Szlak bojowy k.u.k. Feldjägerbataillon Nr. 27 podczas I wojny światowej
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.30104Słowa kluczowe:
Armia Austro-Węgier, I wojna światowa, Monarchia Austro-Węgier, Galicja, BukowinaAbstrakt
Artykuł przedstawia szlak bojowy k.u.k. Feldjägerbataillon Nr. 27 – c. i k. 27. batalionu strzelców podczas I wojny światowej. W pierwszej części tekstu zestawiono, w oparciu o źródła i opracowania, informacje na temat tej jednostki. Tekst uzupełniają aneksy: szlak bojowy 27. batalionu strzelców podczas I wojny światowej, zestawiony na podstawie dokładnych zapisów w dokumentach służącego w nim Polaka, Włodzimierza Krynickiego, oraz biogram tego oficera. Tekst omawia także zagadnienia narodowościowe – skład osobowy batalionu, złożonego głównie z Ukraińców i Rumunów oraz wyjaśnia, w jakich okolicznościach jego żołnierze znaleźli się w listopadzie 1918 roku w Krakowie. Stanowi także skromy przyczynek do badania procesu rozkładu armii austro-węgierskiej pod koniec I wojny światowej.
Bibliografia
Archiwalia
Osterreichisches Staatsarchiv, Kriegsarchiv
Archive der Truppenkorper
Gefechtsberichte
Neue Feldakten
Zivkovic G., Regiments-, Bataillons-, Divisions-, Abteilungs--Inhaber und Kommandanten des K.u.K. Heeres und der K.K. Landwehr (1880–) 1898 bis 1918. Eine Ergänzung zu Wredes Geschichte der k.u.k. Wehrmacht, Wien 1977, maszynopis.
Wojskowe Biuro Historyczne, Centralne Archiwum Wojskowe
AP 5577, Włodzimierz Krynicki
AP 20123, Włodzimierz Krynicki
Źródła
Listy strat (Verlustlisten) armii austro-węgierskiej, https://des.genealogy.net/ou1wk/search/index (4.01.2024).
https://kramerius5.nkp.cz/ (4.01.2024).
Rozkaz Szabu Generalnego o przydziale oficerow, „Dziennik Rozkazow Wojskowych” 1919 nr 4, poz. 178.
Seidels kleines Armeeschema. Dislokation und Einteilung des k.u.k. Heeres, der k.u.k. Kriegsmarine, der k.k. Landwehr und der königlich ungarischen Landwehr, Wien 1914.
Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914, Wien 1914.
Opracowania
Baczkowski M., Szablą i łopatą: kawaleria austro-węgierska w I wojnie światowej, w: Front wschodni I wojny światowej: studia z dziejów militarnych i polityczno-społecznych, red. M. Baczkowski, K. Ruszała, Krakow 2013, s. 49–57.
Centek J., Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim w listopadzie 1918 r., „Przegląd Historyczno-Wojskowy” (2018) nr 1–2, s. 11–43.
Dyląg D., O rzekomo legionowych okopach pod Sywulą, „Płaj. Almanach karpacki” (2014) nr 49, s. 48–68.
Enhl M., Die österreichisch-ungarische Landmacht nach Aufbau, Gliederung, Friedensgarnison, Einteilung und nationaler Zusammensetzung im Sommer 1914. Ergänzungsheft 9 zum Werke „Österreich-Ungarns Letzter Krieg”. Unter der Leitung Edmund Glaise von Horstenau, Wien 1931.
Ehnl M., Sacken E. von, Österreich-Ungarns Letzter Krieg. Registerband, Wien 1938.
Frohlich H., Geschichte des Steirischen K. u. K. Infanterie-Regimentes Nr. 27 für den Zeitraum des Weltkrieges 1914–1918, Bd. 1, Graz 1937.
Hinterstoisser H., Die Adjustierung des K. (U.) K. Heeres 1868–1914, Bd. 1: Die Infanterie, Wien 1998.
Hubner R., Podręcznik dla szarż i aspirantów oficerskich ułożony podług przepisów służbowych. Handbuch für Chargen u. Unteroffizieraspiranten zusammengestellt nach den Dienstverschritten, Lwow 1915.
Kułacz S., Forsowanie Sanu pod Rzuchowem przez c.k. XIV Korpus (14–16 X 1914 r.), „Rocznik Przemyski” 59 (2023), s. 69–86.
Kwaśny E. [E. Giżewski], „Krakowskie Dzieci” (Trzynasty Pułk) na polu chwały, Krakow 1917.
Nowakowski T., Armia austro-węgierska, Warszawa 1992.
Ortner M. Ch., Hinterstoisser H., The Austro-Hungarian Army in the First World War. Uniforms and Equipment – from 1914 to 1918, vol. 1, Wien 2013.
Österreich-Ungarns letzter Krieg 1914–1918, Hrsg. E. Glaise von Horstenau, Bd. 1–8, Wien 1930–1938.
Plaschka R., Haselsteiner H., Supan A., Innere Front. Militärassistenz, Widerstand und Umsturz in der Donaumonarchie 1918, Bd. 2, München–Wien 1974.
Roth J. baron von Limanowa-Łapanow, Bitwa pod Limanową-Łapanowem, grudzień 1914. Die Schlacht von Limanowa-Lapanów, Dezember 1914, Limanowa 2019.
Schemfil V., Das k.u.k. 3. Regiment der Tiroler Kaiserjäger im Weltkriege 1914–1918. Nach den Kriegsakten des Regiments, Bregenz 1926.
Sudoł T., Działania militarne nad Sanem w 1914 roku. Powiat stalowowolski, Rzeszow 2018.
Wishaupt E., Die Tiroler Kaiserjäger im Weltkriege 1914–1918, Wien 1935.
Woźny T., Bez zwycięzców, bez pokonanych: działania zbrojne nad dolnym Dunajcem 1914–1915, w: Wielka Wojna nad Dunajcem. Zabawa i okolice, red. Z. Noga, Zabawa 2022, s. 73–117.
Wrzosek M., Okoliczności towarzyszące zimowo-wiosennym operacjom wojsk niemieckich i austro-węgierskich w 1918 r., „Studia Podlaskie” 4 (1993), s. 241–265.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).