Chrzest jako misterium pieczęci w tradycji pierwszych trzech wieków

Autor

  • Leszek Mateja Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.3509

Słowa kluczowe:

wiara, chrzest, inicjacja, katechumenat, Kościół

Abstrakt

Artykuł ukazuje, w jaki sposób w pierwszych trzech wiekach rozumiano chrzest jako misterium pieczęci. Ten aspekt chrztu był już podkreślany we wspólnocie z Qumran, a także w doświadczeniu chrztu Jana Chrzciciela, o czym w I wieku pisał Józef Flawiusz. Ojcowie Kościoła w II i III wieku używają wprost sformułowania pieczęć chrztu. Autor Pasterza Hermasa reprezentujący środowisko Rzymskie oraz Klemens Aleksandryjski uważali, że chrzest w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego pieczętował egzystencjalne wyznanie wiary w Jezusa jako Syna Bożego. Natomiast Tertulian z Kartaginy ukazał szerzej proces wzrostu egzystencjalnej wiary w ramach procedury inicjacji przedchrzcielnej, a także jej dalszy rozwój przygotowujący chrześcijan do przyjęcia chrztu krwi, czyli męczeństwa za wiarę w Jezusa. Chrzest Janowy, czyli chrzest nawrócenia i chrzest krwi były rozumiane przez chrześcijan symbolicznie i stanowiły niejako ramę dla jedynego chrztu, przez nich przyjmowanego.

Biogram autora

  • Leszek Mateja - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Ks. dr Leszek Mateja – absolwent patrologii na Wydziale Teologicznym PAT w Krakowie, proboszcz parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rusocicach w archidiecezji krakowskiej. E-mail: leszekmateja@poczta.onet.pl.

Bibliografia

Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1951 (Sources Chrétiennes, 30), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.

Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1980 (Sources Chrétiennes, 278), przekł. pol.: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 2, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.

Ferguson E., Baptism in the Early Church. History, Theology, and Liturgy in the First Five Centuries, Grand Rapids 2009.

Folkemer L. D., A study of the Catechumenate, „Church History” 15 (1946), s. 286–307.

Górka B., Struktura inicjacji w tzw. dłuższym zakończeniu Ewangelii Marka (16,9– 20), w: tegoż autora, Kerygma i Ekklesia w kontekście inicjacji, Kraków 2016.

Haręzga S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.

Hermas, Pastor, Paris 1968 (Sources Chrétiennes 53), przekł. pol.: Hermas, Pasterz, w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum A. Świderkówna, Kraków 1998 (Biblioteka Ojców Kościoła, 10).

Johnson M. E., The Rites od Christian Initiation. Their Evolution and Interpretation, ­Collegeville 2007.

Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 18, 117, tłum. Z. Kubiak, J. Radożycki, Warszawa 1979.

Katechumenat i inicjacja chrześcijańska w Kościele starożytnym, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki, M. Ziółkowska, Lublin 2011.

Łucarz S., Disciplina arcani w „Kobiercach” Klemensa Aleksandryjskiego, w: Disciplina arcani w chrześcijaństwie, red. W. Gajewski, B. Górka, Kraków 2015, s. 75–91.

Łucarz S., Inicjacja w ujęciu Klemensa Aleksandryjskiego, w: Kondycja chrześcijaństwa dzisiaj a inicjacja chrześcijaństwa starożytności, Gdańsk 2005), s. 105–115 (Christianitas Antiqua. Commentationes, 1).

Malina A., Ewangelia według św. Marka (1, 1 – 8, 26), cz. 1, Częstochowa 2013.

Mateja L., Wtajemniczenie w bezgrzeszność w „De paenitentia” Tertuliana, w: Grzech i dyscyplina w kościele antycznym, red. W. Gajewski, Gdańsk 2015, s. 39–50 (Christianitas Antiqua,7).

Mokrzycki B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa 1983.

Rękopisy znad Morza Martwego. Qumran – Wadi Murabba’at – Masada, przekł. pol. P. Muchowski, Kraków 1996.

Tertullianus, De baptismo, Paris 1952 (Sources Chrétiennes, 35), przekł. pol.: Tertulian, O chrzcie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).

Tertullianus, De paenitentia, Paris 1984 (Sources Chrétiennes, 316), przekł. pol.: Tertulian, O pokucie, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula Warszawa 1970 (PSP, 5).

Tertullianus, De praescriptione, Paris 1957 (Sources Chrétiennes, 46), przekł. pol.: Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom, w: Tertulian, Wybór pism, tłum. E. Stanula, Warszawa 1970 (PSP, 5).

Pobrania

Opublikowane

2019-01-31

Numer

Dział

Artykuły tematyczne

Podobne artykuły

1-10 z 107

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.