Depozyt wiary jako kryterium prawdziwości nauki Kościoła

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15633/acr.5402

Słowa kluczowe:

depositum fidei, depozyt wiary, dogmat, objawienie Boże, rozwój dogmatu, tradycja, zaufanie, odpowiedzialność, apologetyka

Abstrakt

We współczesnej teologii pojęcie depozytu wiary jest rzadko wykorzysty­wane. Celem artykułu jest wykazanie jego doniosłości w zachowaniu inte­gralności przekazu apostolskiej wiary Kościoła. Pojęcie depozytu jest istotne ze względu na ciągłość i tożsamość nauczania apostolskiego, przyjętego od Chrys­tusa i przekazanego Kościołowi. Pozwala bowiem dokładniej określić granice pluralizmu teologicznego. W rozwoju teologii jest wiązane z apologetyką, a jej renesans sprzyja pogłębionym studiom nad jego znaczeniem dla wykazywania apostolskiego charakteru współczesnego nauczania Kościoła.
Istotnym elementem tego pojęcia jest zaufanie okazywane przez depo­nenta (Chrystusa) depozytariuszowi (Kościołowi), które zobowiązuje do zacho­wania depozytu w stanie nienaruszonym. Stąd wynika wielka odpowiedzialność całego Kościoła i każdego katolika jako depozytariusza. Depozyt wiary rozumiany jako „suma dóbr zbawczych” (suma treści noetycz­nych i ontycznych) ma charakter sakralny w dwojakim znaczeniu: jest darem objawiającego się Boga i jest przechowywany w świątyni, którą jest każdy wierzący w Chrystusa. Sta­nowi rezerwuar niezmiennych dogmatów i „miejsce” do poszukiwania odpowiedzi na coraz to bardziej dociekliwe pytania wynikające ze zmieniających się nieu­stannie uwarunkowań życia człowieka. Depozyt wiary jest tą rzeczywistością, która może skutecznie pomóc w walce ze współczesnym kryzysem wiary i moralności katolickiej, a nawet tożsamości samego Kościoła.

Bibliografia

Altaner B., Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990.

Artemiuk P., Renesans apologii, Płock 2016.

Bober A., Antologia patrystyczna, Kraków 1965.

Catechismus Catholicae Ecclesiae [Latina tipica editio], Citta del Vaticano 1997. Tekst polski: Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

De Paolis A., Kerygma, fede e speranza: il rinnovamento dell’apologetica cattolica nella riflessione di Gaetano Corti, Romae 2017.

Dublanchy E., Dépôt de la foi, w: Dictionnaire de théologie catholique. Contenant l’exposé des doctrines de la théologie catholique leurs preuves et leur histoire, éd. A. Vacant, E. Mangenot, E. Amannt, t. 4/1, Paris 1939, kol. 526–531.

Fee G. D., 1 and 2 Timothy. Titus, Peabody–Carlisle 2004 (New International Biblical Commentary. New Testament Series, 13).

Fiore B., The Pastoral Epistles. First Timothy, Second Timothy, Titus, Collegeville (MN) 2007 (Sacra Pagina Series, 12).

Haręzga S., Pierwszy i drugi list do Tymoteusza. List do Tytusa. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz, Częstochowa 2018 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament, 14).

Hilberath B. J., Theologischer Kommentar zum Dekret über den Ökumenismus „Unitatis redintegratio”, w: Herders theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, Hrsg. P. Hünermann, B. J. Hilberath, t. 3, Freiburg–Basel–Wien 2009, s. 73–224.

Hünermann P., Theologischer Kommentar zur dogmatischen Konstitution über die Kirche „Lumen gentium”, w: Herders theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, Hrsg. P. Hünermann, B. J. Hilberath, Bd. 2, Freiburg–Basel–Wien 2004, s. 263–582.

Ioannes Paulus PP. II, Litterae apostolicae motu proprio Ad tuendam fidem quibus normae quaedam inserunturin in Codice Iuris Canonici et in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium, nr 4, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/la/motu_proprio/documents/hf_jp-ii_motu-proprio_30061998_ad-tuendam-fidem.html (09.02.2022).

Ioannes PP. XXIII, Summi Pontificis allocutio, „Acta Apostolicae Sedis” 54 (1962), s. 786–796.

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Fidei depositum, w: Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994, s. 5–9.

Kaczmarek K. M., Dogmat z perspektywy ewolucyjnej socjologii religii, w: Dogmat i metoda. Wprowadzenie do badań interdyscyplinarnych w teologii dogmatycznej, red. R. J. Woźniak, Kraków 2021, s. 323–344.

Katolicyzm A–Z, red. Z. Pawlak, Poznań 1989.

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 1993 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).

Ledwoń I. S., Apologetyka, w: Leksykon teologii fundamentalnej, red. M. Rusecki [i inni], Lublin–Kraków 2002, s. 78–85.

Marshall T. R., Infiltracja. Spisek, który ma zniszczyć Kościół od środka, Kraków 2022.

Montague G. T., First and Second Timothy. Titus, Grand Rapids (Mi) 2008 (Catholic Commentary on Sacred Scripture).

Müller G. L., Dogmatyka katolicka, tłum. W. Szymona, Kraków 2015.

Neues Lexikon der katholischen Dogmatik, Hrsg. W. Beinert, B. Stubenrauch [i inni], Freiburg im Breisgau 2012.

Origenes, Peri archon, w: Origenis opera omnia, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1857, kol. 115–414 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 11). Tekst polski: Orygenes, O zasadach, tłum. S. Kalinkowski, Kraków 1996 (Źródła Myśli Teologicznej, 1).

Ott L., Grundriss der katholischen Dogmatik, Freiburg–Basel–Wien 1981.

Ozorowski E., Depozyt wiary, w: Encyklopedia katolicka, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, t. 3, Lublin 1979, kol. 1182–1183.

Pisma Ojców Apostolskich: Nauka Dwunastu Apostołów, Barnaba, Klemens Rzymski, Ignacy Antiocheński, Polikarp, Hermas, Poznań 2017 (Pisma Ojców Kościoła, 1).

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich (Biblia Tysiąclecia), Poznań 1996.

Pius PP. XII, Litterae encyclicae Humani generis, „Acta Apostolicae Sedis” 42 (1950), s. 561–578.

Plezia M., Słownik łacińsko-polski, t. 4, Warszawa 1974.

Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1995.

Rahner K., Vorgrimler H., Mały słownik teologiczny, przeł. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1996.

Ratzinger J., Dogmatische Konstitution über die Göttliche Offenbarung. Kommentar zum Prooemium, I. und II. Kapitel, w: Lexikon für Theologie und Kirche, t. 13, Freiburg im Breisgau 1967, s. 504–528.

Rusecki M., Nieomylność Kościoła, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Giglewicz i in., t. 13, Lublin 2009, kol. 1150–1152.

Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Mysterium Ecclesiae, „Acta Apostolicae Sedis” 65 (1973), s. 396–408.

Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio dogmatica de Ecclesia Lumen gentium, „Acta Apostolicae Sedis” 57 (1965), s. 5–75; Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 105–170.

Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio dogmatica de divina revelatione Dei verbum, „Acta Apostolicae Sedis” 58 (1966), p. 817–836; Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o objawieniu Bożym Dei verbum, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 350–363.

Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio pastoralis de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, „Acta Apostolicae Sedis” 58 (1966), s. 1025–1115; Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 537–620.

Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Decretum de oecumenismo Unitatis redintegratio, „Acta Apostolicae Sedis” 57 (1965), s. 90–112; Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968, s. 203–218.

Sanctus Irenaeus, Adversus haereses libri quingue, w: Sancti Irenei […] contra haereses, Parisiis 1857, kol. 437–1224 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 7). Tekst polski: Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses, tłum. J. Brylowski, Pelplin 2018.

Sander H.-J., Theologischer Kommentar zur Pastoralkonstitution über die Kirche in der Welt von heute „Gaudium et spes”, w: Herders theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, Hrsg. P. Hünermann, B. J. Hilberath, t. 4, Freiburg–Basel–Wien 2009, s. 581–886.

Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, t. 3, Warszawa 1963.

Słownik łacińsko-polski, oprac. K. Kumaniecki, Warszawa 1976.

Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. 1, Warszawa 1959.

Słownik teologiczny, red. A. Zuberbier, Katowice 1998.

Sobór oczami polskich komunistów. Sobór Watykański II w świetle dokumentów MSW i MSZ, oprac. W. Kucharski, D. Misiejuk, Warszawa 2017.

Sobór Watykański I, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Chrystusowym Pastor aeternus, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, t. 4/1: 1511–1870, Kraków 2007, s. 913–927.

Sobór Watykański I, Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej Dei Filius, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, t. 4/1: 1511–1870, Kraków 2007, s. 888–911.

Szczurek J. D., Trójjedyny. Traktat o Bogu w Trójcy Świętej jedynym, Kraków 2003.

Tertullianus, Liber de praescriptionibus adversus haereticos, w: Quinti Septimii Florentis Tertulliani presbyteri carthaginiensis opera omnia, pars secunda, tomus secundus, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1844 (Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 2). Tekst polski Kwintusa Septymiusza Florencjusza Tertuliana – Księga o przedawnieniu przeciw heretykom, tłum. J. Czuj, „Collectanea Theologica. Societatis Theologorum Polonae cura edita” 25 (1954), s. 199–247, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Collectanea_Theologica/Collectanea_Theologica-r1954-t25-n1_2/Collectanea_Theologica-r1954-t25-n1_2-s194-247/Collectanea_Theologica-r1954-t25-n1_2-s194-247.pdf (09.02.2022).

Thomas de Aquino, Summa theologiae, II-II, https://www.corpusthomisticum.org/sth3001.html (09.02.2022).

Vincentius Lirinensis, Commonitorium primum, w: Joannis Casiiani opera omnia […] accedunt […] S. Vincentii Lirinensis […], ed. J.-P. Migne, Parisiis 1865, s. 638– 668 (Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 50). Tekst polski: Wincenty z Lerynu, Pamiętnik. Commonitorium, tłum. J. Stahr, Poznań 2002 (Pisma Ojców Kościoła, 8 [reprint]).

Wilk J., Charakterystyka i zadania przełożonego wspólnoty chrześcijańskiej według Listów Pasterskich. Studium biblijno-pragmatyczne, Katowice 2015.

Pobrania

Opublikowane

2023-06-30

Numer

Dział

Teologia

Podobne artykuły

41-50 z 58

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.