Zeznania świadków a pewność moralna sędziego w sprawach o nieważność małżeństwa
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.2777Słowa kluczowe:
biegły, pewność moralna, psychologia, sędzia, świadekAbstrakt
Sędzia wydaje wyrok w procesie kanonicznym po uzyskaniu przez siebie tzw. moralis certitudo (pewność moralna). Jednym z elementów służącym sędziemu w uzyskaniu pewności moralnej są zbierane w toku procesowym materiały dowodowe, wśród których są m.in. zeznania świadków. Świadkowie są powoływani na podstawie wydanego przez sędziego prowadzącego dekretu powołującego. Przesłuchanie świadków odbywa się na podstawie przygotowanych pytań w celu uzyskania odpowiednich informacji dotyczących sprawy. Istotnym zagadnieniem wpływającym na uzyskanie przez sędziego pewności moralnej są odpowiedzi świadka na poszczególne pytania jak i forma udzielania odpowiedzi na te pytania, które mogą wiele wnieść do sprawy. Współczesna psychologia dysponuje narzędziami pozwalającymi na pewną weryfikację prawdomówności i szczerości składanych przez świadków zeznań. Dlatego . Jednak ostateczna ocena całego materiału dowodowego należy do sędziego prowadzącego oraz całego kolegium sędziowskiego wydającego wyrok w tej sprawie. Trudność w dojściu do pewności moralnej przez sędziego może polegać na tym iż sędzia pewność moralną osiągnie, lecz poprzez świadome wprowadzenie w błąd przez świadka może spowodować, że sędzia nie dojdzie do poznania prawdy obiektywnej.Bibliografia
Aleksandrowicz J., Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowościowe i zachowania dorosłych (według ICD-10), Kraków 1998.
Błaszczak Ł., Metodologiczne podstawy teorii dowodów w postępowaniu cywilnym, w: Dowody w postępowaniu cywilnym, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, E. Rudkowska-Ząbczyk, Warszawa 2010, sw. 1–40.
Brzemia-Bonarek A., Dopuszczalność dowodów zdobytych w sposób niegodziwy w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, Katowice 2007.
Codex Iuris Canonici auctoritas Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Código de Derecho Canónico, red. P. Lombardia, Pamplona 2007; polskie tłumaczenie: Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011.
Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, Warszawa 2009.
http://www.psychologiawygladu.pl/2015/10/jak-analizowac-wypowiedzi-pod-katem.html (02.02.2018).
Jagodziński H., Kanonizacja prawa cywilnego, „Kieleckie Studia Teologiczne” 3 (2004), s. 355–365.
Kaczmarek-Templin B., Dowód z zeznań świadków, w: Dowody w postępowaniu cywilnym, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, E. Rudkowska-Ząbczyk, Warszawa 2010, s. 442–481.
Kędziora R., Dowód z dokumentu jako podstawowy środek dowodowy w postępowaniu administracyjnym, w: Dowodzenie w procesach cywilnych, gospodarczych i administracyjnych, red. R. Sztychmiler i M. Różański, Olsztyn 2014, s. 265–275.
Kędziora R., Kodeks Postępowania administracyjnego, Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2011.
Kodeks postępowania administracyjnego, ustawa z dnia 14 czerwca 1960r., Dz.U. Nr 30 poz. 168 ze zm.
Kodeks postępowania cywilnego, ustawa z dnia 17 listopada 1964r., Dz.U. Nr 43 poz. 296, ze zm.
Kodeks postępowania karnego, ustawa z dnia 6 czerwca 1997r., Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.
Krajczyński J., Oświadczenia stron i zeznania świadków w sprawach o nieważność małżeństwa ob Exclusionem Indissolubilitatis, „Prawo Kanoniczne” 57 (2014) 3, s. 41–63.
Krzywkowska J., Krzywkowska M., Wymóg pewności moralnej u sędziego orzekającego w sprawach o nieważność małżeństwa, w: Problemy z sądową ochroną praw człowieka, red. R. Sztychmiler, J. Krzywkowska, Olsztyn 2012.
Marten Z., Psychologia zeznań, Warszawa 2012.
Mierzejewski K., Poszukiwanie prawdy obiektywnej a pewność moralna sędziego w kanonicznym procesie małżeńskim, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) 1, s. 137–152.
Pajszczyk R., Dowód ze świadków w postępowaniu kanonizacyjnym, studium historyczno-prawne, Poznań 2006.
Pawluk T., Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, t. 4, Olsztyn 1990.
Pikus S., Niezawisłość sędziego kościelnego, Lublin–Sandomierz 2009.
Pius XII, Allocutio ad Prealatos Sacrae Romanae Rotae, 1 X 1942, „Acta Apostolicae Sedis” 34 (1942), s. 338–343.
Pontificium Consilium de Legum Textibus, Instructio servanda a tribunalis dioecesianis et interdioecesianis in pertractandis causis nullitatis matromonii (Dignitas connubii), „Communicationes” 37 (2005), s. 11–89.
Rozkrut T., Dowody, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 229–296.
Sztychmiler R., Świadkowie i zeznania (kan. 1547–1573), w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 5, red. J. Krukowski, Poznań 2007, ss. 123–315.
Wenz W., Decyzja sędziego, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 325–351.
Wojciechowski B., Analiza i ocena zeznań świadków, Sopot 2016.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Łukasz Pisz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
