Παρρησία Szawła w Damaszku i Jerozolimie
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.4182Słowa kluczowe:
Παρρησία, παρρησιάζομαι, odwaga, śmiałość, głoszenie, Szaweł, Paweł, Dzieje ApostolskieAbstrakt
Greckie terminy παρρησία i παρρησιάζομαι nabrały wielkiego znaczenia w Atenach w VI w. przed Chr. Określano nimi prawo wolnego obywatela do przemawiania na Zgromadzeniu Ludowym. Był on zobowiązany do mówienia prawdy nawet za cenę prześladowania. Pojęcia te funkcjonowały również w sferze prywatnej i w filozofii. Chętnie korzystali z nich autorzy Pisma Świętego (w Dz występują 11 razy). W rozdziale dziewiątym Dziejów Apostolskich św. Łukasz za pomocą czasownika παρρησιάζομαι opisuje postawę nawróconego Szawła, który głosi słowo Boże w Damaszku i Jerozolimie. Pomimo trudności, jakie się pojawiają, niczego nie zmienia w orędziu Ewangelii. Παρρησία jest charyzmatem, którym obdarowuje człowieka Duch Święty. Jego działanie jest kluczowe dla właściwego zrozumienia powyższych terminów w Dziejach. Dzięki Niemu παρρησία nie jest już przywilejem jedynie wolnych obywateli jak w starożytnych Atenach, ale łaską, która nawet prostych i nieuczonych ludzi uzdalnia do odważnego i śmiałego mówienia o Chrystusie.
Bibliografia
Bartnicki R., Dzieje głoszenia słowa Bożego. Jezus i najstarszy Kościół, Kraków 2015.
Biel S., Paweł z Tarsu na misyjnym szlaku, Kraków 2015.
Chrostowski W., Między synagogą a Kościołem. Dzieje św. Pawła, Kraków 2015.
Dąbrowski E., Dzieje Pawła z Tarsu, Warszawa 1953.
Foucault M., Fearless Speech, Los Angeles 2001.
Fredrickson D.E., ΠΑΡΡΗΣΙΑ in the Pauline Epistles, w: Friendship, Flattery, and Frankness of Speech: Studies on Friendship in the New Testament World, ed. by J. Fitzgerald, Leiden 1996, s. 163–183.
Gnilka J., Paweł z Tarsu, Kraków 2001.
Grün A., Drogi ku wolności, Kraków 1999.
Haręzga S., Biblijna parresia i jej aktualność w świetle encykliki „Redemptoris missio”, „Ateneum Kapłańskie” 84 (1992), t. 118, z. 2, s. 293–306.
Hesemann M., Paweł z Tarsu. Archeolodzy tropem Apostoła Narodów, Poznań 2015.
Lamelas I.P., Parresia męczenników – odwaga w wyznawaniu wiary, „Communio. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny” 23 (2003), nr 5 (137), s. 35–50.
Marrow S.B., Parrhesia and the New Testament, „The Catholic Biblical Quarterly” 44 (1982), s. 431–446.
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2006.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 3, Systemy epoki hellenistycznej, Lublin 2010.
Rosik M., Duch Święty – źródło odwagi w głoszeniu słowa zbawienia (Dz 4,23–31), „Verbum Vitae” 2 (2002), s. 151–164.
Rosik M., Kościół a Synagoga (30–313 po Chr.) na rozdrożu, Wrocław 2016.
Schlier H., παρρησία, παρρησιάζομαι, w: Theological Dictionary of the New Testament, eds. G. Kittel, G. Friedrich, vol. 5, Grand Rapids 1967, s. 871–886.
Spicq C., Theological Lexicon of the New Testament, trans. and ed. by J.D. Ernest, CD, Peabody 1994. Electronic text hypertexted and prepared by OakTree Software, Inc. Version 3.1.
Strękowski S., Wolność (parrhesia) jako ostateczne odbudowanie podobieństwa Bożego w człowieku według św. Grzegorza z Nyssy, „Studia Ełckie” 8 (2006), s. 205–218.
Unnik W.C. van, The „Book of Acts”: The Confirmation of the Gospel, „Novum Testamentum” 4 (1960), s. 26–59.
Winter S. C., ΠΑΡΡΗΣΙΑ in Acts, w: Friendship, Flattery, and Frankness of Speech: Studies on Friendship in the New Testament World, ed. by J. Fitzgerald, Leiden 1996, s. 185–202.
Wronka S., Odwaga w Nowym Testamencie, „Materiały Homiletyczne” 290 (2015), Kraków 2014, s. 49–59.
Wróblewski W., Rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego w Atenach w wieku VI i V przed Chrystusem, Toruń 2004.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Dariusz Nawara
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
