Klejnot miasta zaginiony. Zarys dziejów krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych do końca XVI wieku
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.235Słowa kluczowe:
Kraków, kościół, kościół Wszystkich Świętych, historiaAbstrakt
Jeden z najstarszych krakowskich kościołów, kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych wznosił się na skrzyżowaniu ulic Grodzkiej i Franciszkańskiej. Zbudowany w XIII wieku, był prawdopodobnie budowlą zastępczą dla pierwszej krakowskiej parafii, przeniesionej z kościoła św. Trójcy przekazanego dominikanom. Wiadomo, że prawa parafialne posiadał w roku 1327, wtedy też po raz pierwszy dowiadujemy się o zasięgu tej najmniejszej, a zarazem najgęściej zaludnionej krakowskiej parafii. W źródłach wezwanie kościoła pojawia się po raz pierwszy w Żywocie św. Stanisława, po raz kolejny w roku 1278 wymieniony został jako świadek proboszcz Arnold. Interesującym faktem jest, że w kolejnym źródle – spisach świętopietrza z 1325–1327 roku pojawia się już dwóch proboszczów, posiadających osobne uposażenie, oraz nazywanych proboszczami części drewnianej i murowanej. W 1490 roku kościół uzyskał tytuł kolegiaty. Wtedy to zostało zniesione podwójne proboszczowstwo zamienione na dziekanię i preopozyturę. Przy kościele funkcjonowało powołane przez bp. Zbigniewa Oleśnickiego Bractwo Ubogich oraz szkoła parafialna datowana na wiek XIV.
Zachowane przekazy ikonograficzne, w większości sporządzone w okresie postępującej ruiny kościoła, oraz w czasie decyzji o jego rozbiórce ukazują budowlę dwunawową, orientowaną z płasko zakończonym prezbiterium. Do budowli przylegała wieża, zakrystia, skarbiec oraz kaplica, nazywana capella antiqua. Opis wnętrza kościoła pochodzi z wizytacji sporządzonej w 1599 roku na polecenie biskupa krakowskiego Jerzego Radziwiłła.
W związku z decyzją Komitetu Upiększania Miasta kościół został rozebrany w roku 1835. Sprzęty kościelne zostały zlicytowane. Ostatnim jego śladem była wieża, która przetrwała do roku 1840, kiedy to podzieliła losy budowli.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Katarzyna Walczak

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.