Zadania organów i posługa organisty w Musicam sacram. Bilans i perspektywy
DOI:
https://doi.org/10.15633/pms.2577Słowa kluczowe:
instrukcja Musicam sacram, liturgia, muzyka, organy, organistaAbstrakt
Miejsce organów w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego jest w dzisiejszych czasach bardzo precyzyjnie dookreślone. Ich rolą jest podtrzymywanie śpiewu wiernych, akompaniowanie zespołom śpiewaczym, a także wykonywanie muzyki solowej, dostosowanej do charakteru danego święta czy uroczystości. Instrukcja Musicam sacram z roku 1967 w sposób niezwykle przejrzysty wyjaśnia, kiedy i w jakich okolicznościach należy używać organów w liturgii, a także kiedy ich użycie jest niepożądane. Odnosi się także do posługi organisty, określając jej niezwykle istotną rolę w budowaniu wspólnoty wiernych.
Powstała przed 50 laty instrukcja Musicam sacram nie jest dziś tylko reliktem historycznym. Stała się punktem wyjścia dla wielu innych późniejszych opracowań dotyczących muzyki w Kościele. Ponadto wiele z jej zapisów nie straciło nic na swej aktualności. Przypomnienie i analiza po pół wieku tych zapisów odnoszących się do organów i gry organowej pozwala według autora na stwierdzenie, iż „Dziś nadal liturgia nie może obejść się bez organów, a organy nie mogą obejść się bez liturgii. Dictum Musicam sacram jest jasne. Jej mens (tzw. «duch») – również. Jak zawsze to serca ludzi, którzy mają wcielić te przepisy w życie, potrzebują przemiany”.
Bibliografia
Barba M., La riforma conciliare dell’Ordo Missae, Roma 2008.
Benedetto XVI, La musica, un’arte familiare al Logos, Città del Vaticano 2009.
Bugnini A., La riforma liturgica (1948–1975), Roma 1983.
Donella V., La musica nella liturgia dal Concilio Vaticano II ad oggi, Verona 2012.
Graduale simplex, editio tipica altera, Città del Vaticano 1975.
Graduale simplex in usum minorum ecclesiarum, Città del Vaticano 1967.
Hugo V., Les chants du crépuscule, 33: Dans l’église de ***, I., 1835.
Kongregacja Kultu Bożego, instrukcja o muzyce w świętej liturgii Musicam sacram.
L’arte di Dio. Sacri pensieri, profane idee, ed. C. Siccardi, Siena 2017.
Rainoldi F., Sentieri della musica sacra. Dall’Ottocento al Concilio Vaticano II. Documentazione su ideologie e prassi, Roma 2000.
Ratzinger J., Lo spirito della liturgia. Un’introduzione, w: Opera omnia, t. 11, Teologia della liturgia, Città del Vaticano 2010.
Ruff A., Sacred music and liturgical reform. Treasures and transformations, Chicago 2007.
Sessantini G., L’improvvisazione organistica nella liturgia, „Arte Organaria e Organistica” 4 (1997) 18, s. 37–39 i 5 (1998) 24, s. 30–33.
Sessantini G., L’organo nella liturgia tra Cinque e Seicento, w: AA.VV., L’Organo Antegnati 1558–1996, Almenno S. Salvatore 1996. Zarlino G., Sopplimenti musicali, Venezia, Francesco de’ Franceschi, 1588.
Stefani G., Friburgo: prima settimana mondiale della nuova musica sacra, „Rivista Liturgica”4 (1965), s. 492–498.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Gilberto Sesantini
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
