznej, [w:] Kierunki integracji małopolskich Romów, red. M. Leśniak, S. Sorys, Kraków 2014, s. 221–234.
Leśniak M., Edukacja, zatrudnienie, kultura‑kierunki integracji małopolskich Romów, [w:] Kierunki integracji małopolskich Romów, red. M. Leśniak, S. Sorys, Kraków 2014, s. 89–129.
Machnik‑Pado A., Kudłacz M., Katalog przedsiębiorstw romskich, Kraków 2010.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Departament Wyznań i Mniejszości Narodowych, Notatka na temat realizacji Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003 oraz Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce, Warszawa 2004, http://www.msw.gov.pl/ftp/ pdf/041216-romowie.pdf (20.11.2014).
Mróz L., Od Cyganów do Romów. Z Indii do Unii Europejskiej, Warszawa 2007.
Narodowa Strategia Integracji Społecznej, http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/informator/npr2/dokumenty%20strategiczne/Narodowa%20Strategia%20Integracji%20Spolecznej.pdf (9.11.2014).
Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, http://www.mpips.gov.pl/userfiles/File/mps/NSIS.pdf (10.11.2014).
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników, Warszawa 2012, http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf (4.11.2014).
Paleczny T., Interpersonalne stosunki międzykulturowe, Kraków 2007.
Palewicz‑Kwiatkowska J., Wpływ aktywności finansowej Unii Europejskiej na położenie społeczne Romów w Polsce, Kraków 2013.
Paszko A., Doświadczenia krajowe w zakresie rozwiązywania problemów mniejszości romskiej na rynku pracy, [w:] Romowie na rynku pracy – problemy i sposoby ich rozwiązywania, red. M. Zawicki, Kraków 2007, s. 29–44.
Program integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2004–2013, http://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/mne/romowie/program‑integracji‑spol/8303,Program‑integracji‑spolecznosci‑romskiej‑w‑Polsce‑na‑lata-2014-2020.html (10.03.2015).
Program integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014–2020, Uchwała Rady Ministrów 2014, nr 202, http://www.malopolska.uw.gov.pl/doc/Uchwala_RM_Program_romski.pdf (12.03.2015).
Projekt Asystent edukacji romskiej, http://mopsplock.eu/portal/pl/projekt_asystent_edukacji_romskiej.html (10.11.2014).
Sprawozdanie z realizacji Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003, http://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/mne/romowie/program‑na‑rzecz‑spole/pilotazowy‑program‑rza/6723,Sprawozdanie‑z‑realizacji‑
Pilotazowego‑programu‑rzadowego‑na‑rzecz‑spolecznosci.html (5.11.2014).
Stosunek Polaków do innych narodów, „Komunikat z badań CBOS” 20 (2014), http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_020_14.PDF (5.11.2014).
Szewczyk M., Edukacyjne i kulturowe uwarunkowania dostępu Romów do usług medycznych, „Studia Romologica” 6 (2013), s. 173–186.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, isip.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20091751362&type=3 (12.12.2014).
Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20050170141 (5.11.2014).
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, Regionalna Mapa Bezrobocia, http://wup‑krakow.pl/malopolski‑rynek‑pracy/regionalna‑mapa‑bezrobocia (13.11.2014).
Zdrowie, [w:] http://encyklopedia.pwn.pl (10.03.2015).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
