Od personalizacji do profilowania. Opis konsekwencji korzystania z wyszukiwarki internetowej Google

Autor

  • Agata Dziekan-Łanucha Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ssc.1879

Słowa kluczowe:

Google, wyszukiwarka, profilowanie, personalizacja, bańka filtrowa, dane osobowe

Abstrakt

Celem artykułu jest pokazanie skutków działalności najpopularniejszej wyszukiwarki internetowej na świecie, stosowania przez nią spersonalizowanego wyszukiwania oraz opracowywania profili każdego ze swoich użytkowników. Wyszukiwanie spersonalizowane jest wyrazem dążenia do dostosowania się do potrzeb każdego użytkownika: szukający otrzymuje taki zestaw informacji, jaki odpowiada jego zainteresowaniom, marzeniom, statusowi społecznemu. Oznacza ono z jednej strony wysoką trafność prezentowanych wyników, z drugiej jednak niesie ze sobą poważne konsekwencje ograniczania dostępu do szerokich zasobów wiedzy. Eli Pariser nazwał to zjawisko bańką filtrową: internauci zamykani są w świecie własnych poglądów, uprzedzeń, bez możliwości natrafienia na coś nieznanego. Dostosowanie do potrzeb wyników wyszukiwania wymaga też zgromadzenia pełnej wiedzy na temat każdego z użytkowników, czyli opracowania profilu. Użytkownicy nie zdają sobie jednak sprawy, że są profilowani, że Google może o nich wiedzieć więcej, niż oni sami. Tej sytuacji chce przeciwdziałać Unia Europejska. Artykuł pokazuje także rozwiązania prawne, które mogą uregulować kwestię używania danych osobowych do celów profilowania.

Bibliografia

Battelle J., Szukaj. Jak Google i konkurencja wywołali biznesową i kulturową rewolucję, przekł. M. Baranowski, Warszawa 2006.

Berners­‑Lee T., Long live the Web: a call for continued open standards and neutrality, http://www.scientificamerican.com/article/long­‑live­‑the­‑web (22.09.2015).

Carr N., Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, tłum. K. Rojek, Gliwice 2013.

Chcemy mieć kontrolę, więc potrzebujemy autonomii informacyjnej – mówi nam Katarzyna Szymielewicz z fundacji Panoptykon, http://www.spidersweb.pl/2015/05/panoptykon­‑wywiad.html (12.09.2015).

Halavais A., Wyszukiwarki internetowe a społeczeństwo, przekł. T. Płudowski, Warszawa 2012.

Komisja Europejska, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno­‑Społecznego Komitetu Regionów Ochrona prywatności w połączonym świecie – europejskie ramy ochrony danych w XXI wieku, Bruksela dnia 25.01.2012, COM (2012) 9 final.

Kreft J., Za fasadą społeczności. Elementy zarządzania nowymi mediami, Kraków 2015.

Marissa Mayer interview on personalization, http://outofmygord.com/2007/02/22/marissa­‑mayer­‑interview­‑on­‑personalization/ (15.09.2015).

Lyon D., Bauman Z., Płynna inwigilacja: rozmowy, przekł. T. Kunz, Kraków 2013.

Orliński W., Internet. Czas się bać, Warszawa 2013.

Pariser E., Filter buble. What the Internet is hiding from you?, New York 2011.

Rada Unii Europejskiej, Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu danych (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Bruksela 11 czerwca 2015, http://www.giodo.gov.pl/1520143/j/pl/ (15.09.2015).

Rekomendacja CM/Rec (2010) 13 Komitetu Ministrów państw członkowskich w sprawie ochrony osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych podczas two­rzenia profili (Przyjęta przez Komitet Ministrów w dniu 23 listopada 2010 r. podczas 1099. posiedzenia Wiceministrów), www.giodo.gov.pl/plik/id_p/2155/j/pl/ (15.09.2015).

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem danych (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (COM (2012) 0011 – C7-0025/2012 – 2012/0011 (COD)).

Stanisławski P., Google kopiuje nasze mózgi, „Gazeta Wyborcza”, 19.10.2012, http://wyborcza.pl/piatekekstra/1,129242,12699599,Google_kopiuje_nasze_mozgi.html?disableRedirects=true (15.09.2015).

Vaidhyanathan S., Googlization of everything (and why we should worry), Berkeley–Los Angeles 2011.

Wszystko o Google, https://www.google.pl/intl/pl/about/company/products/ (05.09.2015).

Pobrania

Opublikowane

2016-12-10

Numer

Tom 8 Nr 1 (2016): Młodzież

Dział

Rozprawy, opracowania

Licencja

Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
  • utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
  • nie będą tworzone utwory zależne.