Aksjologiczne oblicze trzeciego wieku
DOI:
https://doi.org/10.15633/ssc.2593Słowa kluczowe:
aksjologia, ludzi starsi, wartość życia, sens życia, uniwersytet trzeciego wiekuAbstrakt
Aksjologiczne oblicze trzeciego wieku. Celem artykułu jest pokazanie niektórych aksjologicznych aspektów starości. Myślenie aksjologiczne, czyli myślenie według wartości, przenosi nas w obszary ludzkiej odpowiedzialności za wartość życia oraz odpowiedzialności za bogactwo doświadczeń życiowych, które stanowią o życiowej mądrości ludzi starszych. Drugim polem odpowiedzialności jest troska o ludzi starszych jako świadków przeszłości, która jest nauczycielką mądrości dla przyszłości. Trzecim polem odpowiedzialności jest troska o wierność tradycji. Ludzie w podeszłym wieku są niezastąpieni w podtrzymywaniu więzi między tradycją a przyszłością. Autor artykułu pokazuje także potrzebę troski o ludzi starszych w ich wielorakich potrzebach życiowych i zagrożeniach cywilizacyjnych. Jakość życia ludzi starszych oraz ich miejsce i rola w rodzinie i społeczeństwie są nie tylko wyznacznikiem jakości życia społecznego i poziomu społecznego dobrobytu, ale przede wszystkim są wymownym znakiem jakości społecznego szacunku dla wartości i godności ludzi starszych. Autor artykułu podkreśla też ważną rolę edukacji i zdobywania wiedzy, którą oferują ludziom starszym uniwersytety trzeciego wieku.
Bibliografia
Andreoli V., Starzy i młodzi w społeczeństwie, „Społeczeństwo” 23 (2013) 1, s. 64–79.
Augustyn św., Wyznania, XI, 14, tłum. Z. Kubiaka, Warszawa 1978.
Bergson H., Ewolucja twórcza, przeł. F. Znaniecki, Warszawa 1957.
Brożek A., Jadacki J., Przełęcki M., Poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy międzypokoleniowe, Warszawa 2011.
Chałas K., Wychowanie ku wartościom, t. 1: Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja, Kielce 2003.
Cichoń W., Wartości, człowiek, wychowanie, Kraków 1996.
Drożdż A., Starość radosna czy smutna? Aksjologiczne problemy starości, w: Starość – nie radość? Aktywność osób starszych i solidarność międzypokoleniowa, red. M. Kozubek, Katowice 2013, s. 21–38.
Elzenberg H., Nauka i barbarzyństwo, w: H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966, s. 221–245.
Germain P., Spojrzenie na historię świata i na przygodę człowieka, w: Uczony i wiara. Wyznania ludzi nauki, red. J. Delumeau, przekł. J. Grosfeld, Warszawa 1998, s. 71–88.
Gierulanka D., Słowo wstępne, w: R. Ingarden, Książeczka o człowieku, Kraków 1972, s. 8–9.
Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przekł. P. Domański, Warszawa 1992.
Handy Ch., Głód ducha. Poza kapitalizm – poszukiwanie sensu w nowoczesnym świecie, przeł. J. Pieńkiewicz, Wrocław 1999.
Jan Paweł II w Polsce, 8–14 czerwca 1987. Trzecia pielgrzymka do Ojczyzny, red. B. Chmiel, Warszawa 1987.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio.
Jan Paweł II, Do świata nauki. Przemówienie wygłoszone w auli KUL 9.06.1987, „Ethos” (1989) 2–3, s. 11.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae.
Jan Paweł II, List do osób w podeszłym wieku, z dnia 1 października 1999 roku, Watykan 1999.
Jan Paweł II, Kościół jest solidarny z uniwersytetem w poszukiwaniu pełnej prawdy o człowieku. Przemówienie do świata uniwersyteckiego, Bolonia 1982, w: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Rzym 1986, s. 133–137.
Jan Paweł II, Spotkanie ze środowiskiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – 9 czerwca 1997, w: Jan Paweł II w Polsce, 8–14 czerwca 1987. Trzecia pielgrzymka do Ojczyzny, red. B. Chmiel, Warszawa 1987, s. 26–28.
Jan Paweł II, Środki Przekazu Społecznego a problemy ludzi starszych. Orędzie Jana Pawła II na Światowy Dzień Środków Przekazu Społecznego 10.05.1982, Watykan 1982.
Jasiak B., Kim jest człowiek. Rozważania społeczne, „W Drodze” (1993) nr 9, s. 3–11.
Kamiński S., Nauka i metoda. Pojęcia nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1992.
Kotłowski K., Filozofia wartości a zadania pedagogiki, Warszawa 1968.
Kudasiewicz J., Sens starości w świetle Pisma Świętego, w: Ludzie chorzy i starsi w Kościele, red. B. Dąbrowski, Warszawa 1981, s. 91–101.
Lacan M. F., Starość, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, przeł. K. Romaniuk, Poznań 1973, s. 906.
Lavaud L., Dziś i jutro wierności, „CommunioPol” 27 (2007) 4, s. 3–9.
Leclercq J., Radość zmierzchu, tłum. E. Burska, Warszawa 1978.
Lekka-Kowalik A., Dlaczego nauka nie może być wolna od wartości, „Roczniki Filozoficzne” 52 (2004) 2, s. 275–294.
Mackiewicz F., Wizja nowego nieba i nowej ziemi w Apokalipsie 21, 1–22, 5, „CommunioPol” 20 (2000) 4, s. 20–38.
Mann T., Czarodziejska góra, t. 1 i 2, przeł. J. Kramsztyk, Warszawa 2004.
Mariański J., Kryzys moralny czy transformacja wartości?, Lublin 2001.
Matusiewicz C., Psychologia wartości, Warszawa–Poznań 1975.
Misztal H., Problematyka wartości w socjologii, Warszawa 1990.
Norwid C. K., Post scriptum I [Nie tylko przyszłość…], w: Dzieła Cypriana Norwida, pod red. T. Piniego, Warszawa 1934, s. 408.
Wartości, człowiek, sens, red. K. Popielski, Lublin 1996.
Ratzinger J., Prawdziwa i fałszywa reforma, „Znaki Czasu” (1991) 21, s. 31–38.
Styczeń T., Etyka jako antropologia normatywna. W sprawie epistemologicznie zasadnego i metodologicznie poprawnego punktu wyjścia etyki, „Roczniki Filozoficzne” 45–46 (1997–1998) 2, s. 5–38.
Styczeń T., Rodzina źródłem i szkoła życia, „Ethos” 17 (1992) 5, s. 135–144.
Szymczyk J., Odkrywanie wartości, Lublin 2004.
Taylor Ch., Etyka autentyczności, przekł. A. Pawelec, Kraków 2002.
Tillich P., Osamotnienie i odosobnienie, przekł. K. Mech, „Znak” (1991) 4, s. 4–12.
Twardowski K., O dostojeństwie uniwersytetu, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 103 (1990) 3, s. 365–378.
Uniwersytety Trzeciego Wieku, http://www.utw.pl/o_utw.php (10.02.2018).
Veto M., Wierność: jej pojawienie się i rozrastanie, „CommunioPol” 27 (2007) 4, s. 9–25.
Welte B., Czas i tajemnica, przeł. K. Święcicka, Warszawa 2000.
Wojtyła K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Lublin 1994.
Wyszyński S., Rozważania społeczne, Warszawa–Poznań 1993.
Ziółkowski J., Uniwersytet w centrum napięć współczesnego świata, „Ethos” (1989) 2–3, s. 132–145.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
