Ius sequitur vitam, czyli o niektórych czynnikach zmian w prawie
DOI:
https://doi.org/10.15633/ssc.782Słowa kluczowe:
prawo, ius sequitur vitam, zmiany w prawie, stanowienie prawa, prawodawcaAbstrakt
Prawo jest nieodłącznym elementem istnienia i funkcjonowania każdej ludzkiej wspólnoty. Podobnie jak społeczność, w której prawo istnieje, jest ono jakby żywym organizmem, to znaczy rodzi się, żyje i umiera. To życie prawa jest zawsze połączone ze zmianami w prawie. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie niektórych czynników wpływających na zmiany w prawie. Wzięto pod uwagę czynniki o charakterze społecznym, kulturowym, ekonomicznym. Wyrastają one z życia społeczności, co dobrze wyraża starożytna maksyma ius sequitur vitam. Jest bardzo ważne, aby prawodawca z jednej strony miał świadomość konieczności nieustannego dostosowania prawa do stopnia rozwoju społeczności, a z drugiej strony powinien wiedzieć, co w systemie prawa jest niezmienne.Bibliografia
Bator A. i in., Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, red. A. Bator, Warszawa 2008.
Bąkowski T. i in., Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, red. J. Warylewski, Warszawa 2003.
Black’s law dictionary, ed. B. A. Garner, St. Paul 2004.
Bogucka I., Bogucki S., O derogacji i pojęciach pokrewnych, „Państwo i Prawo” (1992) nr 6, s. 80–83.
Cicero, De legibus, www.thelatinlibrary.com/cicero/leg3.shtml (13.01.2014).
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75 (1983), cz. 2, s. 1–318; przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Kodeks prawa kanonicznego, Poznań 1984
Codex Iuris Canonici. Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, AAS 9 (1917), cz. 2, s. 11–456.
Corecco E., Die kulturellen und ekklesiologischen Vorauszetzungen des neuen CIC, „Archiv für Katholisches Kirchenrecht” 152 (1983), s. 3–30.
D’Andrade R., Cultural meaning systems, [w:] Culture theory. Essays on mind, self and emotion, ed. R. A. Shweder, R. A. LeVine, Cambridge 1985, s. 88–119.
Dizionario teologico interdisciplinare, t. 1, Torino 1977.
Fuller L., Morality of law, New Heaven 1969.
Gaakeer J., Introduction. Multi and interdisciplinarity: mere theory or just practice?, „Erasmus Law Review” 1 (2008) nr 3, s. 1–2.
Gałkowski T., Prawo naturalne fundamentem każdego prawa?, „Annales Canonici” 7 (2011), s. 5–17.
Gałkowski T., Ubi societas ibi ius w czasach globalizacji, [w:] Ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu z okazji osiemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, H. Pietrzak, Warszawa 2010, s. 615–633.
Grocholewski Z., Refleksje na temat prawa. Prawo naturalne. Filozofia prawa, tłum. K. Stopa, Kraków 2009.
Hart H. L. A., Essesy in jurisprudece and philosophy, Oxford 1983.
Ivo Carnotensis, Decretum, [w:] Patrologiae cursus completus, Series Latina, ed. J. P. Migne, t. 161.
Johnson A. G., The blackwell dictionary of sociology. A user’s guide to sociological language, Malden–Oxford 20002.
Kanarek B., Analiza teoretyczna pojęcia „derogacja”, [w:] Zmiany społeczne a zmiany w prawie, red. L. Leszczyński, Lublin 1999, s. 235–244.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Kraft Ch. H., Christianity in Culture. A Study in Dynamic Biblical Theologizing in Cross-Cultural Perspective, New York 2000.
Kroczek P., Pamięć i tożsamość w prawie kanonicznym, [w:] Lex tua veritas, red. P. Majer, A. Wójcik, Kraków 2010, s. 461–466.
Kroczek P., The art of legislation: the principles of lawgiving in the Church, Kraków 2011.
Kroczek P., Zagadnienie interdyscyplinarności prawa kanonicznego, „Polonia Sacra” 26 (2010), s. 169–182.
Krukowski J., Kompetencje Papieskiej Rady do Spraw Interpretacji Tekstów Prawnych, „Analecta Cracoviensia” 26 (1994), s. 545–555.
Kustro E., Racjonalny ustawodawca. Analiza teoretycznoprawna, Toruń 1980.
Law in culture and society, ed. L. Nader, Berkeley–Los Angeles–London 1997.
Leo PP. XIII, Litterae Encyclicae Libertas praestantissimum de libertate humana, 20.06.1888, „Acta Sanctae Sedis” 20 (1887), s. 593–613.
Lonergan B., Method in theology, Toronto 1999.
Mackey J. P., Tradycja i zmiana w Kościele, przeł. M. Wierzbicka, Warszawa 1974.
Malinowski A., Redagowanie tekstu prawnego. Wybrane wskazania logiczno–językowe, Warszawa 2008.
Michalska A., Wronkowska S., Zasady tworzenia prawa, Poznań 1983.
Muelenaeve M. de, Cultural adaptation and the code of canon law, „Studia Canonica” 19 (1985), s. 31–59.
Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Katowice 199.
Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2008.
Opałek K., Interdyscyplinarne związki prawoznawstwa, „Studia Filozoficzne” 2–3 (1985), s. 17–30.
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
Örsy L., The interpretation of laws: new variations on an old theme, [w:] The art of interpretation. Selected studies on the interpretation of canon law, Washington 1982, s. 47–82.
Örsy L., The reception of laws by the people of god: a theological and canonical inquiry in the light of Vatican Council II, „The Jurist” 55 (1995), s. 504–526.
Pieniążek A., Stefaniuk M, Socjologia prawa. Zarys wykładu, Kraków 2003.
Place M. D., The theologian looks at the revised code of canon law, „The Jurist” 45 (1985), s. 259–274.
Raz J., The authority of law. Essays on law and morality, Oxford 1979.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908).
Sacra Congregatio pro Doectrina Fidei, Declaratio Persona humana de quibusdam quaestionibus ad sexualem ethicam spectantibus, 29.12.1975, AAS 68 (1976), s. 77–96; tekst polski: Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o niektórych zagadnieniach etyki seksualnej Persona humana, Wrocław 1993.
Słownik języka polskiego PWN, Portal PWN, wersja 1.4.
Sobański R., Nauki podstawowe prawa kanonicznego, t. 1, Teoria prawa kanonicznego, Warszawa 2001.
Sobański R., Niezmienność i historyczność prawa w Kościele: prawo Boże i prawo ludzkie, „Prawo Kanoniczne” 40 (1997) nr 1–2, s. 23–44.
Sobański R., Uwagi o tradycji w prawie, „Z Dziejów Prawa” 9 (2008), s. 11–18.
Suárez F., Theologiae R.P. Francisci Suarez e Societate Jesu Summa seu compendium, t. 5, Coloniae 1732.
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. Nr 26, poz. 185 z późn. zm.).
Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 1995 r. w sprawie ustalenia powszechnie obowiązującej wykładni art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 39, poz. 198).
Urrutia F. J., De Pontificio Consilio de legum textibus interpretandis, „Periodica de Re Canonica” 78 (1989), s. 503–521.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).
Wrenn L.G., Authentic Interpretation on the 1983 Code, Washington 1993.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.
Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982.
Wronkowska S., Zieliński M., Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa 1993.
Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław 1985.
Wróblewski J., Zasady tworzenia prawa, Warszawa 1989.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
