Czynności przeszukania w pomieszczeniach kościołów i innych związków wyznaniowych. Zatrzymanie dokumentów i innych rzeczy
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.2476Słowa kluczowe:
przeszukanie, Kościół, związek wyznaniowy, tajemnica spowiedzi, tajemnica duszpasterskaAbstrakt
Artykuł dotyczy tytułowej problematyki przeszukania w pomieszczeniach należących do kościołów i innych związków wyznaniowych oraz zatrzymania należących do tych podmiotów dokumentów i innych rzeczy. Poprzez analizę obowiązujących uregulowań prawnych publikacja zawiera próbę odpowiedzi na pytanie, czy rozwiązania normatywne istniejące w porządku prawa polskiego dopuszczają możliwość dokonywania przeszukiwań w obiektach sakralnych i innych pomieszczeniach należących do kościołów i innych związków wyznaniowych oraz, czy ewentualnie ujawnione w trakcie tych czynności pisma i dokumenty będące w posiadaniu podmiotów konfesyjnych podlegają jakiejkolwiek ochronie. Czy kościoły i inne związki wyznaniowe obowiązane są do wydawania na żądanie służb każdej, mogącej stanowić dowód w sprawie rzeczy, którą służby te wskażą, i czy same czynności przeszukania są uregulowane w sposób niebudzący wątpliwości i z pełnym poszanowaniem gwarantowanych konstytucyjnie praw jednostki?
W artykule wskazano zagadnienia sporne i budzące zastrzeżenia oraz zawarto propozycję rozwiązań de lege ferenda.
Bibliografia
Źródła
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. 1–317; tekst polski w: Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984.
Europejska Konwencja w Sprawie Cyberprzestępczości z dnia 23 listopada 2001 roku, http://conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm (11.03.2018).
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Bodio et al., Warszawa 2014.
Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. R. A. Stefański, R. Zbłocki, Warszawa 2003.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. 1: Komentarz do artykułów 1–18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
Protokół nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz.U. 310, 16/12/2004 P. 0261–0266).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 roku w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz.U. z 2005 r. Nr 37, poz. 331).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6 stycznia 1984 roku w sprawie zasad i trybu zatrzymywania, kontroli osobistej, przeglądania bagażu oraz sprawdzania ładunku osób naruszających lub zagrażających porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu (Dz.U. z 1984 r. Nr 6, poz. 28).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 roku – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. z 2016 r. poz. 508).
Rozporządzenie z dnia 19 marca 1928 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1950 r. Nr 40, poz. 364 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 lipca 1983 roku o Ministrze Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów (Dz.U. z 1983 r. Nr 38, poz. 172).
Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 1989 r. Nr 29, poz. 155).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 roku – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1713).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1904).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 98, poz. 553 z późn. zm.).
Wyrok TK z dnia 14 grudnia 2017 roku, sygn. akt K 17/14 (Dz.U. poz. 2405).
Wyrok TK z dnia 3 lipca 2008 roku, sygn. akt K 38/07, OTK-A 2008, nr 6, poz. 102.
Wytyczne Komendanta Głównego Policji w sprawie wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez policjantówz dnia 15 lutego 2012 roku (Dz.Urz.KGP z 2012 r. poz. 7).
Zalecenia Rady Europy Nr R (95) 13 dotyczące „Problemów karnoprocesowych związanych z nowoczesną technologią przetwarzania informacji”, http://cm.coe.int/ta/rec/1995/95r13.htm (11.03.2018).
Literatura
Adamski A., Prawo karne komputerowe, Warszawa 2000.
Bartczak J., Przeszukanie w przepisach prawa i praktyce, Warszawa 1973.
Borecki P., Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim, „Studia z Prawa Wyznaniowego” (2012) t. 15, s. 85–109.
Borecki P., Geneza modelu relacji państwo–Kościół w konstytucji RP, Warszawa 2008.
Budyn-Kulik M. et al., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Ciopiński Z., Górecki R., Instytucja przeszukania na tle spraw o przestępstwa szpiegostwa, „Nowe Prawo” (1988) nr 5–6.
Ciupak Z., Socjologiczne aspekty „zawodu” kapłana, [w:] Zawody. Materiały i studia, red. A. Sarapata, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.
Goryczko E., Autonomia i samorządność związków wyznaniowych w Polsce Ludowej, Tarnów 2005.
Grajewski J., Skrętowicz E., Podręczny komentarz do kodeksu postępowania karnego, Gdańsk 1993.
Grochowski J., Milicyjne przeszukanie pozaprocesowe a konstytucyjne prawa osobiste w PRL, „Problemy Prawa Karnego” (1989) nr 15.
Hofmański P., Prawo do poszanowania prywatności (art. 17 Paktu i art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) a rozwiązania polskiego prawa karnego materialnego i procesowego, [w:] Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, red. J. Skupiński, J. Jakubowska-Hara, Warszawa 1995.
Kamińska-Nawrot A., Przeszukanie – środek przymusu procesowego ograniczający konstytucyjnie chronione prawa, „Studia nad Bezpieczeństwem” (2016) nr 1, s. 129–146.
Kazanowski A., Problematyka przeszukania mieszkania, „Prokuratura i Prawo” (2010) nr 4, s. 64–76.
Kobyliński A., Pedofilia w Belgii. Ewolucja seksualna, sekularyzacja i nowa moralność, „Studia Bobolanum” (2017) nr 1, s. 219–236.
Koper R., Przeszukanie w wypadkach niecierpiących zwłoki, „Prokuratura i Prawo” (2014) nr 11–12, s. 14–31.
Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993.
Krukowski J., Warchałowski K., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.
Kunicka-Michalska B., Ochrona tajemnicy zawodowej w polskim prawie karnym, Warszawa 1972.
Łojewski K., Instytucja odmowy zeznań w polskim prawie karnym, Warszawa 1970.
Łojewski K., Rewizja domowa i osobista według k.p.k., „Palestra” (1967) nr 4, s. 71–84.
Marszał K., Problem organu uprawnionego do stosowania środków przymusu w procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” (1993) nr 19, s. 101–109.
Mezglewski A., Opinia prawna dotycząca problemu obowiązywania prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w obrocie prawnym, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” (2011) t. 3, s. 251–258.
Młynarczyk Z., Przeszukanie i odebranie przedmiotów w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” (1996) nr 4.
Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego, Warszawa 2014.
Rusinek M., Tajemnica zawodowa i jej ochrona w polskim procesie karnym, Warszawa 2007.
Sakowicz A., Poszanowanie życia prywatnego w postępowaniu karnym, „Jurysta” (2000) nr 6.
Skoczyński L., Przeszukanie – ewolucja instytucji, [w:] Problemy ewolucji prawa karnego, red. T. Bojarski, Lublin 1993.
Sowiński P., Prawo świadka do odmowy zeznań w procesie karnym, Warszawa 2004.
Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2006.
Stańda J., Świadkowie przybrani w świetle nowej ustawy procesowej, „Problemy Praworządności” (1971) nr 9.
Starzyński P., Skutki uznania niekonstytucyjności art. 236 par. 2 k.p.k., „Przegląd Policyjny” (2010) nr 3, s. 122–131.
Steinborn S., Problem organu uprawnionego do stosowania przeszukania w toku procesu karnego w świetle unormowań konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych, „Gdańskie Studia Prawnicze” (2008) t. 19, s. 368–375.
Świto L., Charakter prawny posługi duszpasterskiej proboszczów i wikariuszy w parafiach rzymskokatolickich w świetle prawa polskiego, „Seminare” (2010) nr 27, s. 41–50.
Uniszewski Z., Przeszukanie. Problematyka kryminalistyczna, Warszawa 2000.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Małgorzata Tomkiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
