Zakaz asystowania przy małżeństwie tułaczy (kan. 1071 § 1, 1º KPK)

Abstrakt

Podsumowując analizę przepisu kan. 1071 § 1, 1º można stwierdzić, że mocno osadzony w tradycji kanonicznej zakaz asystowania przy małżeństwach tułaczy ma głównie znaczenie „techniczne”, a celem tego przepisu jest ochrona instytucji małżeństwa (oraz  samych nupturientów jako potencjalnych ofiar nieuczciwości) przed zawieraniem nieważnych związków z powodu przeszkody węzła, w okolicznościach sprzyjających podstępnemu zatajeniu już zawartego małżeństwa przez osoby przebywające w środowiskach, w których nie są dobrze znane. Wydaje się, że dzisiaj wskutek zwiększonej mobilności społeczeństwa we współczesnym świecie, większej anonimowości poszczególnych osób, a także mając na uwadze to, że prawo kościelne wypracowało teraz bardziej pewne  aniżeli stosowane w czasach trydenckich sposoby stwierdzania stanu wolnego narzeczonych (przede wszystkim obowiązek okazania aktualnego świadectwa chrztu z adnotacjami umieszczonymi w księdze metrykalnej) doniosłość zakazu asystowania przy  małżeństwach osób niemających miejsca zamieszkania została w praktyce nieco zmniejszona. To nie oznacza, iż jest to przepis archaiczny, bezużyteczny, niemający już uzasadnienia w obowiązującym prawie. Przeciwnie, nowe uwarunkowania sprawiają, iż dziś w wykładni kan. 1071 § 1, 1º akcentuje się inne aspekty, podczas gdy niektóre dawniejsze problemy przeszły już lub powoli  przechodzą do historii.