Czynności przeszukania w pomieszczeniach kościołów i innych związków wyznaniowych. Zatrzymanie dokumentów i innych rzeczy

Autor

  • Małgorzata Tomkiewicz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

DOI:

https://doi.org/10.15633/acan.2476

Słowa kluczowe:

przeszukanie, Kościół, związek wyznaniowy, tajemnica spowiedzi, tajemnica duszpasterska

Abstrakt

Artykuł dotyczy tytułowej problematyki przeszukania w pomieszczeniach należących do kościołów i innych związków wyznaniowych oraz zatrzymania należących do tych podmiotów dokumentów i innych rzeczy. Poprzez analizę obowiązujących uregulowań prawnych publikacja zawiera próbę odpowiedzi na pytanie, czy rozwiązania normatywne istniejące w porządku prawa polskiego dopuszczają możliwość dokonywania przeszukiwań w obiektach sakralnych i innych pomieszczeniach należących do kościołów i innych związków wyznaniowych oraz, czy ewentualnie ujawnione w trakcie tych czynności pisma i dokumenty będące w posiadaniu podmiotów konfesyjnych podlegają jakiejkolwiek ochronie. Czy kościoły i inne związki wyznaniowe obowiązane są do wydawania na żądanie służb każdej, mogącej stanowić dowód w sprawie rzeczy, którą służby te wskażą, i czy same czynności przeszukania są uregulowane w sposób niebudzący wątpliwości i z pełnym poszanowaniem gwarantowanych konstytucyjnie praw jednostki?


W artykule wskazano zagadnienia sporne i budzące zastrzeżenia oraz zawarto propozycję rozwiązań de lege ferenda.

Bibliografia

Źródła

Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. 1–317; tekst polski w: Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984.

Europejska Konwencja w Sprawie Cyberprzestępczości z dnia 23 listopada 2001 roku, http://conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm (11.03.2018).

Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Bodio et al., Warszawa 2014.

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. R. A. Stefański, R. Zbłocki, Warszawa 2003.

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. 1: Komentarz do artykułów 1–18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.

Protokół nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz.U. 310, 16/12/2004 P. 0261–0266).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 roku w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz.U. z 2005 r. Nr 37, poz. 331).

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6 stycznia 1984 roku w sprawie zasad i trybu zatrzymywania, kontroli osobistej, przeglądania bagażu oraz sprawdzania ładunku osób naruszających lub zagrażających porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu (Dz.U. z 1984 r. Nr 6, poz. 28).

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 roku – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. z 2016 r. poz. 508).

Rozporządzenie z dnia 19 marca 1928 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1950 r. Nr 40, poz. 364 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 14 lipca 1983 roku o Ministrze Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów (Dz.U. z 1983 r. Nr 38, poz. 172).

Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 1989 r. Nr 29, poz. 155).

Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 roku – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1713).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1904).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 98, poz. 553 z późn. zm.).

Wyrok TK z dnia 14 grudnia 2017 roku, sygn. akt K 17/14 (Dz.U. poz. 2405).

Wyrok TK z dnia 3 lipca 2008 roku, sygn. akt K 38/07, OTK-A 2008, nr 6, poz. 102.

Wytyczne Komendanta Głównego Policji w sprawie wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez policjantówz dnia 15 lutego 2012 roku (Dz.Urz.KGP z 2012 r. poz. 7).

Zalecenia Rady Europy Nr R (95) 13 dotyczące „Problemów karnoprocesowych związanych z nowoczesną technologią przetwarzania informacji”, http://cm.coe.int/ta/rec/1995/95r13.htm (11.03.2018).

Literatura

Adamski A., Prawo karne komputerowe, Warszawa 2000.

Bartczak J., Przeszukanie w przepisach prawa i praktyce, Warszawa 1973.

Borecki P., Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim, „Studia z Prawa Wyznaniowego” (2012) t. 15, s. 85–109.

Borecki P., Geneza modelu relacji państwo–Kościół w konstytucji RP, Warszawa 2008.

Budyn-Kulik M. et al., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.

Ciopiński Z., Górecki R., Instytucja przeszukania na tle spraw o przestępstwa szpiegostwa, „Nowe Prawo” (1988) nr 5–6.

Ciupak Z., Socjologiczne aspekty „zawodu” kapłana, [w:] Zawody. Materiały i studia, red. A. Sarapata, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.

Goryczko E., Autonomia i samorządność związków wyznaniowych w Polsce Ludowej, Tarnów 2005.

Grajewski J., Skrętowicz E., Podręczny komentarz do kodeksu postępowania karnego, Gdańsk 1993.

Grochowski J., Milicyjne przeszukanie pozaprocesowe a konstytucyjne prawa osobiste w PRL, „Problemy Prawa Karnego” (1989) nr 15.

Hofmański P., Prawo do poszanowania prywatności (art. 17 Paktu i art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) a rozwiązania polskiego prawa karnego materialnego i procesowego, [w:] Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, red. J. Skupiński, J. Jakubowska-Hara, Warszawa 1995.

Kamińska-Nawrot A., Przeszukanie – środek przymusu procesowego ograniczający konstytucyjnie chronione prawa, „Studia nad Bezpieczeństwem” (2016) nr 1, s. 129–146.

Kazanowski A., Problematyka przeszukania mieszkania, „Prokuratura i Prawo” (2010) nr 4, s. 64–76.

Kobyliński A., Pedofilia w Belgii. Ewolucja seksualna, sekularyzacja i nowa moralność, „Studia Bobolanum” (2017) nr 1, s. 219–236.

Koper R., Przeszukanie w wypadkach niecierpiących zwłoki, „Prokuratura i Prawo” (2014) nr 11–12, s. 14–31.

Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993.

Krukowski J., Warchałowski K., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.

Kunicka-Michalska B., Ochrona tajemnicy zawodowej w polskim prawie karnym, Warszawa 1972.

Łojewski K., Instytucja odmowy zeznań w polskim prawie karnym, Warszawa 1970.

Łojewski K., Rewizja domowa i osobista według k.p.k., „Palestra” (1967) nr 4, s. 71–84.

Marszał K., Problem organu uprawnionego do stosowania środków przymusu w procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” (1993) nr 19, s. 101–109.

Mezglewski A., Opinia prawna dotycząca problemu obowiązywania prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w obrocie prawnym, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” (2011) t. 3, s. 251–258.

Młynarczyk Z., Przeszukanie i odebranie przedmiotów w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” (1996) nr 4.

Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.

Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego, Warszawa 2014.

Rusinek M., Tajemnica zawodowa i jej ochrona w polskim procesie karnym, Warszawa 2007.

Sakowicz A., Poszanowanie życia prywatnego w postępowaniu karnym, „Jurysta” (2000) nr 6.

Skoczyński L., Przeszukanie – ewolucja instytucji, [w:] Problemy ewolucji prawa karnego, red. T. Bojarski, Lublin 1993.

Sowiński P., Prawo świadka do odmowy zeznań w procesie karnym, Warszawa 2004.

Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2006.

Stańda J., Świadkowie przybrani w świetle nowej ustawy procesowej, „Problemy Praworządności” (1971) nr 9.

Starzyński P., Skutki uznania niekonstytucyjności art. 236 par. 2 k.p.k., „Przegląd Policyjny” (2010) nr 3, s. 122–131.

Steinborn S., Problem organu uprawnionego do stosowania przeszukania w toku procesu karnego w świetle unormowań konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych, „Gdańskie Studia Prawnicze” (2008) t. 19, s. 368–375.

Świto L., Charakter prawny posługi duszpasterskiej proboszczów i wikariuszy w parafiach rzymskokatolickich w świetle prawa polskiego, „Seminare” (2010) nr 27, s. 41–50.

Uniszewski Z., Przeszukanie. Problematyka kryminalistyczna, Warszawa 2000.

Pobrania

Opublikowane

2018-09-20

Numer

Dział

Artykuły