Katalog kardynałów, patriarchów, arcybiskupów i biskupów obecnych na IV soborze laterańskim w 1215 roku. Jeszcze jedna próba identyfikacji osób
DOI:
https://doi.org/10.15633/ochc.3898Słowa kluczowe:
sobór laterański IV (1215), papież Innocenty III, katalog biskupów, historia Kościoła katolickiego, historia PolskiAbstrakt
Katalog kardynałów, patriarchów, arcybiskupów i biskupów obecnych na IV soborze laterańskim w 1215 roku. Jeszcze jedna próba identyfikacji osób. W roku 1215 miał miejsce sobór laterański IV zwołany przez papieża Innocentego III (1198–1216). Był on niezwykle ważny, bo wytyczono na nim wielkie kierunki kościelnego duszpasterstwa na trzysta następnych lat. Na sobór przybyło ponad 400 biskupów niemal z całej Europy, także z Polski. Byli obecni również przedstawiciele Orientu. Niniejszy artykuł traktuje o uczestnikach tego soboru. Jest kolejną próbą identyfikacji kardynałów, patriarchów, arcybiskupów i biskupów obecnych na Lateranie w 1215 roku. Praca może być przycznkiem do dalszych badań nad historią Kościoła średniowiecznego w Europie i w Polsce.
Bibliografia
Źródła
Annuario Pontificio, Città del Vaticano 2011.
Dokumenty soborów powszechnych, t. 2 (869–1312), oprac. A. Baron i H. Pietras, Kraków 2007.
Innocenty III, List zwołujący Sobór Laterański IV „Vineam Domini Sabaoth”, w: Dokumenty soborów powszechnych, t. 2 (869–1312), oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 214–219.
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), Kronika polska, przekł. i oprac. B. Kürbis, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996.
Literatura
Bagliani A. P., Kościół rzymski od Innocentego III do Grzegorza X (1198–1276), w: Historia chrześcijaństwa, t. 5: Ekspansja Kościoła rzymskiego 1054–1274, red. A. Vauchez, Warszawa 2001, s. 441–482.
Balzer O., Pisma pośmiertne. Studyum o Kadłubku, t. 1 i 2, Lwów 1934–1935.
Baran-Kozłowski W., Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199–1219). Działalność kościelna i polityczna, Poznań 2005.
Baran-Kozłowski W., Skład polskiej delegacji na obrady Soboru Laterańskiego IV, „Kwartalnik Historyczny” 110 (2003), s. 15–20.
Bautz F. W., Albrecht II, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t.1, Hamm 1975, s. 91–92.
Beatson R., A political index to the histories of Great Britain & Ireland or, a complete register of the hereditary honours, public offices, and persons in office, from the rarliest periods to the present time, vol. 1, London 1806.
Bécheau F., Historia soborów, Kraków 1998.
Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 1–39, Hrsg. T. Bautz, Hamm 1975 – Nordhausen 2018.
Bylina S., Ruchy heretyckie w średniowieczu. Studia, Wrocław 1991.
Casadio P., Andechs – Merania (di) Bertoldo, patriarca di Aquileia, w: Nuovo Liruti. Dizionario biografico dei Friulani. Il Medioevo A–I, a cura di C. Scalon, Udine 2006, s. 109–119.
Dola K., Wawrzyniec, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, s. 300–301.
Dyl J., Henryk Kietlicz, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz, Lublin 1993, s. 713–715.
Dyl J., Sobory powszechne w drugim tysiącleciu chrześcijaństwa, Tarnów 1997.
Encyklopedia katolicka, t. 1–20, Lublin 1989–2014.
Encyklopedia Kościoła, t. 1 i 2, opr. F. L. Cross i E. A. Livingstone, Warszawa 2004.
Feige P., S., Stephan da, w: Lexikon des Mittelalters, t. 7, München 2002, s. 1903–1904.
Fijałek J., Ustalenie chronologii biskupów włocławskich, Kraków 1894.
Foreville R., Latran I, II, III et Latran IV, Paris 1965.
Gallia Christiana, in provincias ecclesiasticas distributa, qua series et historia archiepiscoporum, episcoprum et abbatum Franciae vicinarumque ditionum ab origine Ecclesiarum ad nostra tempora deducitur, & probatur ex authenticis Instrumentis ad calcem appositis, Paris 1715–1785 (t. 1–13), 1856–1865 (t. 14–16).
Garcia y Garcia A., Lateran, Kozilien, w: Lexikon der Kirchengeschichte, t. 1, red. B. Steimer, Freiburg 2001.
Gąsiorowski A., Kietlicz Henryk, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1983, s. 331–332.
Gerlich A., S. II., w: Lexikon des Mittelalters, t. 7, München 2002, s. 1866–1867.
Gigilewicz E., Wincenty Kadłubek, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, s. 657–658.
Grodecki R., Mistrz Wincenty, biskup krakowski (zarys biograficzny), „Rocznik Krakowski” 19 (1923), s. 30–61.
Härtel R., Folchero da Erla, patriarca di Aquileia, w: Nuovo Liruti. Dizionario biografico dei Friulani. Il Medioevo A-I, a cura di C. Scalon, Udine 2006, s. 324–333.
Hellmann M., A. I., w: Lexikon des Mittelalters, t. 1, München 2002, s. 285–286.
Hierarchia catholica medii aevi, sive Summorum pontificum, S. R. E. cardinalium, ecclesiarum antistitum series ab anno 1198 usque ad annum 1431 perducta e documentis tabularii praesertim Vaticani collecta, digesta, edita per Conradum Eubel, ed. 2, Monasterii 1913.
Hilsch P., A., w: Lexikon des Mittelalters, t. 1, München 2002, s. 603.
Hilsch P., Der Kampf um die Libertas ecclesiae im Bistum Prag, w: Bohemia Sacra. 1000 Jahre Christentum in Böhmen, Hrsg. F. Seibt, Düsseldorf 1974, s. 295–306.
Historia Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, t. 2, z. 1, oprac. T. Silnicki, Kraków 1939.
Jakubowski W., Solarczyk M., Organizacja Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach polskich od X do XXI wieku. Informatorium historyczne, Warszawa–Olsztyn 2011.
Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Sandomierz 2013.
Karwowski S., Biskupi poznańscy z XII i początku XIII wieku, [brak roku i miejsca wydania].
Keller J., Sobory powszechne w średniowieczu, w: Katolicyzm średniowieczny, red. J. Keller, Warszawa 1977, s. 133–137.
Kętrzyński S., Wiadomość o udziale Polski w IV Soborze Lateraneńskim, „Przegląd Historyczny” 3 (1906) nr 1, s. 139–142.
Kłoczowski J., Solus de Polonia… Polacy na soborach powszechnych XII–XIII wieku, w: Cultus et cognitio. Studia z dziejów średniowiecznej kultury, red. S. K. Kuczyński, T. Lalik, Warszawa 1976, s. 259–265.
Koller H., E. II., w: Lexikon des Mittelalters, t. 3, München 2002, s. 1521–1522.
Kölzer T., Innozenz III, w: Lexikon der Päpste und des Papsttums, Hrsg. B. Steimer, Freiburg 2001, s. 157–161.
Kozłowska-Budkowa Z., Barto, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, red. W. Konopczyński, Kraków 1935, s. 319.
Krabbo H., Die deutschen Bischöfe auf dem vierten Laterankonzil 1215, „Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken“ 10 (1907), s. 275–300.
Kracik J., Ryś G., Dziesięć wieków diecezji krakowskiej, Kraków 1998.
Krzywiak L., Wincenty zw. Kadłubkiem, w: Słownik biograficzny historii Polski, t. 2, red. J. Chodera i F. Kiryk, Wrocław–Warszawa–Kraków 2005, s. 1633.
Kürbis B., V. Kadłubek, w: Lexikon des Mittelalters, t. 8, München 2002, s. 1700–1701.
Ladero Quesada M. A., R. Jiménez de Rada w: Lexikon des Mittelalters, t. 7, München 2002, s. 930–931.
Lalou E., R., w: Lexikon des Mittelalters, t. 7, München 2002, s. 898.
Lexikon des Mittelalters, t. 1–9, Hrsg. G. Avella-Widhalm, L. Lutz, R. Mattejiet, U. Mattejiet, München 2002.
Luchaire A., Innocent III. Le concil de Latran et la réforme de l’Église, Paris 1908.
Luchaire A., Un document retrouvé, „Journal des Savants” (publié sous les auspices de l’Institut de France) 10 (1906), s. 557–568.
Luchaire Achille, w: Britannica. Edycja polska, t. 24, Poznań 2001, s. 54.
Machilek F., Reformorden und Ordensreformen in den böhmischen Ländern vom 10. bis 18. Jahrhundert, w: Bohemia Sacra. 1000 Jahre Christentum in Böhmen, Hrsg. F. Seibt, Düsseldorf 1974, s. 63–80.
Maciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180–1320, Kraków–Bydgoszcz 2003.
Madey J., Kadłubek, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 3, Hrsg. F. W. Bautz, Herzberg 1992, s. 921–922.
Minnerath R., Sobory, Warszawa 2004.
Mistrz Wincenty Kadłubek pierwszy uczony polski – w 750-lecie śmierci, „Studia Źródłoznawcze” 20 (1976), s. 3–140.
Mistrz Wincenty Kadłubek. Człowiek i dzieło, pośmiertny kult i legenda, red. K. R. Prokop, Kraków 2001, s. 13–124.
Modzelewska B., Maronicki Kościół, w: Encyklopedia katolicka, t. 11, red. E. Ziemann, Lublin 2006, s. 1428.
Moroni G., Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica, t. 1–103, Venezia 1840–1861.
Morris C., Monarchia papieska. Dzieje Kościoła zachodniego w latach 1050–1250, Kęty 2015.
Müllerowa L., Skarbek J., Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 1986.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
Pater J., Poczet biskupów wrocławskich, Wrocław 2000.
Peppermüller R., R. de Courson, w: Lexikon des Mittelalters, t. 7, München 2002, s. 903–904.
Pladevall-Font A., Barca, Aspáreg de la, w: Lexikon des Mittelalters, t. 1, München 2002, s. 1448–1449.
Powell J. M., P. Galvani, w: Lexikon des Mittelalters, t. 6, München 2002, s. 1861.
Prokop K. R, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999.
Prokop K. R., Arcybiskupi gnieźnieńscy w Tysiącleciu, Kraków 2000.
Reinhardt K., Langton, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 4, Hrsg. T. Bautz, Herzberg 1992, s. 1127–1130.
Ryś G., Kościół a państwo w średniowieczu. Istota sporu, „Analecta Cracoviensia” 25 (1993), s. 419.
Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001.
Seppelt F. K., Löffler K., Dzieje papieży od początków Kościoła do czasów dzisiejszych, t. 2, red. W. L. Babicz, Poznań 2000, s. 85–95.
Series episcoporum ecclesiae catholicae, quotquot innotuerunt a beato Petro Apostolo. A multis adjutus edidit P. Pius Bonifacius Gams O.S.B., Ratisbonae 1873.
Silnicki T., Rola dziejowa Kościoła polskiego na Śląsku w wiekach XI–XIII, Katowice 1935.
Silnicki T., Sobory powszechne a Polska, Warszawa 1962.
Smith D. M., L., Stephen w: Lexikon des Mittelalters, t. 5, München 2002, s. 1703–1704.
Stabińska J., Mistrz Wincenty, Kraków 1973.
Szymaniak M., Biskup płocki Gedko (1206–1223). Działalność kościelno-polityczna na tle procesu emancypacji Kościoła polskiego spod władzy książęcej, Toruń 2007.
Szymański J., Wincenty, w: Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, t. 2, red. R. Gustaw, Poznań–Warszawa–Lublin 1972, s. 522–529 (bibiografię opracował R. Gustaw: s. 529–540).
Śmigiel K., Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, Poznań 2002.
Tangl G., Die Teilnehmer an den allgemeinen Konzilien des Mittelalters, Darmstadt 1969.
Tymieniecki K., Henryk zwany Kietlicz, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, red. K. Lepszy, Wrocław–Warszawa–Kraków 1960–1961, s. 415–417.
Ughelii F., Italia Sacra sive de episcopis Italiae et insularum adiacentium, t. 1–10, Roma 1644–1662.
Umiński J., Czwarty Sobór Lateraneński i udział w nim Polski (dokończenie), „Przegląd Powszechny” 42 (1925) z. 168, s. 42–69.
Umiński J., Czwarty Sobór Lateraneński i udział w nim Polski, „Przegląd Powszechny” 42 (1925) z. 167, s. 210–234.
Umiński J., Henryk Arcybiskup Gnieźnieński, zwany Kietliczem (1199–1219), Lublin 1926.
Wałkówski A., Czy w latach 1201–1233 diecezją lubuską rządziło dwóch biskupów o imieniu Wawrzyniec?, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2 (1995), s. 31–40.
Wałkówski A., Wawrzyniec biskup lubuski. Szkic biograficzny, „Studia Paradyskie” 14 (2004), s. 203–229.
Wałkówski A., Wawrzyniec, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, s. 301.
Weiss A., Studia kościelnohistoryczne, t. 1: Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Lublin 1977.
Werner J., Nachlese aus Zürcher Handschriften, „Neues Archiv der Gesellschaft für Ältere Deutsche Geschichtskunde zur Beförderung einer Gesamtausgabe der Quellenschriften deutscher Geschichten des Mittelalters“ 31 (1906), s. 575–593.
Wrzeszcz M., Ferns, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. P. Hemperek, Lublin 1989, s. 137–138.
Wyrozumski J., Pontyfikat arcybiskupi i reformy Henryka Kietlicza, w: 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 97–105.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
