Karmelici Bosi w kręgu zainteresowań aparatu bezpieczeństwa PRL na terenie województwa krakowskiego w świetle zachowanych sprawozdań kierowanych do MBP i MSW w latach 1947-1970

Abstrakt

W dniu 21 lipca 1944 roku ustawą wydaną przez Krajową Radę Narodową o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego został powołany Resort Bezpieczeństwa Publicznego. Jego zadania i działalność były w całej rozciągłości wzorowane na radzieckim NKWD. Resort ten - wszelkimi środkami – miał chronić „władzę ludową”, zlikwidować opozycję polityczną i zbrojne podziemie, utrwalić nowy system polityczno-społeczno-gospodarczy, rozbić Kościół katolicki i inne związki wyznaniowe. Resortowi podlegała Milicja Obywatelska, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, więzienia oraz obozy pracy. Z dniem 1 stycznia 1945 roku został przekształcony w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. W jego ramach działał w Departamencie V Wydział V, który zajmował się inwigilowaniem Kościoła katolickiego. Reorganizacja Ministerstwa w 1949 roku doprowadziła do utworzenia Departamentu XI, którego zadaniem był nadzór nad Kościołem katolickim. Kolejna reorganizacja MBP miała miejsce w grudniu 1954 roku. Powstał wówczas Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Sprawami Kościoła zajmował się Departament VI Komitetu oraz Wydział V (od 1962 roku Departament IV) Ministerstwa. W listopadzie 1956 roku dokonano kolejnej reorganizacji aparatu bezpieczeństwa, zmieniając nazwę „Urząd Bezpieczeństwa” (UB) na „Służbę Bezpieczeństwa” (SB). Dotychczasową działalność Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego przejęło zreorganizowane Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Departament IV zakończył działalność w 1990 roku.