Dzieje fundacji kościoła karmelitów trzewiczkowych w Woli Gułowskiej
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.2086Słowa kluczowe:
karmelici trzewiczkowi, Wola Gułowska, KrasińscyAbstrakt
W roku 1633 Ludwik Krasiński († po 1644) uzyskał zgodę biskupa krakowskiego Jana Alberta Wazy na założenie w miejscowości Wola Gułowska, której był właścicielem, klasztoru karmelitów trzewiczkowych. Fundacja konwentu karmelitów z dala od uczęszczanych szlaków komunikacyjnych nawiązywała do idei i pustelniczej duchowości zakonu. Konwent w Woli Gułowskiej stał się drugim po Krakowie pod względem liczebności zakonników klasztorem karmelitańskim. Klasztor w Woli Gułowskiej miał charakter formacyjny z nowicjatem i studiami filozoficznymi. Kościół w XVII wieku stał się ważnym sanktuarium maryjnym z otoczonym kultem obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem datowanym na przełom XV i XV wieku.Budowa kościoła rozpoczęta około roku 1659 wymagała ogromnych funduszy. Budowę wspomagali nie tylko Krasińscy, ale i wielu przedstawicieli rodów, właścicieli okolicznych dóbr oraz osoby duchowne, jak kanonicy Michał Krassowski i Mikołaj Firlej. Bazylikowy, trójnawowy kościół był wznoszony przez ponad 100 lat w kilku etapach. Dopiero zgromadzone w XVIII wieku fundusze pozwoliły na ukończenie parawanowej, rokokowej, dwuwieżowej fasady w latach 1770–1780. W połowie XVIII wieku we wnętrzu kościoła wzniesiono ołtarze wykonane przez zakonnych rzeźbiarzy Grzegorza Kaczyrek i Izydora Mastalskiego. Nieznani są natomiast siedemnastowieczni projektanci kościoła ani jego osiemnastowiecznej fasady.
Bibliografia
Primary sources
Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie [AKMK], Acta actorum, decretum, sentarium, erectionum, fundationum…, 1658, vol. 1, sheet 371v.
AKMK, Acta actorum…, 1658, vol. 1, sheet 366–382.
AKMK, Acta episcopolia, 1658, 1659, vol. 59, p. 210.
AKMK, Acta episcopolia, 1659, vol. 59, sheet 382.
Archiwum Karmelitów w Oborach [AKB], Copia consignationis summrum… Conventus Guloviensis, no. 46, sheet 1.
Archiwum Prowincji Karmelitów w Krakowie na Piasku [APKK], Acta et decreta capitulorum generalium, provincialum et diffinitorium, vol. 1, sheet 121.
APKK, Acta et decreta capitulorum generalium, provincialum et diffinitorium, vol. 1, sheet 92.
APKK, Liber actum capitulorum 1603–1667, 19 martii 1645, sessio III.
Boniecki A., Herbarz polski, t. 9, Warszawa 1906.
The church in Wola Gułowska, occasional print from the 17th c.: Historya. Początek miejsca Gułowskiego.
Niesiecki K., Herbarz polski, vol. 8, Lipsk 1841.
Secondary sources
Bąkowa J., Krasiński Ludwik h. Ślepowron, [in:] Polski słownik biograficzny, t. 15/2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, p. 186.
Kolak W., Karmelici, [in:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000.
Kowalczyk J., Architektura sakralna między Wisłą a Bugiem, [in:] Dzieje Lubelszczyzny, t. 6, red. T. Chrzanowski, Lublin 1992.
Kowalczyk J., Architektura, [in:] Sztuka polska. Późny barok, rokoko, klasycyzm (XVIII wiek), Warszawa 2016, p. 190–191.
Łabaj Z., Kościół parafialny dawniej karmelitów trzewiczkowych w Woli Gułowskiej, “Roczniki Humanistyczne” 15 (1967) z. 4, p. 96.
Rolska I., “Miasto ludne i bogate, odpowiednie do walczenia z herezją”. O fundacjach zakonnych w siedemnastowiecznym Lublinie, [in:] Sztuka po Trydencie, red. K. Kuczman, rev. A. Witko, Kraków 2014, p. 277–278.
Rolska I., Firlejowie Leopardzi. Studia nad patronatem i fundacjami artystycznymi w XVI–XVII wieku, Lublin 2009.
Skrabski J., Paolo Fontana nadworny architekt Sanguszków, Tarnów 2007.
Zdziarska Z., Kościół i klasztor Misjonarzy w Siemiatyczach w pierwszej połowie XVIII wieku, “Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 36 (1991) z. 2, p. 104–110.
Wanat J., Karmelitańska sztuka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, col. 838.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
