Oświeceniowa wizja nauki w ujęciu Józefa Sołtykowicza, jako przykład refleksji filozoficznej z kręgu Towarzystwa Naukowego Krakowskiego
DOI:
https://doi.org/10.15633/ss.3518Słowa kluczowe:
Cracow Science Society (CSS), Enlightenment period philosophy, , critics of J.J. Rousseau, science and faith, protection of scienceAbstrakt
The article concentrates on the analysis of the Enlightenment periods vision of science by Josef Sołtykowicz. His theories are examples of philosophical reflection of the Cracow Science Society. The starting point was the outline of the political and scientific situation from the second part of the XVII century to the first part of the XIX century also referring to the author’s biography.
The main part of the article is the analysis of two Dissertations by Sołtykowicz published by the Cracow Science Society their yearly publication, in 1818 and 1820.
The following points were taken into account: The roots of the society’s activities, the relationship between science and faith, popularizing knowledge, criticism of Rousseau and anthropological analysis of the roots, of the negative view of knowledge. These theories are worth analysing, unfortunately so far the philosophical thought of the members of CSS, has not encouraged work on them as they deserved. At the same time we can expect that the work of the scientists from the CSS significantly impacted on the progress of the philosophical reflection in Cracow, and also the wider picture of modern polish scientific culture.
Bibliografia
Gurgul H., Zarys historii fizyki. Od starożytności do XX wieku. Skrypt dla studentów fizyki, Szczecin 1993.
Heller M., Wstęp do nowej filozofii przyrody, w: Filzofia i wszechświat. Wybór pism, Kraków 2012, s. 3–33.
Ludwisiak M., Postać Jana Jakuba Rousseau i jego wpływ na współczesnych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 81 (2007), s. 87–108.
Michalski J., Warunki rozwoju nauki polskiej w latach 1795–1862, w: Historia nauki polskiej, t. III, red. B. Suchodolski, Wrocław 1977, s. 3–351.
Polak P., Między koniecznością a utopią. Józefa Kremera koncepcja filozofii przyrody w kontekście szybko rozwijającej się nauki w: Genus Vitae. Księga pamiątkowa dedykowana panu profesorowi Marianowi Józefowi Wnukowi, red. S. Janeczek, Z. Wróblewski, A. Starościc, Lublin 2019, s. 257–269.
Polak P., 19th Century Beginnings of the Kraków Philosophy of Nature, w: Philosophy in Science.Methods and Applications, Kraków 2011, s. 325–333.
Rederowa D., Powstanie i ustrój Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (1815–1872), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 14/1 (1969), s. 53–74.
Skoczyński J., Woleński J., Historia filozofii polskiej, Kraków 2010.
Skubała-Tokarska Z., Organizacja nauki w Polsce, w: Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, red. J. Kuryłowicz i in., Warszawa 1983, s. 37–95.
Sołtykowicz J., Rozprawa nad przyczynami uwłaczających naukom mniemań odradzających się w różnych wiekach świata, „Rocznik Towarzystwa Naukowego z Uniwersytetem Krakowskim połączonego” III (1818), s. 246–312.
Sołtykowicz J., Dalszy ciąg rozprawy o przyczynach uwłaczających naukom mniemań, „Rocznik Towarzystwa Naukowego z Uniwersytetem Krakowskim połączonego” V (1820), s. 77–135.
Suchodolski B., Kilka refleksji nad dziejami nauk przyrodniczych w Polsce, w: Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, red. J. Kuryłowicz i in., Warszawa 1983, s. 15–36.
Średniawa B., Część II. Reforma i jej następstwa, w: Historia filozofii przyrody i fizyki w Uniwersytecie Jagiellońskim, Warszawa 2001, s. 29–38.
Tatarkiewicz W., I. Filozofia w latach 1795–1830, w: Historia nauki polskiej, t. III, red. B. Suchodolski, Wrocław 1977, s. 355–371.
Wąsik W., Historia filozofii polskiej, t. I, Warszawa 1958.
Wąsik W., Historia filozofii polskiej, t. II, Warszawa 1966.
Wereszycka H., Orman-Michta E., Józef Florian Sołtykowicz, http://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jozef-florian-soltykowicz (25.09.2018).
Wróblewski A. K., Historia fizyki od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa 2006.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
