Poczucie osamotnienia a przystosowanie społeczne
DOI:
https://doi.org/10.15633/ssc.980Słowa kluczowe:
poczucie osamotnienia, adaptacja społecznaAbstrakt
Współczesny świat stawia przed ludźmi nowe wyzwania. Dynamiczny rozwój techniki, zmiany społeczne i gospodarcze niosą ryzyko osamotnienia człowieka, a także wymagają od niego przystosowania się do zachodzących przemian. Zakres niniejszego artykułu obejmuje problem zależności między poczuciem osamotnienia a poziomem przystosowania społecznego. Refleksja naukowa nad przebiegiem obu zjawisk może przyczynić się do jeszcze lepszego zrozumienia, wyjaśnienia i przeciwdziałania negatywnym skutkom tej rzeczywistości. Wyniki uzyskanych badań jednoznacznie wykazują związek między wyodrębnionymi wymiarami. Wszystkie stwierdzone zależności istotne statystycznie mają charakter ujemny, co świadczy o tym, że osoby uzyskujące wysokie wyniki w skali poczucia osamotnienia wykazują niższe wyniki w wymiarach przystosowania społecznego. Można zatem sądzić, że z wysokim poziomem poczucia osamotnienia idzie w parze gorsze przystosowanie społeczne. Analiza powiązań na poziomie podgrup wyodrębnionych ze względu na płeć pozwala zauważyć, że w przypadku kobiet istnieje zdecydowanie więcej powiązań między omawianymi zmiennymi niż u mężczyzn.
Bibliografia
Bruce W. Osobowość a problemy przystosowania u dzieci, [w:] Psychologia wychowawcza, red. Ch. Skinner, tłum. Z. Obniski, Warszawa 1962, s. 98–122.
Gajda J., Samotność i kultura, Warszawa 1987.
Gawęcka M., Poczucie osamotnienia dziecka w rodzinie własnej, Toruń 2005.
Gołąb A., Wychowanek jako podmiot doświadczeń, Warszawa 1989.
Gough H. G. CPI. Administrator’s guide, Palo Alto 1987.
Hołyst B., Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży, Warszawa–Kraków 1989.
Jackowska E., Środowisko rodzinne a przystosowanie społeczne dziecka w młodszym wieku szkolnym, Warszawa 1980.
Kirenko J., Osamotnienie a zdrowie psychiczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego – Psychologia” (1991) 10, s. 117–129.
Kmiecik-Baran K., Poczucie osamotnienia – charakterystyka zjawiska, „Przegląd Psychologiczny” (1988) 4, s. 1079–1098.
Kmiecik-Baran K., Człowiek w sytuacjach samotności a poczucie osamotnienia, „Zdrowie Psychiczne” (1992) 3–4, s. 95–107.
Kołodziej A., Rola grup społecznych i osób znaczących w procesie przystosowania społecznego jednostki, „Psychologia Wychowawcza” (1973) 2, s. 173–179.
Kościelak R., Niedostosowanie społeczne – definicje i uwarunkowania, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” (1985) 10, s. 440–446.
Kozielecki J., Człowiek wielowymiarowy, Warszawa 1996.
Lubowiecka J., Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola, Warszawa 2000.
Łopatkowa M., Samotność dziecka, Warszawa 1983.
Łukaszewski W., Szanse rozwoju osobowości, Warszawa 1984.
McGraw J. G., Samotność: głód bliskości/sensu, „Zdrowie Psychiczne” (1995) 1–2, s. 58–65.
Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, Warszawa 1980.
Przetacznikowa M., Keiser J., Czynniki emocjonalne i społeczne w rozwoju przystosowania człowieka do środowiska, [w:] Czynniki rozwoju człowieka: wstęp do ekologii człowieka, red. N. Waloński, Warszawa 1972, s. 553–577.
Pytka L., Zacharuk T., Zaburzenia przystosowania społecznego dzieci i młodzieży, Siedlce 1998.
Rembowski J., Przyczynek do zjawiska samotności, „Problemy Rodziny” (1991) 4, s. 1–6.
Rembowski J., Psychologiczne badania nad samotnością, „Psychologia Wychowawcza” (1991) 5, s. 409–416.
Rembowski J., Samotność, Gdańsk 1992.
Schneiders A., Personality development and adjustment in adolescence, Milwaukee (WI) 1960.
Sendyk M., Społeczne funkcjonowanie dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego, Kraków 2001.
Sękowska Z., Przystosowanie społeczne młodzieży niewidomej, Warszawa1991.
Skorny Z., Mechanizmy regulacyjne ludzkiego działania, Warszawa 1989.
Skorny Z., Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1976.
Szałański J., Samoocena młodzieży niedostosowanej społecznie oraz jej niektóre uwarunkowania i korelaty osobowościowe, Łódź 1989.
Szczepański J., Sprawy ludzkie, Warszawa 1984.
Szczepański J., Sprawy ludzkie, Warszawa 1988.
Szczutowska K., Psychospołeczne problem niedostosowania społecznego, Bydgoszcz 1993.
Szyszkowska M., Zagubieni w codzienności, Warszawa 2000.
Śliwak J. Hajduk E., Przystosowanie społeczne osób o różnym poziomie altruizmu, „Roczniki Filozoficzne” 44 (1996) 4, s. 171–193.
Śliwak J., Zarzycka B., Dziduch A., Poczucie osamotnienia a typ samoświadomości, „Przegląd Psychologiczny” 54 (2011) 3, s. 241–253.
Śliwak J., Zarzycka B., Krakowiak K., Poczucie osamotnienia a poziom i struktura niepokoju u osób przebywających w domach spokojnej starości, Lublin 2014.
Tomaszewski T., Psychologia, Warszawa 1975.
Tomaszewski T., Psychologia, Warszawa 1982.
Urban B., Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych, Kraków 2005.
Wójcik D., Nieprzystosowanie społeczne młodzieży, Wrocław 1984.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
