Klejnot miasta zaginiony. Zarys dziejów krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych do końca XVI wieku

Autor

  • Katarzyna Walczak Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/fhc.235

Słowa kluczowe:

Kraków, kościół, kościół Wszystkich Świętych, historia

Abstrakt

Jeden z najstarszych krakowskich kościołów, kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych wznosił się na skrzyżowaniu ulic Grodzkiej i Franciszkańskiej. Zbudowany w XIII wieku, był prawdopodobnie budowlą zastępczą dla pierwszej krakowskiej parafii, przeniesionej z kościoła św. Trójcy przekazanego dominikanom. Wiadomo, że prawa parafialne posiadał w roku 1327, wtedy też po raz pierwszy dowiadujemy się o zasięgu tej najmniejszej, a zarazem najgęściej zaludnionej krakowskiej parafii. W źródłach wezwanie kościoła pojawia się po raz pierwszy w Żywocie św. Stanisława, po raz kolejny w roku 1278 wymieniony został jako świadek proboszcz Arnold. Interesującym faktem jest, że w kolejnym źródle – spisach świętopietrza z 1325–1327 roku pojawia się już dwóch proboszczów, posiadających osobne uposażenie, oraz nazywanych proboszczami części drewnianej i murowanej. W 1490 roku kościół uzyskał tytuł kolegiaty. Wtedy to zostało zniesione podwójne proboszczowstwo zamienione na dziekanię i preopozyturę. Przy kościele funkcjonowało powołane przez bp. Zbigniewa Oleśnickiego Bractwo Ubogich oraz szkoła parafialna datowana na wiek XIV.

Zachowane przekazy ikonograficzne, w większości sporządzone w okresie postępującej ruiny kościoła, oraz w czasie decyzji o jego rozbiórce ukazują budowlę dwunawową, orientowaną z płasko zakończonym prezbiterium. Do budowli przylegała wieża, zakrystia, skarbiec oraz kaplica, nazywana capella antiqua. Opis wnętrza kościoła pochodzi z wizytacji sporządzonej w 1599 roku na polecenie biskupa krakowskiego Jerzego Radziwiłła.

W związku z decyzją Komitetu Upiększania Miasta kościół został rozebrany w roku 1835. Sprzęty kościelne zostały zlicytowane. Ostatnim jego śladem była wieża, która przetrwała do roku 1840, kiedy to podzieliła losy budowli.

Pobrania

Opublikowane

2013-12-31

Numer

Dział

Commentationes et dissertationes

Podobne artykuły

1-10 z 313

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.