„Chrześcijańska krucjata” w Chinach. Tajpingowie w świetle relacji Johna Scartha

Autor

  • Piotr Popiołek Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

DOI:

https://doi.org/10.15633/ochc.2979

Słowa kluczowe:

Tajpingowie, chrześcijaństwo w Chinach, Chiny, kolonializm, misje, powstanie

Abstrakt

 W artykule zostaje poruszona kwestia religii tajpingów w oparciu o pracę Johna Scartha z 1860 roku, czyli jeszcze przed klęską odniesioną przez Hong Xiuquana. Jest to specyficzne ujęcie tematu, z tego względu, że autor nie ukrywa się z sympatią w stosunku do przedstawicieli tego ruchu. Stoi on w kontrze do dominującej wówczas narracji przedstawiającej tajpingów jako rewolucjonistów i bandytów. Do teraz ten obraz jest często obecny, marginalizując przy tym rolę religii w ich ruchu lub przedstawiając ją w przerysowany sposób jako dziwaczną synkretyczną religię. Scarth łagodzi ten przekaz, skupiając się przede wszystkim na chrześcijańskich korzeniach tej doktryny, obalając przesądy oraz wyjaśniając nieporozumienia. Nie ma jednak wątpliwości, że jego życzliwa postawa często ma związek z niewiedzą na temat szczegółów teologii tajpingów. Obraz, który przedstawia, łączy się z jego specyficzną wizją soteriologii i działania Boga w ludzkiej historii. W tym kontekście rewolucja Hong Xiuquana miała rangę nie tylko polityczną i niepodległościową w stosunku do Mandżurów, ale była to rewolucja religijna, obalająca władzę legitymizującą bałwochwalstwo.

Bibliografia

Callery J.-M., Melchior Y., History of the insurrection in China: with notices of the Christianity, creed, and proclamations of the insurgents, New York 1853.

Edkins J., Religious Condition of the Chinese, London 1859.

Huc M., The Chinese Empire: Forming a Sequel to Recollections of a Journey Through Tartary and Thibet, vol. 2, transl. P. Sinnett, London 1855.

Kilcourse C. S., Taiping Theology. The Localization of Christianity in China, 1843–1864, Nottingham 2016.

Lutz J. G., Opening China. Karl F. A. Gützlaff And Sino-Western Relations, 1827–1852, Cambridge 2008.

Meadows T. T., The Chinese and Their Rebellions: Viewed in Connection with Their National Philosophy, Ethics, Legislation, and Administration. To which is Added, an Essay on Civilization and Its Present State in the East and West, London 1856.

Mullins M. R., Christianity Made in Japan. A Study of Indigenous Movements, Honolulu 1998.

Platt S. R., Autumn in the Heavenly Kingdom: China, the West, and the Epic Story of the Taiping Civil War, New York 2012.

Reilly T. H., The Taiping Heavenly Kingdom: Rebellion and the Blasphemy of Empire, Seattle 2014.

Scarth J., Twelve years in China: The people, the rebels, the mandarins, Edinburgh 1860.

Schereschewsky S. J., On Board the Cowper, Saturday, March 9th, 1861, „The Spirit of Missions” July 1861, s. 211.

Spence J. D., God’s Chinese Son. The Taiping Heavenly Kingdom of Hong Xiuquan, New York 1996.

Pobrania

Opublikowane

2019-02-25

Numer

Tom 10 (2018)

Dział

Artykuły

Licencja

Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
  • utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
  • nie będą tworzone utwory zależne.