„Vitis mystica”. Aspektychrystologii afektywnej traktatu o Męce Pańskiej św. Bonawentury
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.27403Słowa kluczowe:
Boskie Serce, chrystologia afektywna, krzyż, miłość jednocząca, poznanie mistyczne, Słowo wcielone i ukrzyżowaneAbstrakt
Na podstawie analizy niektórych aspektów tajemnicy Chrystusa zawartej przez Doktora Serafickiego w dziele „Vitis mystica” da się określić profil chrystologicznego dyskursu. Jest on wyraźnie mistagogiczno-mistyczny, ujawniający typowo doświadczalną, a zatem afektywną formułę. Boskie rzeczywistości, takie jak: wcielenie, męka, krzyż czy Najświętsze Serce Jezusa, stanowią dla Bonawentury swoiste „więzienia” miłości, są przede wszystkim otwartymi przestrzeniami, przez które Bóg nie tyle pozwala się poznać, ile bardziej spotkać. Zgodnie z jego praktycznym sposobem rozumienia całej teologii, Jezus Chrystus jako Verbum Incarnatum et Crucifixum jest i powinien być centrum duchowego życia człowieka.
Bibliografia
Battaglia V., Il profumo dell’amore. Un percorso di cristologia affectiva, Bologna 2016.
Battaglia V., Jezus Chrystus, tłum. R. H. Kośla, w: Słownik Bonawenturiański. Filozofia — teologia — duchowość, red. R. H. Kośla, Kraków 2022, k. 397–420.
Balthasar H. U. von, Chwała. Estetyka teologiczna, 2: Modele teologiczne, cz. 1: Od Ireneusza do Bonawentury, przekład E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2007, s. 257–351.
Benedetto XVI, Udienza generale, 17.03.2010, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/audiences/2010/documents/hf_ben-xvi_aud_20100317.html (15.10.2022).
Beumer J., Zwei schwierige Begriffe in der mystischen Teologie Bonaventuras (raptus und extasis), „Franziszkanische Studien” 56 (1974), s. 250–262.
Bonawentura z Bagnoregio, Konferencje o sześciu dniach stworzenia albo oświecenia Kościoła. Wydanie synoptyczne tekstu oryginalnego Redakcji A oraz B z przekładem polskim, wstęp, przekład, redakcja A. Horowski, Kraków 2008.
Bonawentura św., Breviloquium. Prolog, księga pierwsza (Boża Trójca), tłum. S. C. Napiórkowski, w: Z filozofii św. Augustyna i św. Bonawentury, Warszawa 1980, s. 175–254 (Opera Philosophorum Medii Aevi, 3).
Bonawentura św., „Droga duszy do Boga” i inne traktaty, wstęp. P. Milcarek, tłum. S. C. Napiórkowski, Poznań 2001.
Bonawentura św., Mistyczny Krzew Winny, czyli traktat o Męce Pańskiej, w: św. Bonawentura, Pisma ascetyczno-mistyczne, przełożył i opracował S. Kafel OFMCap, Warszawa 1984, s. 162–188.
Bonawentura z Bagnoregio, Życiorys większy św. Franciszka z Asyżu, tłum. S. Kafel, w: Źródła Franciszkańskie, red. R. Prejs, Z. Kijas, Kraków 2005, s. 813–1005.
Del Zotto C., La sapienza come amore nel Dottore Serafico, „Doctor Seraphicus” 33 (1986), s. 29–58.
Gneo C., Conoscere è amare. Note di ontologia della conoscenza secondo la mente di S. Bonaventura, Roma 1985.
Gogacz M., Apofatyka jako sposób opisu doświadczenia mistycznego w tekstach św. Bonawentury, w: Św. Bonawentura. Życie i myśl, red. S. C. Napiórkowski, E. I. Zieliński, Niepokalanów–Warszawa 1976, s. 366–392.
Kośla R. H., Bonawenturiański wkład w rozwój doktryny i kultu Najświętszego Serca Jezusa, w: Bonawenturiański system myślenia. Pytanie o aktualność. 1217–2017. Materiały Międzynarodowej Konferencji Jubileuszowej z okazji 800-lecia urodzin św. Bonawentury z Bagnoregio, Kraków, 1–2.06.2017, red. R. H. Kośla OFM, Kraków 2018, s. 289–308 (Studia, 6).
Kośla R. H., Elementy teologii mistycznej św. Bonawentury z Bagnoregio, „Studia Sandomierskie” 28 (2021), s. 177–201.
La Nave G. F., Bonawentura, w: P. L. Gavriluk, S. Coakley, Zmysły duchowe. Percepcja Boga w zachodnim chrześcijaństwie, Kraków 2014, s. 205–222.
La Scala F., Il rapporto tra scienza e verità nel misticismo di s. Bonaventura, w: San Bonaventura maestro di vita francescana e di sapienza cristiana. Atti del Congresso internazionale per il 7 centenario di San Bonaventura da Bagnoregio. Roma, 19–26 settembre 1974, a cura di A. Pompei, vol. 3, Roma 1976, s. 503–506.
Martínez-Gayol Fernández N., Fernández M. J., Cordovilla Á., Millán F., Odwzajemnienie miłości. Teologia, historia i duchowość wynagrodzenia, Kraków 2012.
Pius XII, Encyklika Haurietis aquas, 15.05.1956.
Pospíšil C. V., Krzyż/Ukrzyżowany, tłum. A. Zając, w: Słownik Bonawenturiański. Filozofia — teologia — duchowość, red. R. H. Kośla, Kraków 2022, k. 473–480.
Ratzinger J., Bóg Jezusa Chrystusa. Medytacje o Bogu Trójjedynym, przekł. J. Zychowicz, Kraków 1995.
Ratzinger J., Prawda w teologii, Kraków 2005.
Rolandetti V., Esperienza metafisica ed esperienza mistica in s. Bonaventura: un sapere che ama e un amore che sa, w: San Bonaventura maestro di vita francescana e di sapienza cristiana. Atti del Congresso internazionale per il 7 centenario di San Bonaventura da Bagnoregio, Roma, 19–26 settembre 1974, a cura di A. Pompei, vol. 3, Roma 1976, s. 387–394.
S. Bonaventura, Collationes de septem donis Spiritus Sancti, w: Doctoris seraphici S. Bonaventurae […] Opera omnia, 5: Opuscula varia. Theologica, Ad Claras Aquas, Quaracchi 1891, s. 455–503.
S. Bonaventura, Proemium in librum primum Sententiarum, w: Doctoris seraphici S. Bonaventurae […] Opera omnia, 1: Commentaria in quatuor libros Sententiarum Magistri Petri Lombardi. In primum librum Sententiarum, Ad Claras Aquas, Quaracchi 1882, s. 9–20.
S. Bonaventura, Sermones de tempore. Dominica prima Adventus, w: Doctoris seraphici S. Bonaventurae […] Opera omnia, 9: Sermones de tempore, de sanctis, de B. Vergine Maria et de diversis, Ad Claras Aquas, Quaracchi 1901, s. 23–45.
S. Bonaventura, Sermones de tempore. Dominica decima quarta post Pentecosten, w: Doctoris seraphici S. Bonaventurae […] Opera omnia, 9: Sermones de tempore, de sanctis, de B. Vergine Maria et de diversis, Ad Claras Aquas, Quaracchi 1901, s. 407–410.
Tedoldi F. M., La dottrina dei cinque sensi spirituali in S. Bonaventura, Roma 1999.
Tomasz z Akwinu św., Summa theologiae, tłum. i oprac. P. Bełch OP, Londyn 1975.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Romuald Kośla
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
