Przestępstwo kanoniczne naruszenia przepisów Kościoła w Polsce o ochronie danych osobowych. Komentarz do art. 42 ust. 2–4 dekretu KEP z 13 marca 2018 roku
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.3704Słowa kluczowe:
art. 42 ust. 2–4 dekretu ogólnego KEP z 13.03.2018, przestępstwo kanoniczne, dane osobowe, kan. 1389 § 1–2 CIC/83, kan. 1464 § 1–2 CCEOAbstrakt
Artykuł przedstawia zagadnienie nowego przestępstwa kanonicznego z art. 42 ust. 2–4 dekretu ogólnego KEP z 13 marca 2018 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim. Autor analizuje problem na tle kan. 1389 § 1–2 CIC/83 oraz kan. 1464 § 1–2 CCEO, a także analogicznego dekretu włoskiego z 2018 roku. Wskazuje na wiele błędów komentowanej regulacji. De lege ferenda postuluje zmianę komentowanych przepisów, proponując zwłaszcza podkreślenie odpowiedzialności dyscyplinarnej, a dopiero potem karnej.
Bibliografia
I. Źródła (w porządku chronologicznym)
I.1. Kościelne
Codex Iuris Canonici, Pii X P.M. iussu digestus, Benedicti PP. XV auctoritate promulgatus, 27.05.1917, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917/II), s. 1–521 [w skrócie: CIC/17].
Codex Iuris Canonici, auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983/II), s. III–XXX; 1–317. Przekład polski: Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984 [w skrócie: CIC/83].
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 18.10.1990, „Acta Apostolicae Sedis” 82 (1990) 1045–1364. Przekład polski: Kodeks kanonów Kościołów wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, przekład z łaciny L. Adamowicz, M. Dyjakowska, Lublin 2002 [w skrócie: CCEO].
Pontificium Consilium de Legum Textibus, Schema recognitionis Libri VI Codicis Iuris Canonici (Reservatum), Città del Vaticano 2011, https://www.iuscangreg.it/pdf/SchemaRecognitionisLibriVI.pdf (5.03.2020).
Francesco PP., Lettera apostolica in forma motu proprio Come una madre amorevole, 4.06.2016, „L’Osservatore Romano” z 5.06.2016, s. 8, „Acta Apostolicae Sedis” 108 (2016), s. 715–717; przekład polski: http://ekai.pl/wydarzenia/watykan/x100409/obowiazek-biskupow-zwalczania-naduzyc-seksualnych-w-kosciele/ (6.06.2016).
Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny Chrześcijaństwo w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim, 13.03.2018, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 30 (2018), s. 31–45, on-line: https://drive.google.com/file/d/176dApH0U_7osbLY4Q2iUkDgcSm9h0hkl/view (26.03.2020) [w skrócie: dekret KEP].
Conferenza Episcopale Italiana, Decreto generale „Disposizioni per la tutela del diritto alla buona fama e alla riservatezza”, 21–24.05.2018, https://www.chiesacattolica.it/wp-content/uploads/sites/31/2018/05/25/decreto-generale-2018.pdf (25.05.2018).
Francesco PP., Lettera apostolica in forma di motu proprio Vos estis lux mundi, 7.05.2019, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190507_vos-estis-lux-mundi.html (30.09.2019); przekład polski: http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190507_vos-estis-lux-mundi.html (30.09.2019).
I.2. Świeckie
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1950, 2128).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 922, z 2018 r. poz. 138, 723).
Parlament Europejski i Rada (UE), Rozporządzenie 216/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. Urz. L 119 z 4.05.2016 [w skrócie: RODO].
Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781).
II. Literatura
Astigueta D. G., Lettura di „Vos estis lux mundi”, „Periodica de re canonica” 108 (2019) nr 4, s. 517–550.
Baura E., Atto amministrativo e limitazione dei diritti, w: Discrezionalità e discernimento nel governo della Chiesa, a cura di J.I. Arrieta, Venezia 2008, s. 187–213.
Borras A., Les sanctions dans l’Église. Commentaire des Canons 1311–1399, Paris 1990.
Botta R., La norma penale nel diritto della Chiesa, Bologna 2001.
Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Calabrese A., Diritto penale canonico, Città del Vaticano 2006.
Canosa J., Il procedimento amministrativo disciplinare previsto in alcuni regolamenti vigenti nella Curia Romana, w: Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, a cura di D. Cito, Milano 2005, s. 433–448.
Castaño J. F., Gli istituti di vita consacrata (cann. 57 3–730), Romae 1995.
Chojara-Sobiecka M., Karsten K., Kroczek P., Transgraniczny przepływ danych osobowych wiernych Kościoła katolickiego z Polski – na przykładzie kazusu, „Annales Canonici” 15 (2019), s. 35–47.
Comentario exegético al código de Derecho Canónico, ed. À. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocaña, Pamplona 2002.
Commento al Codice di Diritto Canonico, a cura di P. V. Pinto, Città del Vaticano 2001.
D’Auria A., L’imputabilità nel diritto penale canonico, Roma 1997.
D’Avack P., Autorità ecclesiastica, w: Enciclopedia del diritto, vol. 4, ed. F. Calasso, Milano 1959, s. 487–498.
De Paolis V., L’applicazione della pena canonica, „Monitor ecclesiasticus” 114 (1989), s. 69–94.
De Paolis V., Cito D., Le sanzioni nella Chiesa. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro VI, Città del Vaticano 2001.
Diène N., La dynamique du principe de l’imputabilité dans le droit pénal canonique, Romae 1996.
García Barberena T., Comentarios al Código de Derecho Canónico, vol. 4: Cánones 1999–2414, Madrid 1964.
Hendriks J., Canone 128: riparazione del danno. Obblighi e responsabilità del Vescovo diocesano, „Ius Ecclesiae” 15 (2003) nr 2, s. 427–457.
Klimczak J., Czapliński M., Efektywność karania za przestępstwa przepołowione na przykładzie kradzieży, Warszawa 2017, s. 11–12, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/08/kolor_IWS_Czapli%C5%84ski-M.-Klimczak-J._Efektywno%C5%9B%C4%87-karania-…-na-przyk%C5%82adzie-kradzie%C5%BCy.pdf (16.03.2020).
Latini I., Iuris criminalis philosophici summa lineamenta, Taurini 1924.
Lempa F., Przestępne nadużycie władzy kościelnej w prawie powszechnym Kościoła łacińskiego, Lublin 1991.
Litwiński P., Barta P., Komentarz do art. 91 w: P. Litwiński, P. Barta, M. Kawecki, Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, red. P. Litwiński, Warszawa 2018, s. 884–888.
Litwiński P., Barta P., Kawecki M., Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, red. P. Litwiński, Warszawa 2018.
Liuzzi F., Abuso, w: Enciclopedia Cattolica, a cura di P. Paschini, vol. I, Città del Vaticano 1948, koll. 154–156.
Marzoa À., Sanciones disciplinares y penas canónicas, „Ius Canonicum” 28 (1988), s. 181–196.
Marzoa À., Komentarz do kan. 1389, w: Comentario exegético al código de Derecho Canónico, ed. À. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocaña, Pamplona 2002, vol. 4/1, s. 561–563.
Michiels G., De delictis et poenis. Commentarius Libri V Codicis Juris Canonici, vol. 1: De delictis. Canones 2195–2213, Parisiis 1961.
Millot G., La négligence dans l’exercice des charges. Approche en droit canonique penal, Roma 2014.
Miras J., Canosa J., Baura E., Compendio di diritto amministrativo canonico, Roma 2009.
Miziński A., Status prawny adwokata w Kościele łacińskim, Lublin 2011.
Montini G. P., Rimedi penali e penitenze, w: Il processo penale canonico, a cura di Z. Suchecki, Roma 2003, s. 77–96.
Nuovo dizionario di diritto canonico, a cura di S. C. Corral, V. De Paolis, G. Ghirlanda, Cinisello Balsamo 1993.
Papale C., Brevi considerazioni in ordine ai delitti di cui al can. 1389 §§ 1–2, „Antonianum” 83 (2008), s. 451–468.
Pellegrini G.-J., Jus Ecclesiae poenale, vol. 1: De delictis, Neapoli 1962.
Perez-Madrid F., Derecho administrativo sancionador en el ordenamiento canónico, w: Il processo penale canonico, a cura di Z. Suchecki, Roma 2003, s. 383–412.
Pighin B. F., Diritto penale canonico, Venezia 2008.
Il processo penale canonico, a cura di Z. Suchecki, Roma 2003.
Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, a cura di D. Cito, Milano 2005.
Roberti F., De delictis et poenis, vol. 1 – pars I, Romae 1930.
Schouppe J.P., Les procédures administratives face aux dysfonctionnements dans les communautés ecclésiales, „L’Année Canonique” 46 (2004), s. 103–124.
Skonieczny P., La compartecipazione nel delitto canonico: alla ricerca del concetto teorico, Romae 2015.
Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne: część szczególna, Warszawa 2003.
Syryjczyk J., Sankcje w Kościele: część ogólna. Komentarz, Warszawa 2008.
Vitale A., Contributo ad una teoria delle sanzioni nell’ordinamento canonico, „Ephemerides iuris canonici” 18 (1962), s. 234–294; 20 (1964), s. 110–159.
Wernz F. X., Vidal P., Ius Canonicum ad Codicis normam exactum, vol. 7: Ius poenale ecclesiasticum, Romae 1937.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne: część ogólna, Kraków 2010.
Žužek I., Bipartizione o tripartizione dei „christifideles” nel CIC e nel CCEO, „Apollinaris” 67 (1994), s. 63–87.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
