Konsekwencje zabójstwa w świetle ksiąg pokutnych. A co jeśli jego ofiarą była osoba duchowna?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15633/acan.20204

Słowa kluczowe:

księga pokutna, pokuta, zabójstwo

Abstrakt

Księgi pokutne, które powstały w epoce późnej starożytności chrześcijańskiej i wczesnego średniowiecza, są świadectwem kształtowania się praktyki pokutnej w Kościele. Celem artykułu jest nie tylko podkreślenie, iż stanowisko Kościoła katolickiego w zakresie zabójstwa od wieków jest precyzyjnie określone i zdecydowanie to potępia, ale także udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie konsekwencje groziły osobie, która dopuściła się zabójstwa, zwłaszcza jeśli ofiarą była osoba duchowna. W artykule podniesiono kwestię, jaki wpływ na zadaną pokutę miał status sprawcy, okoliczności towarzyszące zabójstwu oraz w jaki sposób traktowano zabójstwo dokonane w sposób umyślny, a w jaki to, które zostało dokonane w sposób przypadkowy. 

Bibliografia

Dekrety Burcharda, biskupa Kościoła w Wormacji, Księga dziewiętnasta o pokucie, tłum. B. Frontczak, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 367–402 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Discipulus Umbriensium, tłum. A. Baron, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 131–160 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Erdö P., Storia delle fonti del diritto canonico, Venezia 2008 (Manuali – Facoltà di Diritto Canonico San Pio X, 2).

Hemperek P., Reforma święceń niższych i subdiakonatu, „Prawo Kanoniczne: kwartalnik prawno-historyczny” 16 (1973) nr 3–4, s. 209–228.

Ioannes Paulus PP. II, Litterae encyclicae de vitae humanae inviolabili bono „Evangelium vitae”, 25.03.1995, „Acta Apostolicae Sedis” 87 (1995), s. 401–522.

Kanony irlandzkie, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne, Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 48–57 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Kanony penitencjalne Pseudo-Hieronima, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 416–428 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Kanony walijskie lub kary za przestępstwa, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 58–64 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Krakowiak Cz., Święcenia niższe, posługi i funkcje wiernych świeckich w liturgii, Lublin 2019.

Księga pokutna Halitgariusa, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 314–331 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna Ps. – Grzegorza III, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 346–361 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna Pseudo-Kummeana, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 86–114 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna św. Kolumbana, tłum. S. Kalinkowski, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 31–37 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna Vigilanum z miasta Albelda, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 404–415 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Burundii, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 261–265 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Florencji, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 277–284 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Kordoby, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 429–454 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Merseburga, tłum. A. Caba, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 285–305 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Paryża, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 271–276 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna z Silos, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 455–476 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Księga pokutna ze świętego Huberta, tłum. J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 332–345 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Llorente L. R., Kapłaństwo. Słudzy Ludu Bożego, tłum. P. Rak, Kraków 2002.

Mokrzycki B., Kościół w świętości, Warszawa 1984.

Myrcha M. A., Problem winy w karnym ustawodawstwie kanonicznym: (ciąg dalszy), „Prawo Kanoniczne: kwartalnik prawno-historyczny” 14 (2017) nr 3–4, s. 69–148.

Ozorowski M., Życie jako wartość w „Evangelium vitae” Jana Pawła II, „Studia Teologiczne” 17 (1999), s. 55–64.

Pankiewicz R., Ochrona Życia w prawie kanonicznym i polskim, „Kościół i Prawo” 9 (2020) nr 1, s. 27–47.

Penitencjał św. Egberta arcybiskupa Yorku w pięciu księgach, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 210–245 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Rozdziały Teodora, tłum. A. Baron, A. Caba, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 161–180 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Story M., Konsekwencje zabójstwa dokonanego przez duchownego w świetle ksiąg pokutnych, „Resovia Sacra” 28 (2021), s. 577–588.

Story M., Polowania duchownych w świetle ksiąg pokutnych, „Kościół i Prawo” 10 (2021) nr 1, s. 239–251.

Subera I., Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego, Warszawa 1977.

Synod św. Patryka, tłum. B. Frontczak, w: Księgi pokutne. Tekst łaciński, grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011, s. 2–6 (Synody i Kolekcje Praw, 5).

Szymański J., La prassi penitenziale sul ministro della penitenza nell’alto Medioevo (VI–X sec.), „Teologia i Człowiek” 39 (2017) nr 3, s. 25–38.

Tacikowska M., Przestępstwo eutanazji w prawodawstwie Kościoła katolickiego, „Kościół i Prawo” 14 (2012) nr 1, s. 209–218.

Tomaszek M., Penitencjał biskupa Halitgara i karolińskie państwo stanu pokutnego, „Kwartalnik Historyczny” 127 (2020) nr 4, s. 741–797.

Pobrania

Opublikowane

2024-10-25

Numer

Tom 20 Nr 2 (2024)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).