Rola rodziny i Kościoła w wychowaniu religijno-moralnym osób niepełnosprawnych intelektualnie

Autor

  • Marek Kluz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ssc.987

Słowa kluczowe:

rodzina, Kościół, wychowanie religijno-moralne, odpowiedzialność, osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Abstrakt

Fundamentalną rolę w życiu każdego człowieka pełni wychowanie religijne i moralne. Wychowaniem tym objęte są także osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Wielkie zadanie spoczywa tu na tych, którzy mają bliski kontakt z osobami niepełnosprawnymi, szczególnie na najbliższej rodzinie. Na niej spoczywa wielka odpowiedzialność za rozwój tych osób, w tym także odpowiedzialność za ich wychowanie. Wychowanie religijno-moralne osób z upośledzeniem umysłowym jest także obowiązkiem Kościoła, który dąży do kształtowania każdej osoby ludzkiej, mając na względzie jej cel ostateczny. Dlatego celem niniejszej publikacji jest ukazanie roli rodziny i Kościoła w procesie wychowania religijno-moralnego osób niepełnosprawnych intelektualnie.

Bibliografia

Bieleń R., Kościół katolicki w Polsce promotorem podnoszenia kultury pedagogicznej rodziców, [w:] Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej, red. J. Stala, Kielce 2005, s. 385–406.

Dokument Stolicy Apostolskiej na Międzynarodowy Rok Osób Upośledzonych, „Ateneum Kapłańskie” 76 (1984), s. 8–9.

Dudziak U., Rodzina pierwszym miejscem katechezy, [w:] Miejsca katechezy: rodzina, parafia, szkoła, red. S. Kulpaczyński, Lublin 2005, s. 13–36.

Dziekoński S., Rodzice w chrześcijańskim wychowaniu dziecka w rodzinie, [w:] Dzisiejsi rodzice, red. J. Stala, Tarnów 2009, s. 23–36.

Gebert U., Opieka duszpasterska nad ludźmi z głębszym upośledzeniem umysłowym. Możliwości i granice, „Horyzonty Wiary” 9 (1991), s. 23–33.

Golan Z., Kształtowanie się obrazu Boga u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym, „Studia Teologiczne Białystok–Drohiczyn–Łomża” 17 (1999), s. 293–307.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Christifideles laici.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio.

Janocha W., Religijność osób niepełnosprawnych i ich rodzin, Lublin 2011.

Jucha D., Katecheza sakramentalna osób z niepełnosprawnością intelektualną – przebieg, trudności, wnioski, [w:] Katecheza osób szczególnej troski, red. A. Kiciński, Kraków 2008, s. 52–64.

Jucha D., Sakrament pokuty oraz I Komunia Święta osób upośledzonych umysłowo, [w:] Dzisiejszy katecheta, stan aktualny i wyzwania, red. J. Stala, Kraków 2002, s. 339–370.

Jucha D., Wspólnota wobec katechizacji osób upośledzonych umysłowo, [w:] Katecheza specjalna dzisiaj, red. J. Stala, Kielce 2003, s. 187–206.

Karta praw rodziny, Warszawa 1991.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

Kiciński A., Rodzice dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Dzisiejsi rodzice, red. J. Stala, Tarnów 2009, s. 209– 217.

Kiciński A., Założenia katechezy specjalnej, [w:] Katecheza osób szczególnej troski, red. A. Kiciński, Kraków 2008, s. 23–39.

Klich S. A. E., Współpraca z rodzicami w kształtowaniu biblijnego obrazu Boga, [w:] W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne, red. J. Stala, E. Osewska, Tarnów 2007, s. 147–161.

Kluz M., Wychowanie chrześcijańskie w rodzinie w dobie permisywizmu moralnego, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 40 (2007), s. 364–374.

Kluz M., Wychowanie do miłości, prawdy i wolności w rodzinie a wyzwania cywilizacji, „Społeczeństwo i Rodzina” 2 (2008), nr 15, s. 72–89.

Koselak H., Duszpastersko-wychowawcza działalność wobec osób niepełnosprawnych umysłowo, „Horyzonty Wiary” 17 (1993), s. 17–31.

Koselak H., Wychowanie religijne osób niepełnosprawnych umysłowo, „Horyzonty Wiary” 15 (1993), s. 66–75.

Kukołowicz T., Rodzina wychowuje, Stalowa Wola 1998.

Kułaczkowski J., Pedagogika rodziny, Warszawa-Łomianki 2009.

Łabuda P., Rodzina – wspólnota życia i wychowania w Biblii, [w:] W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne, red. J. Stala, E. Osewska, Tarnów 2007, s. 27–41.

Madej-Babula M., Edukacja zintegrowana w dialogu z wychowaniem religijnym, Kraków 2006.

Madej-Babula M., Wychowanie religijne w procesach integracyjnych, [w:] Etyczne i duchowe potrzeby osób niepełnosprawnych, red. R. Buchta, K. Sosna, Katowice 2007, s. 11–20.

Majewski M., Aktualne wyzwania katechetyczne, Kraków 1997.

Majewski M., Całościowa interpretacja katechezy rodzinnej, [w:] Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej, red. J. Stala, Kielce 2005, s. 47–62.

Osewska E., Katecheza rodzinna, [w:] Katechetyka szczegółowa, red. J. Stala, Tarnów 2003, s. 255–292.

Oszustowicz B., Żurek T., Nauczyciel – katecheta wobec problemów niepełnosprawności, [w:] Pedagogika w katechezie, red. M. Śnieżyński, Kraków 1998, s. 211–235.

Panuś T., Zasada wierności Bogu i człowiekowi i jej realizacja w polskiej katechizacji, Kraków 2001.

Polak M., Wprowadzenie w doświadczenie życia i wiary w katechezie rodzinnej, [w:] W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne, red. J. Stala, E. Osewska, Tarnów 2007, s. 207–218.

Poręba P., Rodzina chrześcijańska „małym Kościołem”, [w:] Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej, red. F. Adamski, Kraków 1982, s. 182–199.

Przeczewski W., Religijne wychowanie dzieci głębiej upośledzonych umysłowo, [w:] Katechetyka, red. W. Koska, Poznań 1987, s. 141–149.

Rybarczyk Z., O sposobie przekazywania prawd wiary dzieciom o obniżonej sprawności umysłowej, „Katecheta” 4 (1981), s. 157–160.

Sobór Watykański II, Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 1968, s. 313–324.

Sosna K., Niepełnosprawni w polskiej katechezie, [w:] Etyczne i duchowe potrzeby osób niepełnosprawnych, red. R. Buchta, K. Sosna, Katowice 2007, s. 120–128.

Stala J., Godność człowieka niepełnosprawnego, [w:] Katecheza osób szczególnej troski, red. A. Kiciński, Kraków 2008, s. 11–22.

Stala J., Jucha D., Katechizacja osób upośledzonych, [w:] Katechetyka szczegółowa, red. J. Stala, Tarnów 2003, s. 306–350.

Stala J., Katecheza specjalna wyrazem troski o każdego człowieka w świetle dokumentów synodalnych Kościoła w Polsce po 1980 roku, [w:] Katecheza specjalna dzisiaj, red. J. Stala, Kielce 2003, s. 55–66.

Stala J., Osewska E., Fundamentalne podstawy i obszary katechezy rodzinnej, Tarnów 2000.

Stala J., Personalistyczny charakter życia i wychowania rodzinnego, [w:] Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej, red. J. Stala, Kielce 2005, s. 375–384.

Stala J., Wychowanie religijne dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, [w:] Etyczne i duchowe potrzeby osób niepełnosprawnych, red. R. Buchta, K. Sosna, Katowice 2007, s. 21–29.

Wolicki M., Wychowanie do wartości, Wrocław 1999.

Zając M., Parafia miejscem katechezy, [w:] Miejsca katechezy: rodzina, parafia, szkoła, red. S. Kulpaczyński, Lublin 2005, s. 73–97.

Pobrania

Opublikowane

2015-03-01

Numer

Tom 7 Nr 1 (2015): Dialog

Dział

Rozprawy, opracowania

Licencja

Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
  • utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
  • nie będą tworzone utwory zależne.