Prints of Lvov Publisher In the XVIIth century in the interest of regenerating a teaching service of a priest in Kyiv Metropolitanate
DOI:
https://doi.org/10.15633/ochc.2975Keywords:
old print, typography, reform, teaching, LvovAbstract
Lvov typographies in the first half of the XVIIth century made efforts to promote and increase the level of teaching in the Kyiv Metropolitanate. Reformers from Lvov led a crusade to renew the custom of proclaiming the Word of God, including through the selection and printing of appropriate patristic translation works and various church books, which were escorted by paratexts, intended for priests (including for church teachers). They also put a lot of effort into forming teachers who were characterized by an appropriate level of knowledge and moral values. These efforts were an important part of the reform which also was undertaken in other educational and publishing centers (or by independent publishers) and directed at the revival of a priest’s teaching service in the Kyiv Metropolitanate.
References
Źródła
Balabanʺ Aleksanderʺ, Starosta Věnnickïj vʺ Hristě prevelebnomu otcu Ìeremìevi Tisarovskomu z laski Božej Êpìskopu Lvovskomu, i pročaâ, w: Iže vʺ svâtyhʺ Otca našeǵo Ìoanna Zlatoustaǵo arhïepiskopa Konstantinupolâ kniǵa o svâŝenʺstvě kʺ neiže vʺ kratcě sʺbrannoe žitïe svâtoǵo i pročaâ nuždnaa vʺ obŝuû polzu pročitatêlem pače že blaǵoǵověnnym ìereom vʺ ispravlenïe priložena sutʺ, Lvovʺ 1614, k. 3v-4 nlb.
[Ìoannʺ Zlatoustyj], Iže vʺ svâtyhʺ Otca našeǵo Ìoanna Arhїepiskopa Konstantìnaǵrada Zlatoustaǵo kʺ ukarâûŝimʺ eže běžati svâŝenstva otvěŝatelno. O svâŝenstvě, w: Iže vʺ svâtyhʺ Otca našeǵo Ìoanna Zlatoustaǵo arhïepiskopa Konstantinupolâ kniǵa o svâŝenʺstvě kʺ neiže vʺ kratcě sʺbrannoe žitïe svâtoǵo i pročaâ nuždnaa vʺ obŝuû polzu pročitatêlem pače že blaǵoǵověnnymʺ ìereomʺ vʺ ispravlenïe priložena sutʺ, Lvovʺ 1614.
[Ìoannʺ Zlatoustyj], Toǵožde iže vʺ svâtyhʺ otca našeǵo Ìoanna Zlatoustaǵo arhïepiskopa Konstantinopolâ o těhʺžde, ihʺ že o svâŝenstvě vʺspomynaetʺ ot besědʺ pače že ot âže na poslanїa Pavla Apostola, âže sutʺ svâŝenstvu prilična, vʺ obŝuû plʺzu svâŝenʺstvuûŝimʺ izbrannyâ êklogi, w: Iže vʺ svâtyhʺ Otca našeǵo Ìoanna Zlatoustago arhïepiskopa Konstantinupolâ kniǵa o svâŝenʺstvě kʺ neiže vʺ kratcě sʺbrannoe žitïe svâtoǵo i pročaâ nuždnaa vʺ obŝuû polzu pročitatêlem pače že blaǵoǵověnnym ìereom vʺ ispravlenïe priložena sutʺ, Lvovʺ 1614, s. 211–399.
Iže vʺ svâtyhʺ Otca našeǵo Ìoanna Zlatoustaǵo arhïepiskopa Konstantinupolâ kniǵa o svâŝenʺstvě kʺ neiže vʺ kratcě sʺbrannoe žitïe svâtoǵo i pročaâ nuždnaa vʺ obŝuû polzu pročitatêlem pače že blaǵoǵověnnym ìereom vʺ ispravlenïe priložena sutʺ, Lvov 1614.
[Moǵila Petrʺ, Tofimovič-Kozlovskij Ìsaâ], Sʺbranїê Korotkoj Nauki. O Artikulahʺ Viry Pravoslavnokafoličeskoj Hrїstїânskoj vedluǵ vyznanâ i Nauki Cerkvê Svâtoj Vostočnoj Sobornoj Apostolskoj dlâ cvičenâ i nauki, vsěmʺ vʺ školah sâ cvěčačimʺ Hrїstїânskimʺ Pravoslavnymʺ dětem”. Za roskazanêmʺ i Blaǵoslovenstvomʺ Staršihʺ Pervěj âzykomʺ Polskimʺ, a teperʺ dїalektomʺ ruskimʺ zʺ druku vydanoê, Kievʺ 1645, w: S. Ǵolubev, Kìevskìj: mitropolitʺ Petrʺ Mogila i ego spodvižniki, t. 2 (Priloženìâ), Kìevʺ 1898, nr LXXXI, s. 359-469.
O misterїah” ili tajnah” cerkovnyh” v” pospolitosti […], Lvov” 1642, w: S. Ǵolubev, Kìevskìj mitropolit Petrʺ Mogila i ego spodvižniki, t. 2 (Priloženìâ), Kìevʺ 1898, nr LVII, s. 206-226.
Slìoska Mìhailʺ, Âsne vʺ Hristě Prevelebnomu Êho Milosti Ǵospodinu Otcu Arsenìû Želiborskomu, z Laski Božej Êpiskopu Lvovskomu, Ǵalickomu i Kamenca Podolskaǵo i pročaâ. Pravoslavnomu Otcu Panu Pastyrevi i dobroděevi moêmu velice milostivomu, w: Apostolʺ, Lvovʺ 1654, k. 2-5v.
Slìoska Mìhailʺ, Pobožnomu i Hristoliubivomu čitelnikovi tipoǵrafʺ pri dobromʺ zdorovû laski, blaǵoslovenїa ot Ǵospoda Boǵa uprejme zičitʺ, w: Apostolʺ, Lvovʺ 1654, k. 6r.-v.
Stavněckìj Simeon, Predoslovїê do čitelnika, w: Zercalo do prejzrenâ ì latvějšaǵo zrozumenâ Věri Svâtoi, Sakramentov”, Desâtoslovїâ Božїâ, ǵrěhopadenїj človečeskihʺ, Duhovnymʺ i svěckimʺ lûdemʺ prilično, Unevʺ 1680, k. 2r.-v. nlb.
Suša Âkovʺ, Nauka Soborovaâ i roznye postanovenâ vʺ naměstnictvě Spiskomʺ i Běckomʺ i gde indej podany (1669), fragm. v: V. Ŝurat, Dva pisʹma ep. Ìnnok. Binnickogo. Pičinok do ìstoriï Zapadno-Ruskoï Cerkvi XVII v., Žovkva 1907, s. 7-12.
Želiborskïj Arsenïj, Preosvâŝennymʺ Arhїepiskopomʺ, Mitropolìtomʺ, Bogolûbivymʺ Êpiskopomʺ, i wsěmʺ duhovnymʺ otcomʺ, ot Boǵa rukopoloženїêm Arhїerejskimʺ osvjaŝennym, w: Nomokanonʺ si êstʺ zakonopravilnikʺ iměâ po sokraŝenїû Pravila Svâtyhʺ Apostolovʺ, Sedmi Soborovʺ i Poměstnyh někїih. Kʺ semu i Vselenskihʺ Učitelej i Prepodobnyhʺ Otec, Lvovʺ 1646, k. 2-6v.
Želiborskïj Arsenïj, Vsěmʺ blaǵočestivymʺ i Hrystolûbivymʺ Duhovnoǵo i Svěckoǵo Stanu Cerkvi Svâtoj Vostočnoj, i našeǵo smirenïâ vʺ Svâtomʺ Duhu, vʺzlûblennymʺ synomʺ laski Boga Vsederžitelâ i blaǵoslovenïâ našeǵo Arhïêrejskoǵo, pri ustavičnyh molitvahʺ, věrnê i uprïjme spriâêmʺ (Zobranê Korotkoj nauki…), Lvovʺ 1646, w: S. Ǵolubev,
Kìevskìj mitropolit Petrʺ Moǵila i eǵo spodvižniki, t. 2 (Priloženìâ), Kìevʺ 1898, nr LXXXI, s. 473-475.
Literatura
Gudziak B. A., Kryzys i reforma. Metropolia kijowska, patriarchat Konstantynopola i geneza unii brzeskiej, Lublin 2008.
Harlampovičʺ K.V., Zapadno-russkìâ pravoslavnyâ školy 16 i načala 17 věka, Kazanʹ 1898. Isaievych I., The Publishing Activities of the Confraternities, w: I. Isaievych, Voluntary Brotherhood Confraternities of Laymen in Early Modern Ukraine, Toronto 2006, p. 200– 236.
Karataêvʺ I., Opisanìe slavâno-russkihʺ knigʺ, pečatannyh kirrilovskimi bukvami, t. 1: Sʺ 1491 po 1652 g., Sanktpeterburg 1883.
Kuczyńska M., Homiletyka cerkiewna Pierwszej Rzeczypospolitej na pograniczu kultur (do polowy XVII wieku), w: Między Wschodem i Zachodem. Prawosławie i unia, pod red. M. Kuczyńskiej, Warszawa 2017, s. 196–237 (Kultura Rzeczypospolitej w Dialogu z Europą. Hermeneutyka Wartości, 11).
Lubac H. de, Wstęp. Teologia „Dialogu o kapłaństwie”, w: św. Jan Chryzostom, Dialog o kapłaństwie, przekł. W. Kania, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1992, s. 5–20.
Nowak A. Z., Bracka oferta wydawnicza a odnowa kapłaństwa w Rzeczpospolitej – wybrane przykłady (pierwsza połowa XVII w.), w: Ośrodki kultury dawnej Słowiańszczyzny i ich znaczenie dziejowe, pod red. M. Kuczyńskiej, J. Stradomskiego, Kraków 2017, s. 181– 210 (Krakowsko-Wileńskie Studia Slawistyczne, 12).
Nowak A. Z., Priesthood in the Teachings for the Clergy. On the History of Religious Reform in the Kievan Metropolitanate throughout the 16th and 17th Centuries, Krakow 2017.
Nowak A. Z., Reforma duchowieństwa wschodniego w Rzeczypospolitej w świetle ogólnego programu odnowy Kościoła, w: Między Wschodem i Zachodem. Prawosławie i unia, pod red. M. Kuczyńskiej, Warszawa 2017, s. 174–195 (Kultura Rzeczypospolitej w Dialogu z Europą. Hermeneutyka Wartości, 11).
Nowak A.Z., Źródła wiedzy dla kapłana – przedmowy w siedemnastowiecznych nomokanonach metropolii kijowskiej, w: Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Seria III, t. 2, Chrześcijaństwo w kulturze, sztuce i historii, pod red. Z. Abramowicz, K. Korotkicha, Białystok 2016, s. 283–301.
Starowieyski M., Wstęp. Dialog o kapłaństwie, w: św. Jan Chryzostom, Dialog o kapłaństwie, przekł. W. Kania, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1992, s. 21–27.
Šustova Ȗ. Ȇ., Dokumenty Lʹvovskogo Uspenskogo Stavropigijskogo bratstva (1586–1788): istočnikovedčeskoe issledovanie, Moskva 2009.
Zapasko Â., Ìsaêvič Â., Pam’âtki knižkovogo mistectva. Katalog starodrukìv vidanih na Ukraïnïì, Lʹvìv 1981
Downloads
Published
Issue
Section
License
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.
