Dwa bieguny katolickiej pedagogiki. Ks. dr hab. Jan Ślósarz i Jacek Woroniecki OP
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.3644Słowa kluczowe:
ks. Jan Ślósarz, o. Jacek Woroniecki, pedagogika, kary, zachęty, LwówAbstrakt
Na gruncie socjologii interpretatywnej można stwierdzić, że biografie ks. dr. hab. Jana Ślósarza (1850–1917) i o. Jacka Woronieckiego (1878–1949) bardzo się różnią, ale też wykazują podobieństwa. Pierwszy pochodził z ubogiej wiejskiej rodziny, drugi był arystokratą. Żyli w czasach podobnych napięć społeczno-politycznych, wojen i ideologii: bolszewizmu, komunizmu, stalinizmu, nazizmu. Obaj byli związani z Lwowem i przez pewien czas trudnili się edukacją – ks. Ślósarz uczył w gimnazjach i na Uniwersytecie Lwowskim, a o. Woroniecki współzakładał Katolicki Uniwersytet Lubelski, był jego rektorem i wykładał w dominikańskich kolegiach. Ich główne książki służyły katolikom jako pedagogiczne przewodniki. Obaj formułowali w nich etyczne wskazówki, jak zachowywać się w trudnych, codziennych sytuacjach. Ksiądz Ślósarz pisał o grożących karach, odwołując się do doktryny Soboru Watykańskiego I. Natomiast o. Woroniecki pokazywał wzory i zachęcał do ich naśladowania katolicką inteligencję, uprzedzając ustalenia Soboru Watykańskiego II. W każdych czasach katolicka pedagogika – jak każda inna – wymaga zarówno odwoływania się do przestróg, jak i do stosowania zachęt.
Bibliografia
Augustynowicz A., Autoportret, http://www.kultura.malopolska.pl/record/-/record/aggregated97051/0/0/12/2/5/importDate/desc?query=MEGA:%22Augustynowicz%20A%22%20AND%20flag:%22hasmedia%22?p_auth=47CvcLRs
(13.08.2018).
Bardel M. ks., Z Krasnobrodu przez obozy i obczyznę do rodzinnych stron, Lublin 1994.
Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, Warszawa 1992.
BP KEP, Patron na czasy trudne – abp Zygmunt Szczęsny Feliński, https://kosciol.wiara.pl/doc/491079.Patron-na-czasy-trudne-abp-Zygmunt-Szczesny-Felinski (15.07.2018).
Człowiek – moralność – wychowanie. Życie i myśl Jacka Woronieckiego OP, red. J. Gałkowski, M. L. Niedziela OP, Lublin 2000.
Czyżewski M., Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 9 (2013) nr 4, s. 14–27.
Eisner L., Ekran demoniczny, przeł. K. Eberhardt, Gdańsk 2011.
Jacek Woroniecki, „Wikipedia. Wolna encyklopedia”, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jacek_Woroniecki (24.10.2017).
Jankun-Dopart M., Film kryminalny, w: Kino gatunków wczoraj i dziś, red. K. Loska, Kraków 1998, s. 97–112.
Jastrzębski K. ks., Ks. dr Jan Ślósarz, Archiwum Parafialne w Węglówce, maszynopis; kopia artykułu: K. Jastrzębski ks., Ś. p. X. Dr. Jan Ślósarz, „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy” 1917 z. 12, s. 522–526.
Juszczyk S., Metoda biograficzna, w: S. Juszczyk, Badania jakościowe w naukach społecznych. Szkice metodologiczne, Katowice 2013, s. 129–134.
Keri 3539 [Ireneusz Drabik], Film nr 6: Kościół pw. Matki Boskiej Anielskiej w Węglówce, 21.02.2013, https://www.youtube.com/watch?v=pXE0FghgIL8&t=23s (1.09.2017).
Kostkiewicz J., O potrzebie pedagogiki katolickiej jako kierunku [specjalności] edukacji uniwersyteckiej, „Pedagogika Katolicka” 2007 nr 1, s. 29–31.
Leśniak K., Dyskusje nad pojęciem i istotą dokumentu fotograficznego, „Quart” 2010 nr 4 (18), s. 83–90.
Lutyński J., Metoda biograficzna i sposoby otrzymywania materiałów w badaniach socjologicznych, w: Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Warszawa–Poznań 1990.
Mały katechizm religii rzymsko-katolickiej przełożył z niemieckiego tekstu Jan Ślósarz, Lwów 1898.
Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012.
Meyer P., Historia sztuki europejskiej, przeł. F. Buhl, J. Ruszczyk, A. Steinborn, Warszawa 1973.
Miłosz C., Wiersze, Kraków 1987.
Nęcki Z., Komunikowanie interpersonalne, Wrocław 1992.
Niedziela M. L. OP, Próba biografii Jacka Woronieckiego OP i jego Wyznania, Lublin 2011.
Niemiecki ekspresjonizm filmowy, red. A. Helman, A. Madej, Katowice 1985.
Olechnicki K., Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Warszawa 2003.
Panofsky E., Ikonografia i ikonologia, przeł. K. Kamińska, w: E. Panofsky, Studia z historii sztuki, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 11–31.
Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2008.
Płażewski J., Język filmu, Warszawa 1982.
Statystyka zakładu. Skład grona nauczycielskiego z końcem roku szkolnego 1894/5, w: Dwudzieste drugie sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1895, Lwów 1895, s. 43–45, http://www.pbc.rzeszow.pl/publication/5009 (29.10.2017).
Ślósarz J. ks., Katechizm religii katolickiej dla młodzieży szkół średnich, Lwów 1897. Fragment: http://ultramontes.pl/grzechy_przeciwko_wierze.htm (19.06.2018).
Ślósarz J. ks., O cenzurach kościelnych i ekskomunikach w szczególny sposób Papieżowi zastrzeżonych, Lwów 1900, http://dlibra.kul.pl/dlibra/docmetadata?id=1670&from=pubindex&dirids=42&lp=587 (12.07.2018).
Ślósarz J. ks., O doktorach nie literatach, „Gazeta Kościelna” 24 (1917) nr 13, s. 150–151.
Uziembło A., Wspomnienia lwowskie, red. D. Maciak. Z fragmentów zestawiła A. Uziembło, „Przegląd Wschodni” 8 (2001) zesz. 2 (26), s. 429–516.
Wołczański J. ks., Ślósarz Jan ks., w: Polski słownik biograficzny, t. LI / 1, zesz. 208, red. A. Romanowski, Warszawa–Kraków 2016, s. 42–43.
Woroniecki J. OP, Katolicka etyka wychowawcza, t. 1: Etyka ogólna, Lublin 1995.
Woroniecki J. OP, Katolicka etyka wychowawcza, t. 2: Etyka szczegółowa. Część 1, Lublin 1995.
Woroniecki J. OP, Katolicka etyka wychowawcza, t. 2: Etyka szczegółowa. Część 2, Lublin 1995.
Wywiad z bratem D. Michalczewskim OP, Kraków, 2.07.1998 [wywiad na temat o. J. Woronieckiego udzielony o. M. L. Niedzieli w Klasztorze OO. Dominikanów w Krakowie, spisany z nagrania przez A. Ślósarz].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
