Człowiek jako wytwór siebie samego. Lem, transhumanizm i dwie koncepcje autentyczności

Autor

  • Jakub Gomułka
  • Mariusz Klimas
  • Jakub Palm

DOI:

https://doi.org/10.15633/ss.3515

Słowa kluczowe:

transhumanism, autoevolution, authenticity, Stanisław Lem

Abstrakt

Stanisław Lem, a philosopher and futurologist, in his many works devoted much attention to the condition of human and the relation between human and technology. He coined the term ‘autoevolution’ in the course of forecasting unlimited technological augmentation of human abilities. Nowadays, the term may be associated with the conceptions presented by transhumanism, a 20th-century-born philosophical movement which advocates radical transformation of Homo sapiens by means of the achievements of scientific and technological progress. Lem’s attitude towards such a transformation of human is complicated yet ultimately critical due to the fact that it poses a threat to human culture as such. The phenomenon of autoevolution undermines existing values and raises a question of authenticity of a future posthuman. We examine dependence between technology and culture, present Lem’s conception of autoevolution and his philosophy of culture, then we sketch a post-metaphysical dispute about authenticity, and finally show that Lem’s thought ­belongs to one of the arguing sides.

Bibliografia

Bańka J., Filozofia techniki: Człowiek wobec odkrycia naukowego i technicznego, Katowice 1980.

Drwięga M., Człowiek w filozofii Martina Heideggera, „Kwartalnik Filozoficzny” XL (2012), z. 3, s. 43–67.

Fukuyama F., Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. B. Pietrzyk, Kraków 2004.

Garreau J., Radykalna ewolucja. Czy człowiek udoskonalony przez naukę i technikę będzie jeszcze człowiekiem?, tłum. A. Kloch, A. Michalski,Warszawa 2008.

Gomułka J., Szafrański M., Wittgensteinowska „forma życia” i biologiczne podstawy gramatyki, „Semina Scientiarum” 8 (2009), s. 56–78.

Hanfling O., Wittgenstein and the Human Form of Life, London–New York 2002.

Heidegger M., List o humanizmie, tłum. J. Tischner, Warszawa 1977.

Ingarden R., O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, w: Książeczka o człowieku, Kraków 1972, s. 133–161.

Kłoczowski OP J.A., Grygiel S., Lem S., Heller M., Dyskusja o nauce i wierze, „Znak” 291 (1978), s. 1139–1152.

Kołakowski L., Odwet sacrum w kulturze świeckiej, w: Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Kraków 2006, s. 234–247.

Lem S., Dialogi, Warszawa 2010.

Lem S., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2001.

Lem S., Filozofia przypadku, t. II, Warszawa 1997.

Lem S., Golem XIV, Kraków 1999.

Lem S., Summa technologiae, Warszawa 2010.

Lem S., Wizja lokalna, Kraków–Wrocław 1983.

Lipowicz M., Czy „śmierć boga” jest „śmiercią społeczeństwa”? Próba połączenia wybranych aspektów filozofii Fryderyka Nietzschego z filozofią i socjologią Georga Simmla, „Diametros” 37 (2013), s. 85–106.

Marks K., [Praca wyobcowana], www.nowakrytyka.pl/spip.php?article576 (29.04.2015).

McDowell J., Mind and World, Cambridge (MA) 1994.

Mumford L., Mit maszyny, t. I, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2012.

Nietzsche F., Tako rzecze Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo, tłum. W. Berent, Poznań 2006.

Polak M., Urojone-nic. Postmodernistyczna metafizyka Stanislasa Bretona, Kraków 2014.

Robbins M., Be Yourself, Everyone Else is Already Taken: Transform Your Life with the Power of Authenticity, New York 2009.

Sartre J.-P., Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J. Kiełbasa, P. Mróz i in., Kraków 2007.

Taylor Ch., A Secular Age, Cambridge (MA) 2007.

Warchała M., Autentyczność i nowoczesność. Figury autentyczności od Rousseau do Freuda, Kraków 2006.

Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.

Wittgenstein L., O pewności, tłum. W. Sady, M. Sady, Warszawa 1993.

Pobrania

Opublikowane

2019-01-31

Numer

Dział

Artykuły