Comparative studies of medical specialization in Orthodox and Catholic monasteries. Preliminary remarks
DOI:
https://doi.org/10.15633/ochc.3899Słowa kluczowe:
Hospital, history of medicine, Catholic and Orthodox monasteries, monks, Kyiv Pechersk monastery, Rus, Ukraine, Polish–Lithuanian Commonwealth, the Tsardom of MoscowAbstrakt
Comparative studies of medical specialization in Orthodox and Catholic monasteries. Preliminary remarks. The article is dedicated to the problem of the genesis of hospitals and specialization of some Catholic and Orthodox monasteries in the provision of medical care and other charitable activities. The relevance of the topic is dictated by the difficulty in explaining the phenomenon of the Orthodox Trinity Hospital Monastery in Kyiv outside the context of the history of Rus as a part of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Orthodox monasteries are not characterized by the reflection in their name of the monastery’s implied charitable function. The problems of historiography relating to the monastery as a medical institution are discussed in the article. It focuses how the imperial concept of historical development prevails in post-Soviet countries, also either West European connections or regional features is taken little into account. Despite the meager available source base, posing the question makes it possible to identify promising areas of research, such as a comparison of the charters of Orthodox and Catholic monasteries with regard to the care of patients, dependence of specialized church institutions on public health policy, dynamics of the evolution of hospitals in Catholic and Orthodox monasteries, an architectural and spatial structure of medical units there, monastic view of disease and medical practice, which highlight the issues of the monasteries’ social role and their functioning during epidemics.Bibliografia
Archival sources
Central State Historical Archive of Ukraine in Kyiv (CSHAUK), fonds 128, op. 1 com., no. 7, fos. 210; no. 692, fos. 1–1v.
CSHAUK, fonds 128, op. 1 com., no. 670, fos.10 об.-11.
CSHAUK, fonds 128, op. 1 com., no. 754, fos. 3.
CSHAUK, fonds 128, op. 1 monas., no. 113, fos. 1–3.
CSHAUK, fonds KMF-32, op. 2, no. 1698, fos. 1–4.
KPL-GR-1551: Plan Kiyeva iz knigi Afanasiya Kalnofoyskogo “Teraturgima” s izobrazheniyem zastroyki Bolnichnogo monastyrya na sever ot Troitskoy nadvratnoy tserkvi, 1638 (20,8×15,6 sm)
Printed sources
Abramovych D. I., Kyevo-Pecherskyi pateryk. Repryntne vydannia, Kyiv 1991.
Litopys ruskyi, Perekl. z davnorus. L. Ye. Makhnovtsya, red. O. V. Myshanych, Kyiv 1989.
Parafia pw. Św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu. Archidiecezja Poznańska. Historia, https://www.janjerozolimski.archpoznan.pl/historia/ (30.08.2019).
Puteshestviye Antiokhiyskogo patriarkha Makariya v Ukrainu v seredine XVII veka, opisannoye ego synom arkhidiakonom Pavlom Aleppskim, Moskva 2005.
The Teraturgema of Afanasij Kal’nofojs’kyj, in: Harvard library of early Ukrainian literature. Texts, intro by P. Lewin, vol. 4, Cambridge 1987, p. 119–326.
Literature
Belyayev L., Khristianskiye drevnosti: Vvedeniye v sravnitelnoye izucheniye, Moskva 1998.
Blokhina N. N., Besplatnaya bolnitsa i lechebnitsa dlya prikhodyashchikh bolnykh imperatora Nikolaya ІІ pri Kiyevskom Pokrovskom zhenskom monastyre v kontse ХІХ i nachale ХХ v., “Kazanskiy meditsinskiy zhurnal” 96 (2015) № 4, p. 697–702.
Borkowska M., Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Warszawa 1996.
Boychak M. P., Istoriya Kiyevskogo voyennogo gospitalya (v 6 tomakh), t. 1: Kiyevskiy voyennyy gospital v XVIII–XIX vekakh. Stanovleniye i razvitiye voyennoy meditsiny v Ukraine, Kyiv 2006.
Boychak M. P., Lyakina R. N., Gospitali starodavnego Kiyeva i ikh lechebniki, Kyiv 2013.
Boychak M. P., Lyakina R. N., Ikh put v meditsinu nachinalsya s Kiyevskoy Dukhovnoy seminarii pervoy poloviny XIX veka, Kyiv 2007.
Boychak M. P., Lyakina R. N., Ikh put v meditsinu nachinalsya s Kiyevo-Mogilyanskoy akademii, Kyiv 2011.
Boychak M. P., Lyakina R. N., Monastyrskaya meditsina v Kiyevskoy Rusi, “Therapia. Ukrainskyi medychnyi visnyk” 2 ( 2015), p. 62–64.
Dyatlov V., Monastyri Ukrainy. Spravochnik, Kiev 2013, p. 194–196.
Ghnatenko L., Paleohrafichno-orfohrafichna atrybutsia ukrayinskoi kyrylychnoi rukopysnoi knyhy: ustavni ta pivustavni kodeksy kintsya XIII – pochatku XVII st.: monohrafia, vidp. red. L. A. Dubrovina, Kyiv 2016.
Klimov V., Khrystyianske chernetstvo Ukrainy, “Ukrayinske relihiieznavstvo” 46 (2008), p. 281–302.
Kolesnikova E., Kowalski J., Radwan L., Fediv O., Stupnytska G., Ukrainian physicians with polish origin, “Aktualni pytannia suspilnykh nauk ta istorii medytsyny” 2 (2014) № 2, p. 90–98.
Krainia O. O., Florivskyi (Voznesenskyi) monastyr u Kyevi yak pamiatka istorii ta arkhitektury ХVI – poch. XX st. Dysertatsia k.i.n. Tsentr pamiatkoznavstva NANU i UTOPIK, Kyiv 2012.
Krainia O. O., Kyevo-Pecherskyi zhinochyi monastyr XVI – pochatku XVIII st. i dolia yoho pamiatok, Kyiv 2012.
Krainia O. O., Pamiatkoznavche doslidzhennia Bolnytskoho monastyria Kyevo-Pecherskoi lavry, UkrIENTEI: № derzhreyestratsiyi 0113U007602, Kyiv 2014.
Krainia О. O., Vplyv militaryzatsii suspilstva na zhyttia Tserkvy v Ukraini (analiz dokumentiv z istorii Kyevo-Pecherskoi lavry 2-i polovyny XVII–XVIII st., in: Materialy Piatnadtsiatoi Mizhnarodnoi naukovoi konferentsii. Tserkva – nauka – suspilstvo: pytannia vzayemodii, Kyiv 2017, p. 16–25.
Łopaciński H., Szpitale w Polsce, w: Encyklopedja Kościelna, t. 28, Warszawa 1905, p. 6.
Medved A. N., Vrachevaniye v drevney i srednevekovoy Rusi i ego izucheniye v sovremennoy istoriografii, “Vestnik RGGU”. Seriya: Istoriya. Filologiya. Kulturologiya. Vostokovedeniye 10 (2013), p. 167–183.
Medytsyna v Ukraini. Vydatni likari. Vypusk 1. Kinets XVII – persha polovyna ХІX st., Kyiv 1997.
Medytsyna v Ukraini. XVIII – persha polovyna XIX st. Biobibliohrafichnyi slovnyk. Dodatkovyi vypusk, Kyiv 2002.
Medytsyna v Ukrayini. XVIII – persha polovyna XIX st. Biobibliohrafichnyi slovnyk. Dodatkovyi vypusk 1, Kyiv 2002.
Motsya O. P., Pivdenna “Ruska zemlia”, Kyiv 2007.
Mozharovska T. M., Medytsyna Davnoi Rusi (za materialamy Kyevo-Pecherskoi lavry), in: Lavrskyi almanakh: zb. nauk. pr., vidp. red. V. M. Kolpakova, v. 11, Kyiv 2003, p. 74–84.
Nimchuk V. V., Leksyka davnoruskogo pobutu, http://kulturamovy.univ.kiev.ua/KM/pdfs/Magazine25-14.pdf (27.08.2019).
Nimchuk V. V., Literaturni movy Kyivskoi Rusi, http:litopys.org.ua/istkult/ikult02.htm (27.08.2019).
Shparyk Ya. V., Medytsyna u Sviatomu Pysmi, Lviv 2018.
Sinkevych N., “Paterykon” Silvestra Kosova: pereklad ta doslidzhennia pamiatky, Kyiv 2014.
Szylar A., Troska o zdrowie kobiet w klasztorach w XVIII wieku w świetle zachowanych źródeł zakonnych, “Nowiny Lekarskie” 2 (2010), p. 110–118.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu),
- utwór będzie dystrybuowany w sposób niekomercyjny,
- nie będą tworzone utwory zależne.