Chrzest w alegorycznej interpretacji Ksiąg Rodzaju i Wyjścia w homiliach św. Cezarego z Arles
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3782Słowa kluczowe:
chrzest, Chrystus, grzech, woda, krzyż, alegoriaAbstrakt
Święty Cezary z Arles (470–543) to wielki kaznodzieja, duszpasterz, organizator życia kościelnego i monastycznego w Galii. Pozostawił po sobie dzieła, które nie straciły nic ze swych walorów do dnia dzisiejszego. Kazania Cezarego do Ksiąg Rodzaju i Wyjścia, wygłoszone w czasie Wielkiego Postu, przywołują liczne figury chrztu, gdzie nacisk położony jest na tajemnicę krzyża. Było to nauczanie chrzcielne skierowane zarówno do ówczesnych katechumenów, jak również do całego ludu chrześcijańskiego przygotowującego się do celebracji Wielkanocy. Chrześcijanie nie powinni ponownie popadać w grzech po chrzcie, ponieważ mogliby się stać jeszcze gorsi niż byli przedtem. Chrzest zmazał wszystkie grzechy i napełnił człowieka wszelkimi dobrami, wyrasta bowiem z krzyża, z dzieła zbawczego Chrystusa.
Bibliografia
Źródła
Césaire d’Arles, Sermons sur l’Ecriture (Sermons 81–105), vol. 1, Texte critique par G. Morin (CCL). Introduction, traduction et notes par Joël Courreau, Paris 2000 (SCh 447).
Źródła pomocnicze
Cezary z Arles, Kazania do ludu (1–80), tłum. S. Ryznar (1–55), J. Pochwat MS (56–80); Wstęp pt. Św. Cezary z Arles i jego czasy, J. Pochwat MS, Kraków 2011 (ŹMT 57).
Cezary z Arles, Homilie do Księgi Rodzaju. Objaśnienie Apokalipsy św. Jana, oprac. A. Żurek, Kraków 2002 (BOK 17).
Cezary z Arles, Pisma dogmatyczne i egzegetyczne, przeł. A. Strzelecka, oprac. P. Wygralak, Poznań 2004 (POK 29).
Cyprian, Firmin, Wiwencjusz, Messjan, Stefan, Żywot Cezarego z Arles, przeł. A. Strzelecka, oprac. P. Wygralak, Poznań 2008 (POK 32).
Opracowania
Courreau J., L’exégése allégorique de saint Césaire d’Arles, „Bulletin de Littérature Ecclésiastique” 78 (1977), s. 181–206.
Delage M.-J., Introduction, w: Césaire d’Arles, Sermons au peuple, Paris 1971 (SCh 175).
Dybczyńska J., Egzegeza alegoryczna w kazaniach Cezarego z Arles jako narzędzie głoszenia słowa Bożego, Poznań 2009, s. 132–133, 136–138, 140 (TPatr 6).
Felici S., La catechesi cristologica di S. Cesario d’Arles, w: Cristologia e catechesi patristica, a cura di S. Felici, Roma 1980.
Grzywaczewski J., Pogłębianie wiedzy religijnej jako obowiązek chrześcijanina wedługCezarego z Arles, RH 44 (1996) nr 3, s. 249–260.
Guriewicz A., Problemy średniowiecznej kultury ludowej, tłum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa1987 (szczególnie rozdz. I), s. 15–67.
Kołosowski T., Przepowiadanie wiary w środowisku wiejskim w kazaniach św. Cezarego z Arles, w: Ewangelizacja w epoce patrystycznej, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, Lublin 1994, s. 39–60.
Kołosowski T., Nauka o szatanie, jego oddziaływaniu na ludzi i walce z nim, w kazaniach św. Cezarego z Arles, w: Demonologia w nauce Ojców Kościoła, red. H. Pietras, Kraków 2000 (ŹMT 17).
Kołosowski T., Sakramenty w nauczniu i praktyce duszpasterskiej biskupa Cezarego z Arles, „Seminare” 16 (2000), s. 450–457.
Łach S., Księga Liczb, Poznań–Warszawa 1970 (Pismo Święte Starego Testamentu, 2).
Origenes, Hieronymus Stridonensis, Translatio XXXIX Homiliarum, 0269C [autor 340–420] (PL 26).
Pochwat J., Sprawiedliwość i miłosierdzie. Studium „Kazań do ludu” św. Cezarego z Arles, Kraków 2008.
Pochwat J., Nowotestamentalny wymiar eschatologii. Studium „Kazań do ludu” św. Cezarego z Arles, w: Problemy duszpasterskie starożytnego Kościoła, Lublin 2009.
Pochwat J., Obraz społeczeństwa Galii pierwszej połowy VI wieku. Studium „Kazań do ludu” św. Cezarego z Arles, w: Fructus Spiritus est Caritas, Księga Jubileuszowa ofiarowana Ks. Prof. F. Drączkowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, czterdziestopięciolecia święceń kapłańskich i trzydziestopięciolecia pracy naukowej, red. M. Wysocki, Lublin 2011.
Pochwat J., Św. Cezary z Arles i jego czasy, w: Św. Cezary z Arles, Kazania do ludu (1–80), tłum. S. Ryznar (1–55), J. Pochwat (56–80), Kraków 2011 (ŹMT 57).
Pochwat J., Św. Cezary z Arles, jako nauczyciel modlitwy, na podstawie jego „Kazań do ludu”, w: Przez Maryję ku Wcielonemu Słowu, red. J. Kręcidło, Kraków 2012 (SSt 5).
Pochwat J., Dzień Pański w nauczaniu św. Cezarego z Arles w świetle studium jego „Kazań do ludu”, VoxP 33/60 (2013), s. 245–262.
Pochwat J., Konsekwencje chrztu według św. Cezarego z Arles, w: Chrzest w teologicznej refleksji Ojców Kościoła, Poznań 2016 (TPatr 13).
Rivière J., La doctrine de la Rédemption chez saint Césaire d’Arles, BLE 44 (1943), s. 3–20.
Stanula E., Chrześcijanie do których przemawiał św. Cezary z Arles, (wstęp), w: Św. Cezary z Arles, Kazania, Warszawa 1989, s. 5–15 (PSP 52).
Wygralak P., Formacja biblijna w duszpasterstwie VI wieku na przykładzie działalności św. Cezarego z Arles, „Biblia i Ekumenizm” 3 (2006), s. 111–124.
Żurek A., Formacja intelektualno-ascetyczna duchowieństwa w V–VI wieku w Galii na podstawie pism św. Cezarego z Arles, VoxP 13–15 (1993–1995) nr 24–29, s. 173–180.
Żurek A., Cezary z Arles, Kraków 2003.
Żurek A., Katechumen. Chrześcijanin. Wierny. Przygotowanie do chrztu i chrzest w Kościele starożytnym, Tarnów 2017, s. 85–113.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
