Seniorzy nauczycielami patriotyzmu

Autor

  • Aldona Małyska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ssc.2462

Słowa kluczowe:

seniorzy, patriotyzm, solidarność rodzinna, biografia, integracja międzypokoleniowa

Abstrakt

Doświadczenie, znajomość historii i mądrość życiowa to największe zalety starości. Są one szczególnie znaczące w wychowaniu młodszego pokolenia, formowaniu go i przekazywaniu tradycji. W opracowaniu podjęto próbę przedstawienia znaczenia dziadków dla kształtowania postawy patriotycznej ich wnuków. Opisano patriotyzm, relacje międzypokoleniowe w rodzinie i oddziaływanie tradycji na wychowanie młodego pokolenia oraz zadania osób starszych z tym związane. W artykule przedstawiono także wyniki badań na ten temat przeprowadzone wśród studentów.

Bibliografia

Braun-Gałkowska M., Nowe role społeczne ludzi starszych, w: Starzenie się a satysfakcja z życia, red. S. Steuden, M. Marczuk, Lublin 2006, s. 183–196.

Brzezińska A., Niezbędność dziadków, „Charaktery” (2001) 5, s. 27–29.

Brzezińska M., Proaktywna starość. Strategie radzenia sobie ze stresem w okresie późnej dorosłości, Warszawa 2011.

Chałas K., Teoretyczne podstawy wychowania ku wartościom narodowo-patriotycznym, w: K. Chałas, S. Kowalczyk, Wychowanie ku wartościom narodowo-patriotycznym. Elementy teorii i praktyki, t. 2, Lublin–Kielce 2006, s. 121–276.

Choińska-Mika J., „Jako miłujący tej ojczyzny synowie” – kilka uwag o staropolskim patriotyzmie, w: Patriotyzm Polaków. Studia z historii idei, red. J. Kloczkowski, Kraków 2006, s. 14–22.

Czerniawska O., Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii, Łódź 2000.

Czernik T., Patriotyzm jako wartość nieograniczona, „Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 6 (2007) 2 (11), s. 23–33.

Denek K., Pedagogiczne aspekty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych prowadzonych w kontekście krajoznawstwa i turystyki, „Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu” (2014) 45, s. 106–118.

Dubis M., Wartości i style życia młodzieży, „Jagiellońskie Studia Socjologiczne” (2014) 1, s. 35–45.

Dyczewski L., Międzypokoleniowe relacje w rodzinie i społeczeństwie, w: Oświata dorosłych. Inspiracje i wyzwania, red. E. Woźnicka, Warszawa–Łódź 2015, s. 237–243.

Dyczewski L., Rodzina twórcą i przekazicielem kultury, Lublin 2003.

Fromm E., Ucieczka od wolności, przeł. O. i A. Ziemilscy, Warszawa 2011.

Guzy-Steinke H., Stosunek młodzieży do starości i osób starszych – przeciw potocznym społecznym opiniom, w: Edukacja do i w starości, red. M. Kuchcińska, Bydgoszcz 2008, s. 281–292.

Himmelfarb G., Jeden naród dwie kultury, przeł. P. Bogucki, Warszawa 2007.

Iniewski F., Podstawowe czynniki warunkujące efektywność wychowania patriotycznego dzieci i młodzieży, w: Wychowanie patriotyczne – wychowaniem dla pokoju, red. S. Kawula, Olsztyn 1988, s. 7–18.

Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005.

Kawula S., Pedagogika społeczna wobec problemów człowieka starego, w: Pedagogika społeczna. Dokonania – aktualność – perspektywy, red. S. Kawula, Toruń 2005, s. 551–564.

Kobiela G., Patriotyzm polski – wychowanie patriotyczne, „Studia Warmińskie” 2004–2005, s. 391–400.

Kotłowski K., Rzecz o wychowaniu patriotycznym, Wrocław 1974.

Kukołowicz T., Jakim wartościom poświęca się współczesny starszy człowiek, w: Starzenie się a satysfakcja z życia, red. S. Steuden, M. Marczuk, Lublin 2006, s. 197–204.

Lepalczyk I., Rola społeczności lokalnej w zwalczaniu osamotnienia, w: Encyklopedia seniora, red. F. W. Sawicka, B. Maryanska, E. Stańczuk, Warszawa 1986, s. 154–162.

Łuszczyńska M., Oblicza solidarności międzypokoleniowej – bariery, korzyści i perspektywy, w: Starzenie się ludności a solidarność międzypokoleniowa, red. P. Szukalski, Łódź 2014. s. 31–51.

MacIntyre A., Czy patriotyzm jest cnotą?, „Etyka Praktyczna” (2012) 3, s. 7–23.

Małyska A., Człowiek stary i jego świat w percepcji młodzieży studenckiej, w: Walidacja systemu szkolnictwa wyższego. Stare problemy w nowych aranżacjach słownych i aksjologii, red. J. Górniewicz, Olsztyn 2015, s. 113–130.

Małyska A., Międzypokoleniowy przekaz wartości, w: Problemy i obszary badań pedagogicznych, red. A. Małyska, J. Górniewicz, M. Warmiński, Olsztyn 2016, s. 81–100.

Małyska A., Młodzież gimnazjalna wobec osób starszych – komunikat z badań, w: Starość. Poznać, przeżyć, zrozumieć, red. M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska, Białystok 2016, 139–164.

Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, przeł. J. Hołówka, Warszawa 2000.

Morcinek U., Ignasiak A., Hierarchia wartości człowieka w obliczu starości, w: W kręgu niepełnosprawności – teoretyczne i praktyczne aspekty poszukiwań w pedagogice specjalnej, red. T. Żółkowska, L. Konopska, Szczecin 2009, s. 170–179.

Mostwin D., Trzecia wartość. Formowanie się nowej tożsamości polskiego emigranta w Ameryce, Lublin 1985.

Przesmycki P., Patriotyzm w nauczaniu Kościoła katolickiego, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym” 11 (2008) 2, s. 195–203.

Przygoda A., Społeczne role dziadków w procesie socjalizacji wnuków, Toruń 2015.

Rembowski J., Ludzie starzy w postawach młodzieży, „Chowanna” (1990) 1, s. 373–369.

Rudnik A., Relacje międzypokoleniowe w rodzinie – perspektywa gerontologiczna, w: Relacje międzypokoleniowe we współczesnych polskich rodzinach, red. P. Szukalski, Łódź 2014, s. 41–55.

Salij J., Patriotyzm dzisiaj, Poznań 2005.

Sienkiewicz E., Godność człowieka i narodu u podstaw współczesnego patriotyzmu polskiego, w: Dociekając prawdy o naszej tożsamości. Godność człowieka i narodu u podstaw współczesnego patriotyzmu polskiego, Poznań 2007, s. 35–54.

Sowa-Behtane E., Młodzież ponowoczesna, Kraków 2015.

Stanisławczyk B., Kto się boi prawdy? Walka z cywilizacją chrześcijańską w Polsce, Warszawa 2015.

Steuden S., Szczęśliwi po pięćdziesiątce, Warszawa 2009.

Susułowska M., Psychologiczne problemy człowieka starego, w: Encyklopedia seniora, red. F. W. Sawicka, B. Maryanska, E. Stańczuk, Warszawa 1986, s.70–79.

Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa 2000.

Szatur-Jaworska B., Starość w polskiej rodzinie, w: Relacje międzypokoleniowe we współczesnych polskich rodzinach, red. P. Szukalski, Łódź 2014, s. 25–40.

Szczepaniak-Siemiak J., Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania relacji międzypokoleniowych w rodzinie we współczesnej Polsce – wybrane zagadnienia, w: Relacje międzypokoleniowe we współczesnych polskich rodzinach, red. P. Szukalski, Łódź 2014, s. 9–23.

Szczepańska J., Co im zawdzięczamy? Opinie w przeddzień święta babć i dziadków, Komunikat z badań, BS/3/2008, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_003_08.PDF (28.11.2017).

Tazbir J., Przemiany polskiego patriotyzmu, „Nauka” (2004) 1, s. 47–53.

Tomiło J., Biografie ludzi starszych jako źródło wartości wychowawczych, w: Starzenie się a satysfakcja z życia, red. S. Steuden, M. Marczuk, Lublin 2006, s. 205–216.

Wądłowska K., Polacy wobec ludzi starszych i własnej starości, BS/157/2009, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_157_09.PDF (28.11.2017).

Wciórka B., Co zawdzięczamy swoim babciom i dziadkom? Komunikat z badań, BS/8/2001, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2001/K_008_01.PDF (28.11.2017).

Wnuk W., O potrzebie kształtowania relacji międzypokoleniowych, w: Dialog międzypokoleniowy. Między ideą a praktyką. Inspiracje, red. M. Rosochacka-Gmitrzak, A. Chabiera, Warszawa 2013, s. 56–67.

Wnuk W., Potencjał osób starszych, w: Wyzwania współczesnej gerontologii, red. P. Błędowski, A. Stogowski, K. Wieczorkowska-Tobis, Poznań 2013, s. 21–32.

Wrzesień W., Jednostka – rodzina – pokolenie, Poznań 2003.

Ziębińska B., Uniwersytety Trzeciego Wieku jako instytucje przeciwdziałające marginalizacji osób starszych, Katowice 2010.

Zwoliński A., Wychowanie do patriotyzmu, „Labor et Educatio” (2015) 3, s. 355–375.

Pobrania

Opublikowane

2018-06-30

Numer

Tom 9 Nr 2 (2017): Zaufanie

Dział

Rozprawy, opracowania

Licencja

Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
  • utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
  • nie będą tworzone utwory zależne.