Prawda a teza Churcha – wyzwanie rzucone tomistom
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.4051Słowa kluczowe:
prawda, definicja, św. Tomasz z Akwinu, teza Churcha, pojęcieAbstrakt
Artykuł stawia sobie za cel, poprzez skorzystanie z bogactwa pojęciowego systemu filozofii św. Tomasza i z użyciem jego typu pojęć, sformułowanie ważnego zagadnienia współczesnej filozofii matematyki – tezy Churcha [CT]. Wskazany cel starano się najpierw uzyskać przez pogłębioną analizę Tomaszowego określenia prawdy jako „adaequatio rei et intellectus”. Analiza ta ujawniła wielkie bogactwo treści filozoficznych leżących u podstaw i ukazała jej nietrywialność. Efektem końcowym jest próba sformułowania tezy Churcha jako specyficznej instantacji definicji prawdy Tomasza. Wynik pracy jest niejednoznaczny i dlatego stanowi swoiste wyzwanie dla zwolenników tomizmu do dyskusji na ten temat.
Bibliografia
Arystoteles, Metafizyka (tekst grec.-łac.-pol.), tłum. T. Żeleźnik, red. A. Maryniarczyk, t. 1–2, Lublin 1996.
Avicenna, Metafisica, con testo arabo e latino, a cura di O. Lizzini, P. Porro, Milano 2002.
Bartel T., Nowa interpretacja definicji „Veritas est adaequatio rei et intellectus” u świętego Tomasza z Akwinu, „Studia Philosophiae Christianae” 25 (1989) nr 2, s. 194–199.
Bartel T., Prawda i byt. Ujęcie prawdy ontycznej, w: „Quaestio disputata de veritate” świętego Tomasza z Akwinu, Złotoria 2008.
Crivelli P., Aristotle on Truth, Cambridge 2004.
Cyciura P., Terminologia problemu przedmiotu intelektu w dziełach św. Tomasza z Akwinu, „Filo-Sofija” 1 (2001), s. 109–126.
Daszkiewicz W., Intuicja intelektualna w metafizyce, Lublin 2014.
David M., The Correspondence Theory of Truth, ed. E. N. Zalta, w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2016 Edition), https://plato.stanford.edu/archives/fall2016/entries/truth-correspondence/(20.10.2020).
Gogacz M., Doprecyzowanie problemu „species”, „Studia Philosophiae Christianae” 31 (1995) nr 2, s. 69–76.
Judycki S., Rozdział XIV: Prawda (Draft) [archiwum autora].
Maurer A., A Neglected Thomistic Text on the Foundation of Mathematics, w: A. Maurer, Being and Knowing: Studies in Thomas Aquinas and Later Medieval Philosophers, Toronto 1990, s. 33–41 (Papers in Mediaeval Studies, 10), DOI: 10.1484/J.MS.2.306646.
Maurer A., Thomists and Thomas Aquinas on the Foundation of Mathematics, „Review of Metaphysics” 47 (1993), s. 43–61.
Mazur P., O nazwach intelektu, Lublin 2004.
Olszewski A., Teza Churcha. Kontekst historyczno-filozoficzny, Kraków 2009.
Olszewski A., About a mature theory of Fregean sense, „Logic and Logical Philosophy” 26 (2017), s. 417–428, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LLP.2016.030.
Pawlikowski T., „Liber de definicionibus” i scholastyczny problem „adaequatio”, „Rocznik Tomistyczny” 4 (2015), s. 97–112.
Svoboda D., Aquinas on real relation, „Theologica” 6 (2016), s. 147–172.
Tomasz z Akwinu św., Dysputa o prawdzie: dysputy problemowe o prawdzie. Kwestia 1, przekł. A. Białek, Lublin 2018.
Whitaker C. W. A., Aristotle’s „De Interpretatione”: Contradiction and Dialectic, Oxford 2007 (Oxford Aristotle Studies).
Woleński J., Historia pojęcia prawdy, w: Przewodnik po epistemologii, red. R. Ziemińska, Kraków 2013, s. 53–86.
Ziemiański S., Relacja według Franciszka Suáreza SJ, „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 16 (2010), s. 35–70.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
