O wątpliwych podstawach i metodologii humanistów postmodernistycznych
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.4043Słowa kluczowe:
postmodernizm, racjonalizm, irracjonalizm, filozofia współczesnaAbstrakt
Postmodernistyczni humaniści często odwołują się do badań nauk szczegółowych w celu potwierdzenia swoich tez. Powstaje jednak zasadnicze pytanie: czy potrzebują oni szczegółowych nauk, aby potwierdzić swoje badania, czy też jest odwrotnie: uważają, że wszystkie badania nauk szczegółowych wypływają z tez humanistycznych lub kulturowych? Myśliciele postmodernistyczni zakładają tę drugą opcję. Wydaje się również, że owi humaniści nie są w stanie całkowicie pozbyć się racjonalnych terminów i metod, ponieważ one lepiej opisują rzeczywistość. Problem odwoływania się do nauk ścisłych i braku własnych klarownych metod podejmowany jest w prezentowanym tekście na przykładzie prac wybranych myślicieli postracjonalnych.
Bibliografia
Althusser L., Écrits sur la psychanalyse, Paris 1993.
Amsterdamska O., Surely are you joking, Monsieur Latour, „Science, Technology & Human Values” 15 (1990), s. 495–504.
Bauman Z., Etyka ponowoczesna, przeł. J. Bauman, J. Tokarska-Bakir, Warszawa 2012.
Bauman Z., Obcy u naszych drzwi, Warszawa 2016.
Bauman Z., Płynna nowoczesność, przeł. T. Kunz, Kraków 2008.
Baudrillard J., Fatal strategies, trans. P. Beitchman, W. G. Niesłuchowski, w: Semiotext(e), ed. J. Fleming, New York 1990, s. 162–163.
Baudrillard J., The Gulf War Did Not Take Place, trans. & intro. P. Patton, Bloomington 1995.
Baudrillard J., The Illusion of the End, trans. C. Turner, Cambridge, England 1994.
Baudrillard J., The Transparency of Evil: Essays on Extreme Phenomena, trans. J. Benedict, London 1993.
Dąbska I., Irracjonalizm a poznanie naukowe, „Kwartalnik Filozoficzny” 1938 nr 1, s. 83–118.
Dennett D., Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia myślenia, przeł. Ł. Kurek, Kraków 2015.
Dennett D., Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, przeł. B. Stanosz, Warszawa 2008.
Derrida J., Roudinesco É., Pochwała psychoanalizy, przeł. M. Loba, „Literatura na Świecie” 2003 nr 3–4 (380–381), s. 273–308.
Duk A., Flew i Kistevej „poszukiwanie” Boga, „Theofos” 2019 nr 5, s. 38–53.
Duk A., Postmodernizm – od filozofii do mitu?, „Theofos” 2019 nr 5, s. 103–111.
Duk A., Zarys ateizmu postmodernistycznego Zygmunta Baumana, „Theofos” 2020 nr 6, s. 101–119.
Fukuyama F., Koniec historii, przeł. T. Bieroń, Poznań 2000.
Fukuyama F., Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego, przeł. H. Komorowska, K. Dorosz, Warszawa 2000.
Gajewski M., Funkcje i dysfunkcje myślenia irracjonalnego, „Annales UMCS” sec. I (Philosophia-Sociologia) 42, 2 (2017), s. 9–27.
Gingras Y., Un air de radicalisme: Sur quelques tendances récentes en sociologie de la science et de la technologie, „Actes de la recherche en sciences sociales” 1995 no 108, s. 3–17.
Gross P. R., Levitt N., Higher Superstition: The Academic Left and Its Quarrels with Science, Baltimore 1994.
Kleszcz R., O racjonalności, Studium epistemologiczno-metodologiczne, Łódź 1998.
Kristeva J., Sīmeiōtikī: recherches pour une sémanalyse, Paris 1969.
Kristeva J., Vanier J., (Bez)sens słabości: dialog wiary z niewiarą o wykluczeniu, przeł. K. i P. Wierzchosławscy, Poznań 2012.
La Mattrie J. O. de, Człowiek-maszyna, przeł. S. Rudniański, Warszawa 2003.
La Mattrie J. O. de, Dzieła filozoficzne, przeł. M. Skrzypek, Warszawa 2010.
Lacan J., Desire and the interpretation of desire in Hamlet, trans. J. Hulbert, „Yale French Studies” 1977 no. 55/56, s. 11–52.
Lacan J., Of structure as an inmixing of an otherness prerequisite to any subject whatever, trans. A. Lewańska, w: Languages of Criticism and the Sciences of Man, ed. R. Macksay, E. Donato, Baltimore 1970, s. 186–200.
Latour B., A relativistic account of Eistein’s relativity, „Social Studies of Science” 1988 no. 18, s. 3–44.
Latour B., La Science en action. Introduction à la sociologie des sciences, Paris 1989.
Lyotard J.-F., Thébaud J.-L., Just Gaming, University of Minnesota Press 1985 (Theory and History of Literature, 20).
Lyotard J.-F., The postmodern condition: a report on knowledge, transl. G. Bennington, B. Massumi; forew. F. Jameson, Minneapolis 1993; przekład polski: Kondycja ponowoczesna: raport o stanie wiedzy, przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 1997.
Macmillan M., Freud oceniony. Analiza krytyczna dzieła, przeł. M. Zagrodzki, Kraków 2007.
Milner J.-C., L’æuvre claire, Paris 1995.
Popper K. R., Nędza historycyzmu, przeł. S. Amsterdamski, Warszawa 1999.
Smith D., Zygmunt Bauman: Prophet of Postmodernity, Cambridge 1999.
Sokal A., Bricmont J., Modne bzdury: o nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2004.
Stachowski R., Historia współczesnej myśli psychologicznej, Warszawa 2000.
Stróżewski W., Istnienie i sens, Kraków 1994.
Szmyd J., Myślenie i zachowanie nieracjonalne, Katowice 2012.
Tatarkiewicz W., O niektórych postaciach racjonalizmu XVII i XVIII w., w: W. Tatarkiewicz, Droga do filozofii i inne rozprawy filozoficzne, Warszawa 1971, s. 109–115.
Netografia:
Derrida J., Różnicość, http://bb.ph-f.org/przeklady/derrida_roznicosc.pdf (21.06.2019).
Jean François Lyotard, https://plato.stanford.edu/entries/lyotard/#JustLighPostCond (21.09.2018).
Nowak A., Przeciwko „filozofii” pogardy i nienawiści, https://wpolityce.pl/spoleczenstwo/363571-przeciwko-filozofii-pogardy-i-nienawisci (22.10.2017).
Oko D., Na czym polega wielkie kłamstwo genderyzmu? Ten wywiad po porostu trzeba przeczytać!, https://niezalezna.pl/281208-na-czym-polega-wielkie-klamstwo-genderyzmu-ten-wywiad-po-prostu-trzeba-przeczytac (24.07.2019).
Postmodernizm, http://www.ptta.pl/pef/pdf/p/postmodernizm.pdf (2010–2021).
Potrącił 77-latkę na pasach?, https://wpolityce.pl/spoleczenstwo/451709-potracil-kobiete-na-pasach-co-z-tego-najsztub-uniewinniony (21.06.2019).
Racjonalizm, http://www.ptta.pl/pef/pdf/r/racjonalizm.pdf (2010–2021).
https://www.kongreskobiet.pl/pl-PL/news/show/gender_studies_w_polsce (24.02.2014).
https://slw.univie.ac.at/studieren/masterstudien/gender-studies-master/(23.11.2020).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
