“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3940Słowa kluczowe:
Wojtyła, kultura, czyn, moralnośćAbstrakt
Niniejszy artykuł przedstawia zasadnicze rysy filozoficznej koncepcji kultury Karola Wojtyły. Szczególnie zaś zmierza do podkreślenia rozróżnienia na „kulturę osoby” (culture of the person) i „kulturę dzieł” (culture of works), które wydaje się być fundamentalne dla całej antropologii i etyki filozofa z Wadowic.
Z jednej strony desygnatami kultury są dzieła i wytwory człowieka, z drugiej – wartość samego człowieka-osoby, jego życie wewnętrzne, to, kim jest jako człowiek. To drugie znaczenie jest, jak podkreślał Wojtyła, najbardziej wewnętrznym i głębokim wymiarem kultury, gdyż wyraża się w moralności. Sama umiejętność wytwarzania określonych przedmiotów czy wywoływania określonych skutków, np. dzieło sztuki czy urządzenie techniczne, nie przesądza o „kulturze” jej twórcy. Rozstrzygające jest działanie zgodnie z kryterium dobra i zła moralnego, które kształtuje osobowość twórcy, to kim jest on „jako człowiek”, nie zaś wyłącznie „jako inżynier czy kompozytor”.
Bibliografia
Baldwin E., Longhurst B. [et al.], Introducing Cultural Studies, Athens 2000.
Jaspers K., Chiffren der Transzendenz, München 1970.
John Paul II, Letter to Artist, Vatican City 1999.
Kuper A., Culture. The anthropologists’ account, Cambridge–London 1999.
Thomas Aquinas, Summa theologiae, Ia, q. 5 (De bono in communi), in: Thomas Aquinas, Opera omnia, vol. 4 (Summa theologiae Ia, q. 1–49), Romae 1888, p. 56–65.
Wojtyła K., The Acting Person, trans. A. Potocki, in collaboration with the author by
A.-T. Tymieniecka, Dordrecht [etc.] 1979 – „Analecta Husserliana” 10 (1979).
Wojtyła K., [List] Do Brata Mieczysława [Kotlarczyka] (2 listopada 1939), in: M. Kotlarczyk, K. Wojtyła, O Teatrze Rapsodycznym. 60–lecie powstania Teatru Rapsodycznego, oprac. J. Popiel, wybór T. Malak, J. Popiel, Kraków 2001, p. 303–307.
Wojtyła K., Chrześcijanin a kultura, „Znak” 16 (1964) nr 10 (124), p. 1153–1157.
Wojtyła K., Considerations on the Essence of Man / Rozważania o istocie człowieka, trans. J. Grondelski, Lublin–Roma 2016.
Wojtyła K., Ewangelia a sztuka. Rekolekcje dla artystów, oprac. A. Dobrzyński, Kraków–Rzym 2011.
Wojtyła K., Love and Responsibility, trans. H. T. Willetts, London 1981.
Wojtyła K., The Problem of the Construction of Culture Through Human Praxis, in: K. Wojtyła, Person and Community. Selected Essays, trans. T. Sandok, New York [etc.] 1993, p. 263–275.
Wojtyła K., Teoria e Prassi: un tema umano e cristiano, in: Teoria e Prassi: atti del Congresso internazionale Genova – Barcellona ’76, Neapoli 1979, p. 31–41.
Wojtyła K., The Transcendence of the Person in Action and Man’s Self-Teleology, „Analecta Husserliana” 9 (1979), p. 203–212.
Wojtyła K., Thomistic Personalism, in: K. Wojtyła, Person and Community. Selected Essays, trans. T. Sandok, New York [etc.] 1993, p. 165–175.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
