Spór o obsadę stanowiska opata komendatoryjnego na Łysej Górze w okresie bezkrólewia po śmierci Jana III Sobieskiego w świetle korespondencji nuncjusza Giovanniego Antonio Davii
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.656Klíčová slova:
opactwo Święty Krzyż, opat komendatoryjny, nuncjusz DaviaAbstrakt
Jedną ze spraw, która przez wiele lat, poczynając od schyłku XVI wieku, powodowała zadrażnienia stosunków pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą, była sprawa nominacji na opactwa komendatoryjne, gdzie królowie zazdrośnie strzegli swoich przywilejów nominacyjnych. Drugim czynnikiem wywierającym wpływ na przebieg konfliktu była opinia szlachecka, zależna jednak w dużej mierze od decyzji królewskich. Zależność ta natomiast znikała w okresach interregnum i dlatego interesujące było prześledzenie na przykładzie sporów o obsadę godności opata w benedyktyńskim opactwie na Świętym Krzyżu, jak wyglądał ten spór w czasach, gdy decyzje leżały wyłącznie w rękach szlachty. Przebieg konfliktu o obsadę opactw w czasie bezkrólewia po śmierci Jana III Sobieskiego wskazuje, że szlachta nie zachowała niezależności w tym sporze, a miejsce króla zajęli ambitni magnaci forujący do godności opackich swoich krewnych i popleczników. Kluczowe było tu przekonanie do swoich racji sejmików szlacheckich, jak również zdobycie przychylności senatu, a później sejmu konwokacyjnego, który dla uczynienia zadość ich ambicjom nie wahał się nawet postawić pod znakiem zapytania wzajemnych relacji z Rzymem.
Reference
Archivio Segreto Vaticano, Rkps Segreteria di Stato, Polonia 118.
Acta Nuntiaturae Polonae. T. 37: Giovanni Antonio Davia (1696–1700). Vol. 1: (13 II 1696 – 28 XII 1696). Ed. A. Kęder. Cracoviae 2004.
Acta Nuntiaturae Polonae. T. 37: Giovanni Antonio Davia (1696–1700). Vol. 2: (23 VI 1696 – 18 V 1697). Ed. A. Kęder. Cracoviae 2010.
Mirecki Ch., Protestatio… Ac aliorum nonnulorum Monachorum facta contra electionem D. Wuyhowski, facta in actis Nuntiaturae die prima et decima Februarii 1690. Cracoviae [1690].
Volumina legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego. T. 1–2, 6. Petersburg 1859, 1860.
Jastrzębski J. OMI, Klasztor Świętego Krzyża na Łyścu. Kielce 1983.
Kanior M. OSB, Rola ojca Stanisława Krzysztofa Mireckiego, opata świętokrzyskiego w powstaniu Polskiej Kongregacji Benedyktyńskiej Świętego Krzyża. W: Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej. Pod red. ks. D. Olszewskiego, R. Gryza. Kielce 2000, s. 125–137.
Kęder W., Stolica Apostolska wobec Rzeczypospolitej w okresie konfederacji barskiej 1767–1773. Opole 2006.
Pastor L. von, Storia dei papi dalla fine del Medio Evo. Compilata col sussidio dell’archivio segreto pontificio e di molti altri archivi. Vol. 14: Storia dei papi nel periodo dell’Assolutismo dall’elezione di Innocenzo X sino alla morte di Innocenzo XII (1644–1700). Pars 2: Innocenzio XI, Alessandro VIII, Innocenzio XII (1676–1700). Przeł. P. Cenci. Roma 1932.
Stažení
Publikováno
Číslo
Sekce
Licence
Copyright (c) 2014 Wojciech Kęder
Tato práce podléhá licenci na základě Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autor prohlašuje, že mu přináleží autorská práva k dílu a že nejsou omezena v rozsahu spadajícím pod toto prohlášení a že je dílo originální a nenarušuje autorská práva jiných osob.
Autor povoluje Papežské univerzitě Jana Pavla II. v Krakově bezplatné, nevýhradní a časově neomezené využívání díla, tedy:
- záznam a reprodukci: vytváření exemplářů díla tiskařskou, reprografickou technikou, magnetickým záznamem a digitální technikou;
- obchodování s originálem nebo exempláři, na nichž bylo dílo zaznamenáno (uvedení do obratu, zapůjčení nebo nájem originálu nebo exemplářů, veřejné vystavování, zobrazování a také veřejné zpřístupňování díla tak, aby k němu mohl mít každý přístup na místě a v čase, který si vybere);
- začlenění díla do kolektivního díla;
- poskytnutí sublicence Papežskou univerzitou Jana Pavla II. v Krakově Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Papežská univerzita Jana Pavla II. v Krakově zpřístupňuje dílo na platformě časopisu patřící vysoké škole, na základě licence Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tím také opravňuje všechny zájemce k využití díla za následujících podmínek:
- bude uveden autor a název díla,
- bude uvedeno místo publikování (název časopisu a internetová adresa na původně publikované dílo),