Epistolography convention and directness of expression in Jan III Sobieski’s letters to Marysieńka
DOI:
https://doi.org/10.15633/r.2446Keywords:
Jan III Sobieski, Marysieńka, Maria Kazimiera d’Arquien, letters, directness of expression, love letters, king of Poland, baroque, epistolography convention, history of literature, correspondence, literary studiesAbstract
The article recounts about Jan III Sobieski’s epistles from 1655–1683 which were written to his wife Maria Kazimiera d’Arquien. The division of listing’s model, which was made by Robert Ganszyniec, and the framing of letters’ type according to Stefania Skwarczyńska were taken as a basis in creation of interesting epistolographic convection category typical for Sobieski. Furthermore the text reveals the manner in which Sobieski reaches a directness of the statements as well as the themes which dominate in his letters and the way of taboo implementation. However, the article does not present the letters in detachment with historical and socio-cultural reality. The correspondence of Jan and Maria Sobieski is not only an evidence of great love but also reveals historical events from the participants’ perspective with signs of baroque. The article includes many citations from epistles written by Jan III Sobieski in order to present the reader the discussed issues sufficiently. It also presents the stand of the most accomplished literary historians such as Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski or Leszek Kukulski.References
Boy-Żeleński T., Marysieńka Sobieska, Warszawa 1976.
Ganszyniec R., Polskie listy miłosne dawnych czasów, Kraków 1925.
Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Wrocław 1982.
Hernas C., Barok, Warszawa 1973.
Historia, red. A. Friszke, E. Król, Warszawa 2004.
Konopczyński W., Od Sobieskiego do Kościuszki, Kraków 1921.
Korniłłowicz N., Motywy heroizmu i miłości w literaturze polskiej XVII wieku, „Pamiętnik Literacki” 73 (1982) z. 1/2.
Krzyżanowski J., Historia literatury polskiej, Warszawa 1974.
Kukulski L., Listy do Jana Sobieskiego, Warszawa 1966.
Kukulski L., Sobieski epistolograf, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, red. M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski, Warszawa 1968.
Listy Krzysztofa Opalińskiego do brata Łukasza, red. R. Pollak, Wrocław 1957.
Maciejewska I., Erotyka jako temat wyznań w barokowym liście miłosnym. Próby przełamywania tabu, „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej” 18 (2012).
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 11, red. H. Zgółkowa, Poznań 1997.
Ryszkiewicz M., List w „interesownej” i „nieinteresownej” odmianie dzieła literackiego, „Annales UMCS” XXII (2004) sectio FF.
Sajkowski A., Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty, Poznań 2007.
Sajkowski A., Staropolska miłość. Z dawnych listów i pamiętników, Poznań 1981.
Selwach G., „Teoria listu”, Stefania Skwarczyńska, na podstawie lwowskiego pierwodruku opracowali Elżbieta Feliksiak i Mariusz Leś, Białystok 2006 : [recenzja], „Pamiętnik Literacki” 101 (2010) z. 2.
Skwarczyńska S., Listy Sobieskiego do Marysieńki jako zjawisko kulturalne i literackie, „Ruch Literacki” 11 (1936).
Skwarczyńska S., Teoria listu, Lwów 1937.
Skwarczyńska S., Wstęp do nauki o literaturze, t. 3, Warszawa 1965.
Sobieski J., Listy do Marysieńki, red. L. Kukulski, Warszawa 1970.
Stomma L., Życie seksualne królów Polski i inne smakowitości, Warszawa 2002.
Wiśniewska H., Zachowania grzecznościowe w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego, „Pamiętnik Literacki” 91 (2000) z. 3.
Zemek W., Listy a literatura: korespondencja Stanisława Lema z Michałem Kandlem, Kraków 2009.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
