Księdza profesora Kazimierza Waisa propozycja zharmonizowania nauki i wiary w kwestii pochodzenia człowieka

Autor

  • Łucja Farnik

DOI:

https://doi.org/10.15633/ss.469

Słowa kluczowe:

Kazimierz Wais, evolutionism, neo-Thomism, origin of man, relationship between science and faith

Abstrakt

This paper is aimed to present Kazimierz Wais’ considerations on the concept of the origin of man. Kazimierz Wais (1865-1934) was a Polish philosopher and theologian, a professor at the University of L’viv. In his publications, Wais criticized the purely naturalistic theory of the origin of man and presented a positive theory not inconsistent with the Biblical description; he also commented on the issue of the origin of human soul. His views were strongly affected by neo-Thomistic philosophy. The paper shows Wais’ attempts to prove the harmony of science and faith regarding the origin of man. His reflections are presented and critically commented.

Biogram autora

  • Łucja Farnik
    Magister matematyki (UJ) i teologii (UPJPII), doktorantka matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowania naukowe: relacja nauka-wiara, geometria algebraiczna.

Bibliografia

Brzegowy T., Pięcioksiąg Mojzesza. Wprowadzenie i egzegeza Księgi Rodzaju 1–11, Biblos, Tarnów 2002.

Dembowski B., „Encyklika Aeterni Patris w Polsce”, [w:] Studia z dziejów myśli sw. Tomasza z Akwinu, Swieżawski S., Czerkawski J. (red.), Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1978, s. 315–334.

Gerstmann A., Momidłowski S., Stepa J., „Życie i działalność sp. ks. Kazimierza Waisa”, Collectanea Theologica, 16 (1935), z. 1, s. 1–21.

Gretka W., „Wais Kazimierz”, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, A. Maryniarczyk (red.), Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2008. Dostepne takze online: <http://www.ptta.pl/pef/pdf/w/wais k.pdf>, 25.10.2010,

Haduch E., „Homo erectus”, [w:] Wielka Encyklopedia PWN, t. 11, J. Wojnowski (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

Iwanicki J., „Problematyka filozoficzna w ciągu ostatniego 50-lecia w Polsce”, Ateneum Kapłańskie, 58 (1959), s. 255–293.

Kępa Z., „Stanowisko ks. Kazimierza Waisa wobec ewolucjonizmu”, Tarnowskie Studia Teologiczne, 19 (2000), z. 2, s. 275–293.

Leon XIII, encyklika Aeterni Patris. O filozofii chrzescijańskiej (4 VII 1879), Te Deum, Warszawa 2003.

Majka J., Metodologia nauk teologicznych, wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1981.

Nagy S., „Apologetyka polska”, [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 3, cz. 1, Lublin 1976, s. 183–217.

Pius XII, encyklika Humani Generis. O błędach przeciwnych Wierze katolickiej (12 VIII 1950), Te Deum, Warszawa 2002.

Polak P., „Spór wokół teorii ewolucji przed stu laty”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, XLI (2007), s. 56-90.

Polak P., „Neotomistyczna recepcja teorii ewolucji w Polsce w latach 1900-1939 w kontekście relacji nauka-wiara”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, XLIII (2008), s. 44–88.

Stepa J., „Ks. Kazimierz Wais (1865–1934)”, Przegląd Filozoficzny, 37, z. 3 (1934), s. 303–306.

Vorgrimler H., Nowy leksykon teologiczny, Verbinum, Warszawa 2005.

Wasmann E., The Problem of Evolution: Full Report of the Lectures Given in February 1907, and of the Evening Discussion, Kegan Paul, Trench, Trübner & Co., London 1909. Dostępne także online:,<http://www.archive.org/stream/berlindiscussion00/berlindiscussion00wasmrich.djvu>, 1.12.2011.

Wais K., „Dodatek I. O początku rodu ludzkiego”, [w:] Psychologia, t. IV, Skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1903, s. 108–155.

Wais K., „Duch”, [w:] Podręczna Encyklopedya Kościelna, t. 9–10, S. Gall, J. Niedzielski i inni (oprac.), Skład główny w Ksiegarni Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1906. Dostępne także online:<http://www.wbc.poznan.pl/publication/86255>, 22.11.2011.

Wais K., „Dusza”, [w:] Podręczna Encyklopedya Kościelna, t. 9–10, S. Gall, J. Niedzielski i inni (oprac.), Skład główny w Ksiegarni Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1906. Dostępne także online:

<http://www.wbc.poznan.pl/publication/86255>, 22.11.2011.

Wais K., „Czy zwierzęta maja rozum?”, Przegląd Filozoficzny, 1907, R. 10, z. 4, s. 508–510. Dostępne także online: <http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?=119419&from=publication>, 18.11.2011.

Wais K., „O rozwoju gatunków”, Gazeta Kościelna, 1907, R. 15, nr 13, s. 133–135; nr 14, s. 145–147; nr 16, s. 165–167; nr 17, s. 174–176. Dostępne także jako odbitka: K. Wais, O rozwoju gatunków, Drukarnia Józefa Chęcinskiego, Lwów 1907. Dostępne równiez online: <http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=19538&from=FBC>, 18.11.2011.

Wais K., „O zwierzęcem pochodzeniu człowieka”, Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy, 1911, R. 1, z. 1, s. 15–23; z. 2, s. 58–68; z. 3, s. 105–118; z. 4, s. 149–162. Dostępne takze jako odbitka: K. Wais, O zwierzęcem pochodzeniu człowieka, Drukarnia Józefa Chęcinskiego, Lwów 1911.

Wais K., Kosmologia szczegółowa, cz. I, nakładem „Studia Gnesnesia”, Gniezno 1931.

Wołczanski J., „Źyciorys i bibliografia opublikowanych prac ks. prof. dra Kazimierza Waisa za lata 1895-1932”, Roczniki Filozoficzne, t. XXXI, z. 1 (1983), s. 133–145.

Wyczółkowska A., „O obecnej kryzys w psychologii (Dokończenie)”,

Życie, 1897, R. 1, Nr 13 (18 XII), s. 3–5. Dostępne także online:<http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=9085&dirids=1>, 18.11.2011.

Zon J., „Ewolucjonizm”, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 3, A. Maryniarczyk (red.), Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2002. Dostępne także online: <http://www.ptta.pl/pef/pdf/e/ewolucjonizm.pdf>, 28.11.2010.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich (Biblia Tysiąclecia), wyd. IV, Pallottinum, Poznań 1991.

Okładka numeru

Pobrania

Opublikowane

2012-09-30

Numer

Tom 11 (2012)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2012 Łucja Farnik

Creative Commons License

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.

Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
  • utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
  • nie będą tworzone utwory zależne.