Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji
DOI:
https://doi.org/10.15633/ssc.763Słowa kluczowe:
audiodeskrypcja, technika opisu, przekład intersemiotyczny, niewidomi, kulturaAbstrakt
Audiodeskrypcja polega na podawaniu (bez interpretacji i komentarza) tego, co dzieje się na przykład w filmie lub spektaklu teatralnym między dialogami bohaterów, ale także na opisywaniu zabytków czy dzieł sztuki. Przekład treści obrazów na słowa, czyli inaczej werbalny opis warstwy wizualnej spektakli teatralnych, produkcji audiowizualnych, sztuk plastycznych oraz wydarzeń widowiskowych, sprawia, iż stają się one dostępne osobom niewidomym, ociemniałym i słabowidzącym. Audiodeskrypcja w Europie działa od lat 80. XX wieku. Od 2006 roku popularyzowana jest również w Polsce. W szkicu zostanie ukazana jej istota, zarysowana historia, zostaną omówione podstawowe założenia warsztatowe i rola w krzewieniu kultury.Bibliografia
Bardijewska S., O znakach radiowych, [w:] Z zagadnień semiotyki sztuk masowych, pod red. A. Helman i in., Wrocław 1977, s. 119–137.
Bardijewska S., Z problemów radiowej adaptacji prozy, „Pamiętnik Teatralny” 1977, z. 3–4, s. 540–549.
Fiołek-Lubczyńska B., Film, telewizja i komputery w edukacji humanistycznej: o audiowizualnych tekstach kultury, Kraków 2004.
Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999.
Hendrykowski M., Język ruchomych obrazów, Poznań 1999.
Hendrykowski M., Słowo w filmie: historia, teoria, interpretacja, Warszawa 1982.
Hopfinger M., Adaptacje utworów literackich w polskim filmie okresu powojennego, [w:] Problemy socjologii literatury, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1971, s. 467–490.
Kaziów M., O dziele radiowym. Z zagadnień estetyki oryginalnego słuchowiska, 1973.
Maas V. F., Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej, tłum. E. Grzybowska, Z. Przyrowski, M. Ślifirska, Warszawa 1998.
Mayen J., Radio a literatura, Warszawa 1965.
Mikuta J., Kultura żywego słowa, Częstochowa 2001.
Osuchowska B., Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Warszawa 2005.
Smyk-Batorska A., Magia żywego słowa, Kielce 2008.
Stasiński P., Dramaturgia radiowa, [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, pod red. A. Brodzkiej i in., Wrocław 1992, s. 217–222.
Stasiński P., Dramaturgia telewizyjna, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, pod red. A. Brodzkiej i in., Wrocław 1992, s. 222–227.
Sujak E., ABC psychologii komunikacji, Warszawa 2006.
Tomaszkiewicz M., Techniki tłumaczenia audiowizualnego, Warszawa 2004.
Wert P., Podstawy typologii widowiska telewizyjnego, [w:] Styl i kompozycja. Konferencje teoretycznoliterackie w Toruniu i Ustroniu, pod red. J. Trzynadlowskiego, Wrocław 1965, s. 310–319.
Wert P., Widowisko telewizyjne jako forma podawcza epiki literackiej, [w:] Styl i kompozycja. Konferencje teoretycznoliterackie w Toruniu i Ustroniu, pod red. J. Trzynadlowskiego, Wrocław 1965, s. 320–330.
Żuchowska W., Szansa w metodzie, „Nowa Polszczyzna” 2 (1998) 7, s. 3–5.
Źródła internetowe:
www.bip.mkidn.gov.pl/media/docs/20100714_rtv-rada_minsistrow.pdf/ (10.07.2012). www.tyfloswiat.pl/FAD_ustawa_medialna (02.01.2014).
www.nina.gov.pl/docs/default-document-library/Wprowadzenie%20do%20audiodeskrypcji.pdf?sfvrsn=1 (02.01.2014).
www.audiodeskrypcja.org.pl/index.php/standardy-tworzenia-audiodeskrypcji/do-produkcji-audiowizualnych (02.03.2014).
www.audiodeskrypcja.org/news.php?readmore=72 (03.01.2014).
www.acb.org/adp/docs/ADP Standards.doc (06.01.2014).
www.jostrans.org/issue07/art orero wharton.pdf (06.01.2014).
www.pl.wikipedia.org/wiki/Audiodeskrypcja (06.01.2014).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Marta Bolińska
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
